Doç. Dr. Koca, okullarda öğrenciler arasında yaygınlaşan akran zorbalığının hem zorbalık yapan hem de mağdur olan çocuklar için ciddi psikolojik sorunlar oluşturabileceğini belirtti.
Zorbalığın; sözel, duygusal, psikolojik ve fiziksel saldırganlık gibi çeşitli alt türleri bulunduğunu ifade eden Koca, çocukların zorbalık yaptıklarının farkında olmadan hareket ettiklerini aktardı.
Koca, okullardaki zorbalık davranışlarının arttığını vurgulayarak, “Milli Eğitim Bakanlığı’nın 2022-2023 yıllarında gerçekleştirdiği analizler, okullardaki zorbalığın %30-35 civarına ulaştığını göstermektedir. Dünya genelinde ise Türkiye’nin ortalamanın biraz üzerinde bir yer tuttuğunu söyleyebiliriz.” şeklinde konuştu.
Zorbalık Davranışları Giderek Artıyor
Dünya genelinde her üç çocuktan birinin zorbalığa maruz kaldığını belirten Koca, şunları ekledi: “Hemcinslerine hem de karşı cinse karşı ciddi bir fiziksel ve sözel zorbalık artışı gözlemleniyor. 2014-2015 yılları arasında Türkiye, dünya ortalamasının altında kalırken, şimdi dünya sıralamasının üzerine çıkmış durumda. Özellikle ilk ve ortaokulda zorbalık davranışları daha çok fiziksel ve sözel içeriklerle ortaya çıkıyor. Aksine, yaş ilerledikçe zorbalık davranışlarının azalmaması beklenirken, Türkiye’de bu davranışların biçimi değişerek siber ve ilişkisel zorbalık artış göstermektedir.”
Doç. Dr. Koca, pandemi döneminde lise öğrencilerinin teknoloji, internet ve sosyal medya kullanımında büyük bir artış yaşandığını belirtirken, ailelerin çocukları üzerindeki tutumlarının bu süreçte kritik bir rol oynadığını vurguladı.
Okullarda önleyici müdahale programlarının yaygın bir şekilde uygulanması gerektiğini dile getiren Koca, “Bu sorunun yaygınlaşmaması ve okula ya da çevreye sıçramaması büyük önem taşıyor. Bu nedenle müdahale programlarının Türkiye’de yaygınlaştırılması gerekiyor. Bunu gerçekleştirmek için TÜBİTAK ve Avrupa Birliği ile işbirliği yaparak gerekli fonların sağlanması ve öğretmenlere bu konuda eğitim verilmesi önemlidir.” dedi.
Koca, müdahale programlarının çocukların yaşamına okul öncesi dönemde girmesi gerektiğini vurgulayarak, akran zorbalığının zamanında müdahale edilmediği takdirde duygusal bozukluklardan daha büyük sorunlara yol açabileceğine dikkat çekti.
Çocukların Psikolojik İhtiyaçları Öncelikli Olmalı
Anne ve babanın ayrı olması veya tek ebeveynlik gibi durumların akranlar arasında olumsuz etkilere yol açabileceğini belirten Doç. Dr. Koca, şu ifadeleri kullandı: “Çocuklara sınırları çizip, o sınırlar içinde seçme özgürlüğü tanımak önemlidir. Ebeveynlik, sadece çocuğun fiziksel ihtiyaçlarını karşılamakla sınırlı değildir; en önemli görev, çocukların psikolojik ihtiyaçlarını da karşılamaktır. Bu ihtiyaçlar karşılanmadığında, ileride problemli bireylerin kendi ailelerini kurma süreçlerinde kök aile sorunlarının devam edeceğinin farkında olmaları gerekmektedir.”
