AA muhabirinin aldığı bilgilere göre, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından 2017 yılında Emine Erdoğan’ın himayesinde başlatılan Sıfır Atık Projesi, sürdürülebilir kalkınma ilkeleri doğrultusunda atıkları kontrol altına almayı ve gelecek nesillere temiz bir dünya bırakmayı hedefliyor.
Proje başlangıcından bu yana Türkiye, Sıfır Atık Hareketi ile 7 yılda çevre dostu enerji, sera gazı salınımının azaltılması ve depolama alanlarının etkin kullanımı gibi birçok alanda önemli tasarruflar elde etti.
30 Mart Uluslararası Sıfır Atık Günü kapsamında bu yıl, “moda ve tekstilde sıfır atığa doğru” teması ve “Yeterince Var” sloganıyla farkındalık oluşturulacak.
Sıfır Atık Projesi’nin başlangıcından bu yana, 205 bin binada Sıfır Atık Yönetim Sistemi’ne geçiş yapıldı. 2017’de %13 olan geri kazanım oranı, 2024 yılı itibarıyla %36,08’e ulaştı ve bu yıl bu oranın %60’a çıkarılması hedefleniyor.
Ayrıca, 25 milyon kişiye sıfır atık eğitimi verildi.
Proje kapsamında, 32,5 milyon ton kağıt-karton, 9,1 milyon ton plastik, 3,1 milyon ton cam, 6,4 milyon ton metal, 23,4 milyon ton organik ve diğer geri dönüştürülebilir atık olmak üzere toplamda 74,5 milyon ton atık ekonomiye geri kazandırıldı.
Petrolden Tasarruf Miktarı Yıllık Yakıt Tüketimine Eşdeğer
Öte yandan, bu proje aracılığıyla 10 milyon hanenin yıllık elektrik faturası kadar tasarruf sağlandı. Ayrıca, 256 milyar lira ekonomiye kazandırılarak, 10 şehir hastanesi veya 500’den fazla okul inşa etmeye yetecek kaynak elde edildi.
Projenin başlangıcından beri, İstanbul’un 7 yıllık su tüketimine eş değer olan 1,71 trilyon litre su kazanımı sağlandı.
Türkiye’deki tüm araçların yıllık yakıt tüketimi kadar 54,6 milyar litre petrol tasarrufu yapıldı ve 40 milyon hanenin 1 yıllık elektrik ihtiyacına eşdeğer 227,3 milyar kilovatsaat enerji tasarrufu gerçekleştirildi.
Bu süreçte 552,7 milyon ağacın kesilmesi engellendi ve 150 milyon ton karbondioksit salınımı önlendi.
DOA ile Yeni Adım
Bakanlığa bağlı Türkiye Çevre Ajansı tarafından yürütülen Depozito Yönetim Sistemi, Sıfır Atık Hareketi kapsamında hayata geçirildi. Emine Erdoğan’ın öncülüğünde gerçekleştirilen bu projede, “Depozitosu Olan Ambalajlar” (DOA) logosuna sahip plastik, cam ve alüminyum ambalajlar, geri kazanım için DOA iade makineleri aracılığıyla toplanıyor. Vatandaşlar, makinelere attıkları ambalajlar için teşvik bedeli alıyor.
Sistemin uygulanması ile yıllık 520 milyon avro tasarruf hedefleniyor.
Küresel Sıfır Atık İyi Niyet Beyanı
Emine Erdoğan, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda düzenlenen özel oturumda katılımcılara hitap etti. Burada, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres tarafından, “BM Sıfır Atık Yüksek Düzeyli Şahsiyetler Danışma Kurulu”nun kurulacağı duyuruldu ve Emine Erdoğan’a başkanlık teklifi yapıldı. Emine Erdoğan, bu teklifi kabul ederek 12 Nisan 2023’te kurulan kurulun başkanlığını üstlendi.
Kurul, ilk toplantısını 1 Kasım 2023’te Dünya Şehirler Günü‘nde İstanbul’da gerçekleştirdi.
İkinci toplantı 5 Haziran Dünya Çevre Günü‘nde çevrim içi, üçüncü toplantı ise 13 Aralık 2024‘te İstanbul’da yüz yüze yapılacak.
BM 78. Genel Kurulu kapsamında, Emine Erdoğan’ın öncülüğünde New York’taki Türkevi’nde “Küresel Sıfır Atık Hareketine Doğru” etkinliği düzenlendi. Bu etkinlikte Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Küresel Sıfır Atık İyi Niyet Beyanı”na ilk imzayı attı.
Halihazırda 100 ülkeden 13 binden fazla sıfır atık gönüllüsü, çevrim içi platform üzerinden bu beyanı imzalayarak harekete destek verdi.
Sıfır Atık Projesi Uluslararası Ödüller Kazandı
Hindistan’ın dönem başkanlığını yaptığı G20 toplantıları çerçevesinde, BM77/161 sayılı “Sıfır Atık Girişimleri” kararı, G20 Çevre ve İklim Bakanları Toplantısı’nın sonuç dokümanında yer aldı ve bütün ülkelerin oy birliğiyle kabul edildi.
Eylül 2023’te Hindistan’ın Yeni Delhi kentinde gerçekleştirilen G20 Liderler Zirvesi’nde, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Dünya Ortak Evimiz” sloganıyla yürütülen projenin önemine vurgu yaptı.
Emine Erdoğan’ın öncülüğünde hayata geçirilen Sıfır Atık Projesi, farklı kuruluşlar tarafından birçok ödül ile onurlandırıldı. 2018’de BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) tarafından “Sıfır Atık, Sıfır Açlık” ödülüne, 2021’de BM Kalkınma Programı (UNDP) tarafından “Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları Ödülü”ne, 2022’de ise Akdeniz Parlamenter Asamblesi tarafından “PAW Awards” ödülüne layık görüldü.
Sıfır Atık hareketi, küresel düzeyde çevre koruma ve sürdürülebilir kalkınmayı destekleme amacıyla yürütülen en etkili projelerden biri olarak öne çıkmaya devam ediyor.
* Haberin görseli AA’dan servis edilmiştir.
