Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Aydemir, liderliğindeki ekip, 2 yıl süren kapsamlı bir araştırma gerçekleştirdi. Bu çalışma kapsamında, Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi‘nde uykusuzluk tanısı almış 41 kişi ve sağlıklı 45 birey üzerinde çeşitli testler, anketler ve analizler yapıldı.
Uykusuzluk yaşayan bireylerin bağırsak sağlığı ile uyku problemi olmayan kişilerin bağırsakları karşılaştırıldı. Araştırmada, kısa zincirli yağ asitleri ve bağırsak duvarının sağlığını gösteren zonulin proteinleri analiz edildi.
Sonuçlar, uykusuzluk tanısı almış bireylerde kısa zincirli yağ asitlerinin sağlıklı bireylere göre önemli ölçüde az olduğunu ve zonulin protein seviyelerinin ise çok yüksek olduğunu gösterdi. Bu durum, uykusuzluk çeken kişilerin bağırsaklarında sorun bulunduğunu ortaya koydu.
Bu çalışma, Journal of Psychiatric Research dergisinde yayımlandı ve uykusuzluk sorunu yaşayan kişilerin sağlıklı bireylere göre daha fazla şeker, margarin, omega-6 yağları, kızartma ürünleri ve meyve suyu tükettikleri belirlendi.
Prof. Dr. Fatma Hümeyra Yerlikaya Aydemir, bağırsak sağlığının günümüzde en çok tartışılan konulardan biri olduğunu belirtti. Aydemir, “Bağırsak sağlığını etkileyen parametreler, hastalıklara göre nasıl değişir?” sorusuyla başladıkları çalışmada, bağırsak ile birçok hastalık arasında bir ilişki olduğunun bilim dünyasında kabul edildiğini ifade etti. Mikrobiyotanın (sindirim sisteminde bulunan çeşitli mikroorganizmalar topluluğu) incelenmesinin önemine dikkat çekti.
Bağırsak Sağlığı Kötüyse Uykumuz Etkilenebilir
Aydemir, Selçuk Üniversitesi ve Konya Teknik Üniversitesi akademisyenleri ile işbirliği içerisinde 2 yılı aşkın bir süre sonunda mikrobiyota metaboliti olan kısa zincirli yağ asitlerinin ölçümünü standart hale getirdiklerini açıkladı. Araştırmaları, çeşitli hastalık gruplarındaki bireylerin bağırsaklarındaki değişiklikleri incelemek üzerine yoğunlaştı.
İlk verilerin uykusuzluk üzerine yaptıkları çalışmadan geldiğini vurgulayan Aydemir, “İki kişiden biri uykusuzluk sorunu yaşıyor. Uykusuzluğu çay, kahve, psikolojik rahatsızlıklar gibi faktörlerle açıklayabiliriz; ancak bağırsak sağlığı da bu konuda önemli bir etken. Bağırsak sağlığı kötüyse, uykumuz etkilenebilir. Bağırsaktaki bakteriler bazı maddeler üreterek hormon etkisi gösteriyor ve bu maddeler beyne kadar giderek komutlar veriyor. Bu durumun uykuyu etkileyebilecek kadar güçlü olduğunu gözlemledik,” şeklinde konuştu.
Lifsiz Besleniyoruz, Uykusuz Kalıyoruz
Aydemir, çalışmada uykusuzluk dışında herhangi bir rahatsızlığı olmayan 41 kişi ve sağlıklı 45 kişinin belirli testlerden geçtiğini ve önemli farklılıklar elde ettiklerini belirtti. Beslenme alışkanlıkları da araştırmaya dahil edildi.
Kısa zincirli yağ asitleri bağlamında, uykusuzluk sorunu yaşayan bireylerde bağırsak sağlığının daha kötü olduğunu ortaya koyan Aydemir, bu kişilerin diyetlerinin şeker ağırlıklı ve rafine karbonhidrat temelli olduğunu gözlemlediklerini ifade etti. Aydemir, lif tüketiminin bağırsak sağlığını koruyabileceğini ve serotonin mekanizmasını düzenleyebileceğini belirterek, bağırsak sağlığını destekleyen lif içeren gıdaların önemine vurgu yaptı. “Kötü beslenme ve lif eksikliği, uykusuzluğa yol açabiliyor,” dedi.
