Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan, Eskişehir’de düzenlenen etkinlikte iş dünyası ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcilerine, “Para Politikası ve Makroekonomik Görünüm” konulu bir sunum gerçekleştirdi.
Karahan, para politikasındaki kararlı duruşun, yurt içi talepteki dengelenme, Türk lirasındaki reel değerlenme ve enflasyon beklentilerinde düzelme ile birlikte aylık enflasyonun ana eğilimini düşürdüğünü ve dezenflasyon sürecini güçlendirdiğini vurguladı. Ayrıca, maliye politikasının artan eş güdümünün bu süreçte önemli bir rol oynayacağını ifade etti.
Karahan, “İlk aşamada alınan tedbirlerle enflasyonun daha yüksek seviyelere çıkmasını engelledik. Haziran 2024 itibarıyla dezenflasyonu tesis ettik. Sene sonunda enflasyonun yüzde 21’e gerilemesini hedefliyoruz,” diyerek, risk primindeki düşüşle birlikte yurt dışı faiz yükünün yıllık 7 milyar dolar azaldığını aktardı. Aylık enflasyonun ana eğiliminde belirgin ve kalıcı bir düşüş sağlanana kadar sıkı para politikasının sürdürüleceğini belirtti.
Karahan, politika faizinin seviyesinin, enflasyon gerçekleşmeleri ve beklentileri doğrultusunda belirleneceğini ifade etti. “Kurul, kararlarını enflasyon görünümü odaklı, ihtiyatlı ve toplantı bazlı bir yaklaşımla alacaktır. Enflasyonda belirgin bir bozulma öngörülmesi durumunda para politikası araçları etkili bir şekilde kullanılacaktır,” dedi.
TCMB’nin reel sektörle güçlü bir iletişim içerisinde olduğunu belirten Karahan, 2013 yılından bu yana farklı sektörlerden firmalarla düzenli görüşmeler gerçekleştirildiğini ve 2024 yılı içinde Eskişehir ve çevresinde 500 firma ile görüşüleceğini açıkladı.
“Görüşmelerden edinilen nitelikli bilgiler karar alma süreçlerinde kullanılmaktadır”
Karahan, bu görüşmelerden elde edilen bilgilerin, konjonktürel ve yapısal sorunlar hakkında bilgi edinmelerine yardımcı olduğunu belirtti. Ayrıca, iletilen beklenti ve önerilerin kamu kurumlarıyla paylaşıldığını ifade etti.
Fiyat istikrarının sürdürülebilir büyüme, alım gücü ve verimlilik için kritik olduğunu vurgulayan Karahan, “Fiyat istikrarı, yatırım ve üretim ortamını iyileştirir,” dedi. Enflasyonun, talepte dengelenme, fiyatlama davranışlarında normalleşme ve beklentilerdeki iyileşmeyle düşeceğini dile getirdi.
“Talepteki dengelenme, enflasyondaki düşüşe katkı sağlıyor”
Karahan, talepteki dengelenmenin enflasyondaki düşüşe katkı sağladığını belirterek, sanayi tarafında firmaların fiyatlama davranışlarının iyileştiğini kaydetti. Ayrıca, tüketici ve firmaların enflasyon beklentilerinin gerileme eğilimine girdiğini vurguladı.
Mayıs 2023 ile Ocak 2025 arasında rezervlerin 115 milyar dolar arttığını ifade eden Karahan, cari açığın düşmesinin dış finansman ihtiyacını 48 milyar dolar azalttığını ve 2023 yılının ikinci çeyreğinde yüzde 5 olan cari açığın GSYH’ye oranının, 2024’ün üçüncü çeyreğinde yüzde 0,7’ye gerilediğini belirtti. Ayrıca, sermaye girişlerinin yeniden başladığını açıkladı.
Karahan, döviz kurunun seviyesi konusunda herhangi bir hedeflerinin olmadığını belirterek, “Döviz arzı artıyor, döviz talebi azalıyor,” dedi. Kur korumalı mevduatta (KKM) azalışın devam ettiğini ve TL talebinin güçlü seyrettiğini ifade eden Karahan, “Ağustos 2023 ile Ocak 2025 arasında KKM bakiyesinde 111 milyar dolarlık azalış olurken, TL mevduatının payı yüzde 31,6’dan yüzde 59,3’e çıktı,” şeklinde konuştu.
Kaynak girişi artarken faiz maliyetinin azaldığını belirten Karahan, Mayıs 2023 sonrasında 53,5 milyar dolarlık kaynak girişi gerçekleştiğini vurguladı. Türkiye’nin ihracatının arttığını, ithalatının ise azaldığını belirten Karahan, “Mayıs 2023 ile Aralık 2024 arasında ihracat 7,7 milyar dolar artarken, ithalat 32 milyar dolar azaldı,” dedi.
Küresel ticaretin yavaş yavaş toparlandığını ancak zayıf seyrinin devam ettiğini belirten Karahan, Avrupa’nın mal ithalatındaki zayıflığın Türkiye’nin pazar payını artırdığını ifade etti.
Sanayi üretiminin 2022 yılından bu yana yataya yakın bir seyir izlediğini ve reel sektöre sağlanan desteklerin devam ettiğini söyleyerek, reeskont kredisi kullanımının başta KOBİ’ler olmak üzere genel olarak arttığını belirtti.
