İsrail ve Türkiye heyetleri, bu hafta Azerbaycan‘ın başkenti Bakü‘de düzenlenen üst düzey görüşmelerde Suriye’deki gerilimlerin azaltılması konusunu ele aldı. Ancak diplomatik kaynaklar, taraflar arasında somut bir ilerleme kaydedilemediğini belirtiyor. Türkiye’nin öncelikli şartı, İsrail’in derhal Gazze’den çekilmesi ve ateşkes ilan etmesi yönündeki talebinin masada kaldığı ifade ediliyor. Ankara, görüşmelerde Tel Aviv’e açık bir mesaj ileterek, “Sınırlarımızı ve sabrımızı test etmeyin” uyarısında bulundu.
Görüşmelere katılan İsrail heyetinin, Türkiye’nin hava sahasını kullanmasına izin verilmemesi nedeniyle Karadeniz üzerinden uzun bir yol alarak Bakü’ye ulaştığı ve bu durumun İsrail tarafında önemli bir diplomatik mesaj olarak algılandığı bildirildi.
Türkiye’nin Gazze Üzerindeki Kararlılığı
Görüşmelere dair elde edilen bilgilere göre, Türkiye’nin diplomatik kanallarda düşük yoğunluklu temaslar sürdürmesine rağmen, Gazze konusundaki siyasi baskıyı artırmaya devam ettiği vurgulandı. Ankara, İsrail’e açık bir şekilde, Gazze’den çekilme ve kalıcı bir ateşkes ilan edilmediği sürece ikili ilişkilerin yalnızca teknik düzeyde ve zorunlu durumlarda devam edeceğini bildirdi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Açıklamaları
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın dış politika danışmanları, Türkiye’nin Gazze konusundaki tutumunu “geri dönüşsüz kırmızı çizgi” olarak nitelendirirken, diplomatik kaynaklar Türkiye’nin yalnızca Filistin halkının değil, bölgedeki tüm halkların güvenliğini gözeten bir pozisyon benimsediğine dikkat çekti.
Trump’ın Netanyahu’ya Yönlendirmesi
ABD’deki diplomatik çevrelere yakın kaynaklara göre, eski Başkan Donald Trump, Netanyahu ile yaptığı son görüşmede İsrail’e “Gazze’deki savaşı 2-3 hafta içinde bitirmesi gerektiğini” iletti. Trump, “Erdoğan’ı durduramam, Suriye’de etkili. Ama süreci sakinleştirmek için elimden geleni yaparım. Türkiye’nin Suriye’deki etkisini kabul etmelisin” şeklinde konuştu.
Netanyahu’nun bu görüşmeden sonra büyük bir moral bozukluğu yaşadığı ve Bakü görüşmeleri sırasında heyetine süreci yumuşatmaları için talimat verdiği aktarıldı.
ABD-Türkiye İlişkilerinde Yeni Gelişmeler
Beyaz Saray’a yakın kaynaklar, Trump ekibinin Körfez ülkelerindeki temaslarının ardından Türkiye’ye resmi bir ziyaret planladığını belirtiyor. Eski Başkan Trump’ın, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile baş başa görüşerek Gazze, Suriye ve İran konularını kapsamlı bir şekilde ele almak istediği ifade ediliyor. Washington’daki değerlendirmelere göre, Trump bu görüşmeyi “bölgesel denklemi yeniden kurmak” açısından kritik görmekte.
Yetkililer, Trump’ın olası ziyaretinin yalnızca sembolik değil, aynı zamanda bölgesel strateji açısından dönüşüm sağlayabileceğini ve Ankara’nın bu temas için diplomatik hazırlıklara devam ettiğini vurguladı.
Golan Tepeleri Üzerine Uyarılar
Görüşmelerin bir diğer sıcak konusu ise Golan Tepeleri oldu. Ankara, İsrail’e “1973 Yom Kippur Savaşı sonrası belirlenen sınırların ihlali kabul edilemez” uyarısında bulundu. Türkiye, Suriye’deki rejim değişikliği sonrası ortaya çıkan boşlukların İsrail tarafından istismar edilmesine kesinlikle karşı olduğunu ve Suriye halkının iradesine saygı gösterilmesi gerektiğini belirtti.
Diplomasi Devam Edecek, Ancak Şartlar Sert
Taraflar, anlaşma sağlayamasa da görüşmelerin Fısıh Bayramı sonrası teknik düzeyde yeniden başlaması konusunda mutabakata vardı. Ancak Türkiye, Gazze meselesindeki net tutumu ve Suriye sahasında İsrail ile çatışmadan kaçınma isteğine rağmen, kendi güvenlik sınırlarını korumak için her türlü önlemi alacağını açıkça ortaya koydu.
Bölgedeki dengeler yeniden şekillenirken, Türkiye’nin diplomatik ve askeri kararlılığı, yalnızca Tel Aviv’e değil, aynı zamanda Washington ve Körfez ülkelerine de güçlü mesajlar vermektedir.
