TCMB Başkanı Fatih Karahan’dan Enflasyon ve Faiz Politikaları Üzerine Açıklamalar
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan, ABD’deki temasları sırasında Anadolu Ajansının (AA) New York Ofisini ziyaret etti. Burada gündeme ilişkin soruları yanıtlayan Karahan, son dönemde enflasyonda yaşanan gerilemenin, baz etkilerinin yanı sıra sıkı para politikasının da etkisiyle ana eğilimdeki düşüşten kaynaklandığını vurguladı.
Karahan, yılın geri kalanında enflasyondaki düşüşte ana eğilimdeki iyileşmenin etkili olacağını ifade ederek, “Yüzde 24 olan yıl sonu enflasyon hedefimize ulaşmak için ne gerekiyorsa yapacağız” dedi.
Sıkı para politikası duruşunu sürdüreceklerini belirten Karahan, enflasyondaki düşüşün devamı için talebin dezenflasyonist seviyelerde kalmasının son derece önemli olduğunu dile getirdi. “Talep koşullarının dezenflasyon sürecini bozmasına izin vermeyeceğiz” diyen Karahan, bireysel kur korumalı mevduat hesaplarından Türk lirasına geçişin, dövize geçişe göre daha yüksek olduğuna dikkat çekti.
TCMB Başkanı, gelecekte politika faizini belirlerken önceliklerinin dezenflasyon patikasının gerektirdiği sıkılığı sağlamak olacağını belirterek, “Enflasyonda kalıcı düşüş ve fiyat istikrarı sağlanana kadar sıkı para politikası duruşumuzu sürdüreceğiz” değerlendirmesinde bulundu.
Enflasyon Verilerine Bakış
Karahan, Ocak ayında enflasyon yüksek geldi ancak Şubat’ta yeniden düşüş gördük. Önümüzdeki dönemde enflasyon verilerini nasıl okumalıyız? sorusunu yanıtladı. Yıllık enflasyonun Mayıs 2024’teki zirvesinden bu yana gerilediğini belirten Karahan, dezenflasyon sürecinin ilk aylarında görülen düşüşün önemli bir kısmının, 2023 yazında yaşanan gelişmelerin oluşturduğu baz etkisinden kaynaklandığını ifade etti. Bu dönemde politika faiziyle ilgili beklentileri daha sağlıklı yönlendirebilmek adına vurguyu aylık fiyat gelişmelerine çektiklerini belirten Karahan, enflasyondaki düşüşün, baz etkilerinin yanı sıra sıkı para politikasının da etkisiyle ana eğilimdeki düşüşten kaynaklandığını değerlendirdiklerini söyledi.
Devamında, mevsimsellikten arındırılmış ana eğilim göstergelerinin son birkaç aylık trendine bakıldığında, enflasyondaki düşüşün sürdüğünü ifade etti. Bu bağlamda, mevsimsellikten arındırma yöntemlerinin salgın sonrası değişen mevsimselliği yakalayamadığı durumların olduğunu da sözlerine ekledi.
Kalıcı Hedefler
Karahan, enflasyon dinamiklerini anlamak açısından alt kalem bazında analiz yapmanın da önemli olduğunu belirtti. Yıllık enflasyon gelişmeleri bağlamında, mal enflasyonunun düşük seyrettiğini, hizmet tarafında ise katılıkların kırılmaya başladığını ancak seviyenin yüksek olduğunu ifade etti. Örneğin, yıllık kira enflasyonu geçen yıl %121 iken bu yıl %97’ye geriledi.
Öte yandan, hizmet grubunda para politikasına daha duyarlı kalemlerde belirgin bir iyileşme gözlemlendiğini belirten Karahan, “Yüzde 24 olan yıl sonu enflasyon hedefimize ulaşmak için ne gerekiyorsa yapacağız” dedi.
Talep Koşulları Üzerine Değerlendirmeler
Karahan, Geçen yılın dördüncü çeyreğinde talep güçlü geldi. Bu veri enflasyon görünümü için ne anlama geliyor? sorusuna, dördüncü çeyreğe ait milli gelir verileri açıklanmadan önce kartlı harcamalar, kredi büyümesi ve perakende satış gibi verileri takip ettiklerini belirtti. Bu verilerin, talebin dezenflasyonist seviyelerde olduğunu gösterdiğini vurguladı.
Karahan, ilk çeyreğe ait açıklanan verilere dayanarak, perakende satışların ocak ayında güç kazandığını ancak taşıt ticareti ve toptan ticaret hacimlerinin gerilediğini ifade etti.
Ocak ayında cari açıkta bir artış gördük. Para politikası metinlerinizde Türk lirasında reel değerlenme vurgusu yer almaya devam ediyor. 2025 yılı için Türk lirasında reel değerlenme ve cari açık görünümünü değerlendirebilir misiniz? sorusunu yanıtlayan Karahan, cari işlemler açığının milli gelire oranının sıkılaşma öncesindeki %5 seviyesinden 2024 yılı sonu itibarıyla %0,8’e gerilediğini açıkladı.
Reel değerlenme konusuna geldiğinde ise, uyguladıkları para politikasının Türk lirasında reel değerlenmeye odaklı bir tasarımı olmadığını vurguladı.
Kredi Politikaları ve Gelecek Beklentileri
Son olarak, Yabancı para kredilerde ocak ayında büyüme sınırını %1’e indirmiştiniz. Mart ayının başında yeni bir düzenlemeyle bu sınır %0,5’e indirilip istisna kapsamı daraltıldı. Bu kararınızın nedeni nedir? sorusuna yanıt veren Karahan, sıkı para politikasının Türk lirası kredi piyasasını sıkılaştırdığını ancak döviz kurundaki istikrarlı seyrin yabancı para kredileri üzerinde etkili olduğunu belirtti. Bu düzenlemenin, parasal aktarım mekanizmasını güçlendireceğini ve makro finansal istikrar üzerindeki riskleri azaltacağını değerlendirdi.
Sonuç olarak, TCMB Başkanı Karahan’ın açıklamaları, enflasyonla mücadelede kararlı bir duruş sergileyeceklerini ve yıl sonu hedeflerine ulaşmak için gerekli adımları atacaklarını göstermektedir.
