Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından belirlenen 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na göre, 4/a (SSK) statüsünde çalışan bireylerin brüt asgari ücret ile brüt asgari ücretin 7,5 katı arasında değişen kazançları üzerinden sosyal sigorta primi kesilmektedir. Bu kazanç, SGK’ya bildirilen “prime esas kazanç” olarak adlandırılmaktadır. Emekli aylığı hesaplanırken ise yalnızca asgari ücretin 7,5 katına kadar olan kazançlar göz önünde bulundurulmaktadır. 2025 yılı itibarıyla emekli aylığı hesabında dikkate alınan prime esas kazanç aralığı 26.005,50 TL ile 195.041,25 TL arasında değişmektedir.
SORULARINIZ İÇİN: [email protected]
Çalışanlar adına SGK’ya bildirilen kazanç üzerinden, işçi için %14, işsizlik sigortası için ise %1 oranında prim kesilmektedir. Aynı zamanda, işverenin de SGK’ya %15,75 sosyal sigorta primi ve %2 işsizlik sigortası primi yatırması gerekmektedir.
Mevzuata göre, bir işçi, işçi ile işveren arasında herhangi bir engelleyici anlaşma yoksa, aynı anda birden fazla işverene bağlı olarak çalışabilmektedir. Bu durum, mühendisler, mimarlar, avukatlar, doktorlar ve mali müşavirler gibi bazı meslek gruplarında yaygın olarak görülmektedir.
Her bir işveren, işçisinin brüt ücreti üzerinden hesaplanan primleri SGK’ya ayrı ayrı yatırmaktadır. Eğer bir işçi, aynı ay içerisinde 2-3 işverenle tam gün çalışıyorsa, her işveren 30 günlük kazanç üzerinden prim ödemektedir. Örneğin, ocak ayında 3 işveren de 30’ar gün üzerinden SGK’ya bildirimde bulunmuşsa, SGK o işçiyi ocak ayında 30 gün çalışmış olarak kabul eder. Emekli aylığı bağlanırken, 3 işverenin ocak ayında bildirilen kazançlarının asgari ücretin 7,5 katına kadar olan kısmı dikkate alınır, aşan kısım dikkate alınmaz.
2025’TE AYNI AYDA BİRDEN FAZLA İŞVERENDEN 195.041,25 TL’DEN FAZLA ÜCRET ALANLARA PRİM İADESİ
Eğer bir işçi, tek işverenden aldığı kazanç asgari ücretin 7,5 katından fazla olsa bile, aşan kısımdan prim kesilmemektedir. Örneğin, tek işverene bağlı olarak ayda brüt 250 bin lira kazanan bir işçi, yalnızca asgari ücretin 7,5 katına karşılık gelen kazancı üzerinden prim ödemektedir.
Kanun gereği, aynı ayda birden fazla işverene bağlı çalışarak prim kesintisine tabi tutulan kazançların toplamı, 2025 yılında 195.041,25 TL’yi aştığında, tavanı aşan kazanç tutarına karşılık SGK’ya ödenen primler iade edilmektedir.
Ancak, SGK prim iadesini kendiliğinden yapmamaktadır. Prim iadesi almak için işçinin yazılı olarak SGK’ya talepte bulunması gerekmektedir. Başvurular, işyerinin bağlı olduğu sosyal güvenlik merkezlerine veya il müdürlüğüne yapılabilmektedir.
NE KADAR İADE EDİLİR?
Örneğin, ocak ayında SGK’ya bildirilen 3 işverenin her biri 150’şer bin liralık kazanç bildirmiş olsun. Öncelikle tavanı aşan kazanç tutarı hesaplanır (450.000 TL – 195.041,25 TL = 254.958,75 TL). Bu tutar için kesilen primlerin işçi payı 38.243,81 TL’dir. İşçinin talep etmesi halinde bu tutar kendisine iade edilecektir.
Aslında, tavanı aşan kazançlar için işverenler de kendi paylarına düşen primi ödemektedir. Ancak, tavanı aşan kazançlar için ödenen primlerin işveren payı iade edilmez.
İADE EDİLEN PARAYA FAİZ UYGULANMAZ
SGK, tavanı aşan kazançlardan kesilen primi faiz uygulamadan iade etmektedir. İade işlemi, dilekçenin verildiği tarihi takip eden ay içerisinde gerçekleştirilmektedir.
İade alınacak paranın değer kaybetmemesi için başvuruların zamanında yapılması oldukça önemlidir. Örneğin, ocak ayının primleri SGK’ya şubat ayında yatırılmakta, mart ayında talepte bulunan işçiye nisan ayında iade yapılmaktadır.
Aynı ayda birden fazla işverene bağlı çalışmaya devam edildiği sürece, iade başvurusu her ay tekrarlanmalıdır.
Bazı işverenler SGK’ya prim bildiriminde bulunmasına rağmen ödemeyi yapmamış olabilmektedir. Eğer işveren SGK’ya primi ödememişse, işçiye iade yapılmamaktadır.
Emekli olduktan sonra da aynı ayda birden fazla işverene bağlı çalışan ve toplam kazanç tutarı tavanı aşan işçiler, fazladan ödenen primi geri alabilirler. Ancak, emekli işçiler için kesilen sosyal güvenlik destek priminde işçi payı %7,5 olduğundan, yalnızca bu orana karşılık gelen primleri iade alabilirler.
