Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Onkoloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Yüksel Ürün, ABD’de gerçekleştirilen ve 9 böbrek kanseri hastasında tam iyileşme sağlayan kişiye özel kanser aşısı deneysel çalışmasını değerlendirdi.
Çalışmanın kıdemli araştırmacısı olan Prof. Dr. Toni Choueiri, Harvard-Dana-Farber Kanser Enstitüsü’nde eğitim almış bir isimdir. Prof. Dr. Ürün, bu çalışmayı, dünyaca ünlü bilim dergisi Nature‘da yayımlanan makale üzerinden, kanser tedavisinde yeni bir dönemin başlangıcı olarak nitelendirdi.
Bu araştırma, evre 3 ve evre 4 böbrek kanseri hastalarında ameliyat sonrası kişiye özel aşıların etkilerini incelemektedir. Prof. Dr. Ürün, bu evredeki hastalarda standart tedavi sonrası kanserin tekrarlama riskinin yüksek olduğunu vurguladı.
ÖZEL AŞI UYGULAMALARI
Ürün, vücudun bağışıklık sistemini tümöre karşı daha etkili harekete geçiren bir strateji geliştirmenin önemine dikkat çekerek, “Kişiye özel aşılar, hastanın kendi tümöründen elde edilen mutasyonları hedef alıyor. Neoantijenler olarak adlandırılan bu moleküller, sadece kanser hücrelerinde bulunduğu için bağışıklık sistemi normal hücrelere zarar vermeden tümör hücrelerine doğrudan saldırabiliyor.” şeklinde konuştu.
Çalışma kapsamında, 9 hasta kişiye özel aşı ile tedavi edildi. Beş hasta ayrıca bağışıklık düzenleyici bir ilaç olan ipilimumab aldı. Aşı, öncelikle vücudu tümöre karşı eğiten bir dizi dozla başlatıldı ve ardından bağışıklık sisteminin hafızasını güçlendirmek için iki ek doz verildi. Buradaki yenilik, hastalara tamamen kendi tümörlerinden geliştirilen özel bir aşının uygulanmasıdır.
AŞI GÜVENLİLİĞİ
Prof. Dr. Yüksel Ürün, yaklaşık 3 yıllık takip sürecinde hiçbir hastada kanserin tekrarlamadığını belirterek, “T-hücrelerinin (bağışıklık hücreleri) sayısı 166 kat arttı ve bu hücreler 3 yıl boyunca aktif kaldı. Yedi hastada bağışıklık sistemi kanser hücrelerini tanıyıp saldırdı. Aşı, böbrek kanserine yol açan önemli gen mutasyonlarını hedef aldı. Bu durum, kişiye özel aşıların böbrek kanserinde güçlü bir bağışıklık yanıtı oluşturabileceğini gösteriyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Ürün, aşının güvenli göründüğünü, en sık görülen yan etkilerin aşı bölgesinde hafif kızarıklık ve şişlik, hafif grip benzeri belirtiler olduğunu ifade etti. Ciddi yan etkilerin bildirilmediği de, bağışıklık sistemini harekete geçiren güçlü bir aşının olumlu bir güvenlik profiline sahip olduğunu gösteriyor.
GELİŞİM VE GELECEK UMUTLARI
Prof. Dr. Ürün, kişiye özel aşıların melanom gibi çok mutasyon içeren kanserlerde başarılı olduğunu belirterek, “Böbrek kanseri daha az mutasyona sahip olduğu için bu yöntemin işe yarayıp yaramayacağı konusunda belirsizlik vardı. Ancak bu çalışma, düşük mutasyonlu kanserlerde de kişiye özel aşıların etkili olabileceğini kanıtlayan önemli bir adım.” dedi.
Aşının yaygınlaşma süreci hakkında ise, “Şu anda uluslararası, çok merkezli bir Faz 2 klinik çalışma yürütülüyor. Eğer bu yeni çalışma da olumlu sonuçlanırsa, bu aşı böbrek kanseri hastaları için standart bir tedaviye dönüşebilir.” şeklinde konuştu.
KANSER TEDAVİSİNDE YENİ BİR DÖNEM
Prof. Dr. Yüksel Ürün, kişiye özel kanser aşısının kanser tedavisinde yeni bir çağın başlangıcı olabileceğini ifade ederek, daha etkili, hastaya özel ve daha az yan etkili bir tedavi imkanı sunulabileceğini belirtti. Bağışıklık sisteminin kanseri tamamen yok edecek şekilde programlanabileceğini ve gelecekte diğer düşük mutasyonlu kanser türlerinde de kişiye özel aşıların uygulanabileceğini dile getirdi. Ürün, çalışmaların henüz küçük bir hasta grubunda test edildiğini ancak sonuçların son derece umut verici olduğunu vurguladı. Daha geniş kapsamlı araştırmalar tamamlandığında, bu yöntemin kanser tedavisinde devrim yaratabileceği düşünülmektedir.
