ABD Başkanı Donald Trump, geçtiğimiz haftalarda yaptığı bir açıklamada 2 Nisan’ı ‘Kurtuluş Günü’ olarak ilan etmiş ve bu tarihte yeni gümrük tarifeleri uygulamayı planladığını belirtmişti.
Trump, kendi sosyal medya platformu Truth Social‘da yaptığı paylaşımda, “Amerika’da 2 Nisan Kurtuluş Günü!!! Onlarca yıldır her ülke bizi sömürdü. Şimdi sonunda o parayı ve SAYGIYI geri alma zamanı! TANRI AMERİKA’YI KORUSUN!!!” ifadelerini kullanmıştı.
Bugün, yani Trump’ın ‘ABD’nin Kurtuluş Günü’ olarak nitelendirdiği günde, yeni gümrük tarifeleri duyurulacak.
Hangi Ülkeleri Kapsayacak?
ABD Başkanı’nın açıklayacağı yeni gümrük vergilerinin, Avrupa, Meksika ve Kanada gibi ülkeleri kapsaması bekleniyordu. Ancak daha sonra bu uygulamanın, en büyük ticaret açığı veren 10 ila 15 ülkeyle sınırlı kalacağı ifade edilmişti.
Birkaç gün önce bir gazetecinin sorusuna yanıt veren Trump, “Tüm ülkelerle başlayacağız. Aslında konuştuğumuz tüm ülkeler bu kapsamda” dedi.
Beyaz Saray Sözcüsü Leavitt, dün düzenlediği basın toplantısında, hangi ülke ABD’ye ne kadar gümrük vergisi koymuşsa, o ülkeye o miktarda vergi uygulanacağını belirtti. Leavitt, “2 Nisan 2025, modern Amerikan tarihinin en önemli günlerinden biri olarak kayıtlara geçecek. Ülkemiz dünyanın en açık ekonomilerinden biri olmuştur ve en iyi tüketici tabanına sahibiz. Ancak birçok yabancı ülkenin pazarı ihracatımıza kapalı. Bu gerçekten adaletsiz bir durumdur. Bu durum artık değişiyor. Bugünden itibaren Amerikalıların soyulduğu günler geride kalacak. Eğer ürününüzü Amerika’da üretiyorsanız, gümrük vergisi ödemezsiniz. Bu kadar basit” dedi.
Trump Neden Israrcı?
ABD Başkanı Trump’ın geçtiğimiz seçim kampanyasında ana gündemi, çoğunlukla ekonomi, ‘ek gümrük vergileri’ ve ‘Önce Amerika’ politikası oldu.
Uzmanlara göre Trump, bu vergilerle ABD’nin ticaret dengesini yeniden kurmayı ve diğer ülkelerle olan ticaret açığını azaltmayı hedefliyor.
2024 yılında ABD, 900 milyar dolarlık bir ticaret açığı vermişti. Yeni tarifelerle 600 milyar dolarlık bir gelir elde edilmesi öngörülüyor.
Trump’ın ticaret danışmanı Pete Navarro, bu konuda “Sadece otomobil ithalatına koyduğumuz vergi yıllık 100 milyar dolar gelir sağlayacak. Tüm tarifelerle 600 milyar dolar, yani ABD’ye yapılan toplam mal ithalatının yaklaşık beşte biri kadar gelir elde edebiliriz” şeklinde açıklamada bulundu.
Beyaz Saray, %10 genel ithalat vergisinin yaklaşık üç milyon yeni istihdam yaratabileceğini öne sürüyor.
Ülkeler Yanıt Verecek
Bu süreçte İngiltere ve Avustralya gibi ülkelerin istisna oluşturma girişimleri sonuçsuz kalırken, Avrupa Birliği (AB), Çin ve Kanada’nın bu adımlara karşılık vereceği duyuruldu.
Almanya Başbakanı Olaf Scholz, yaptığı açıklamada, AB’nin, Trump’ın ek gümrük tarifeleri karşısında “zayıf” olmadığını ve Washington’a “tek vücut” olarak yanıt vermeye hazır olduğunu bildirdi.
Tarifelerle karşı karşıya kalan ülkelerin, Trump’ın tarifelerine misilleme önlemlerle karşılık vereceklerini açıklamaları, küresel piyasalarda ticaret savaşına dair endişeleri artırıyor.
Tarifeler Ne Kadar Büyük?
Beyaz Saray, tarifelerin ne kadar yüksek olabileceğine dair bir açıklama yapmazken, analistler çeşitli olası oranlar üzerinde duruyor. Trump, geçen yılki seçim kampanyasında ABD’ye gelen tüm ithalatlara %10 oranında genel bir gümrük vergisi uygulanmasını desteklemişti. Ayrıca, Çin’den yapılan ithalatlarda bu oranın %20, hatta %60 olabileceğini belirtmişti.
Göreve geldikten sonra ise karşılıklı tarifeler fikrini ortaya atmış ve oranların ülkeden ülkeye değişebileceğini öne sürmüştü.
Beyaz Saray, önerilerinin sadece tarifeleri değil, KDV gibi ABD’li işletmelere karşı haksız olduğuna inandıkları diğer politikaları da yansıtacağını belirterek tabloyu daha da karmaşık hale getirdi. İşletmeler ve siyasi liderler, yeni vergilerin ne kadar büyük olacağını anlamaya çalışırken bir kargaşaya yol açtı.
Tarifelerin Etkisi Ne Olacak?
Uzmanlara göre, bu sorunun teknik olarak basit bir cevabı var: Malları getiren ABD firmaları, gümrük vergilerini uygulamaya başladıklarında faturayla karşı karşıya kalacak. Ancak tarifeler ne kadar yüksek olursa, firmalar bu maliyetleri telafi etmenin yollarını aramaya başlayacak. Bu durumda ya tedarikçileri değiştirecek ya da fiyatları artıracaklar.
Birçok firma bu adıma şimdiden hazırlandıklarını söylese de, uzmanlar öngörülemezliğin riski artırdığını belirtiyor. Bu durum, hem ABD’de hem de uluslararası alanda ekonomik durgunluk riskini artırıyor.
Trump, gümrük vergilerinden kaçınmak isteyen şirketlerin işlerini ABD’de sürdürebileceklerini söylese de, fabrika kurma ve işe alım maliyetlerinin yüksek olması nedeniyle bunun anında veya kolay bir çözüm olmadığı vurgulanıyor.
Kur dalgalanmaları ve diğer ülkelerin misillemelerini de hesaba kattığımızda, Trump’ın küresel ticaret dengelerini düzenleme çabalarının sonuçlarını tahmin etmek zor görünüyor.
ABD’nin Dış Ticaret Açığı
ABD’nin dış ticaret açığı, geçen yıl kasımda aylık %6,2 artışla 78,2 milyar dolara ulaştı ve son iki yılın en yüksek seviyesine yükseldi. ABD’nin en büyük ticaret ortakları arasında yer alan Çin’e verdiği dış ticaret açığı ise 25,4 milyar dolar oldu. Avrupa Birliği’ne (AB) 20,5 milyar dolar, Meksika’ya 15,4 milyar dolar ve Kanada’ya 4,9 milyar dolar dış ticaret açığı verildi.
ABD’nin açık verdiği diğer ticaret partnerleri arasında, Vietnam (11,3 milyar dolar), İrlanda (9,3 milyar dolar), Almanya (6,9 milyar dolar) ve diğerleri yer aldı.
Trump’ın 2025 İçin Açıkladığı Tarifeler
4 Şubat :
7 Şubat :
4 Mart :
5 Mart:
6 Mart:
12 Mart:
2 Nisan:
