ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC) verilerine göre, otizm teşhisi konulan çocuk sayısında son 35 yılda kayda değer bir artış gözlemleniyor. Çocuk Nörolojisi Uzmanı Dr. Afshin Dezhakam, bu artışın özellikle erkek çocuklarında kızlara göre 4 kat daha fazla olduğunu belirtiyor. Dr. Dezhakam, bu durumu otizm farkındalığının artması ve ailelerin sağlık hizmetlerine daha sık başvurmasıyla ilişkilendiriyor. Ayrıca, günümüzde otizm genetiği üzerine yapılan araştırmaların, kromozom anormalliklerinin analizi ve genetik bağlantı incelemeleri ile hız kazandığını vurguladı.
Uzm. Dr. Dezhakam, “1985 yılından bu yana çocuklardaki otizm prevalansı yüzde 50 oranında arttı. O yıllarda 2.500’de bir oranında tespit edilen otizm spektrum bozukluğu, günümüzde her 44 çocuktan birinde görülmektedir” dedi. Bu veriler, 2021 yılına ait CDC istatistiklerini yansıtıyor.
Otizm spektrum bozukluğu yaşayan çocukların sosyal etkileşimlerinde yaşadığı zorlukların, ebeveynlerin çocuklarıyla nitelikli vakit geçirmesini olumsuz etkileyebileceğine dikkat çeken Dr. Dezhakam, “Ebeveynler, çocuklarının sosyal alanlardaki eksikliklerini gidermek için önemli bir çaba göstermekte. Çocuklarıyla günün büyük bir kısmını geçiren ebeveynler, iletişim ve etkileşim becerilerinin gelişiminde kritik bir rol oynamaktadır. Ailenin otizmle mücadeledeki rolü son derece önemlidir. Eğitim ve uygulama yöntemlerinin sürekliliği, elde edilen becerilerin geliştirilmesinde ailenin iş birliğiyle mümkün olmaktadır. Otizmle ilgili temel odak noktası, davranış ve eğitim programlarıdır. Eğitimcilerin okulda uyguladığı programların, aileler tarafından günlük yaşamda sürdürülebilir bir şekilde devam ettirilmesi gerekmektedir” şeklinde konuştu.
Tekrarlayıcı Hareketler Otizm Belirtisi Olabilir
Otizm teşhisinde, uluslararası ölçekte kabul edilen DSM kriterlerinin esas alındığını belirten Dr. Dezhakam, sosyal iletişim ve etkileşimde yetersizlik, toplumsal ve duygusal tepkilerde eksiklik, sözel olmayan iletişimdeki zayıflık gibi unsurların teşhis için dikkate alındığını ifade etti. “Tekrarlayıcı davranışlar, kısıtlı ilgi ve hareket biçimleri de bu kriterler arasında yer alıyor. Bu belirtilerin, gelişimin erken aşamalarında tespit edilmesi son derece önemlidir” şeklinde ekledi.
D Vitamini Yüksek Çocuklarda Belirtiler Azalıyor
Otizmli çocuklarda yapılan araştırmalarda belirgin bir vitamin eksikliği tespit edilmediğini belirten Dr. Dezhakam, “Bu nedenle, multivitaminlerin otizm üzerindeki etkileri kanıtlanmamıştır. Ancak vitamin eksikliklerinin genel sağlık açısından faydaları olabilir. Özellikle omega-3, sinir iletim süreçlerinde önemli rol oynayan bir bileşiktir. D vitamini düzeyi yüksek olan (50-75 ng/dl) çocuklarda, otizmin temel belirtilerinin azaldığı gösterilmiştir” diyerek önemli bir bilgi paylaştı.
