Part Time Çalışanların Tazminat Hakları ve Sosyal Güvenceleri
Haftada 30 saat ve daha az süreyle çalışan işçilerin, işverenleriyle “kısmi süreli iş sözleşmesi” yapması gerekmektedir. Bu sözleşme ile çalışan işçiler, işin niteliği gereği haklı bir sebep yoksa, tam süreli emsal işçilerle aynı muameleyi görmelidir. Kısmi süreli çalışanların ücretleri ve diğer paraya ilişkin menfaatleri, çalıştıkları süreyle orantılı olarak tam süreli işçilerle aynı şekilde ödenir.
İş yerlerinde, işçilerin niteliklerine uygun açık pozisyonlar bulunduğunda, kısmi süreli çalışanların tam süreli pozisyonlara geçiş talepleri işveren tarafından dikkate alınmalıdır.
Kısmi süreli veya çağrı üzerine iş sözleşmesi ile çalışanlar, yıllık ücretli izin haklarından tam süreli işçiler gibi yararlanır ve farklı bir muameleye tabi tutulamazlar. Part time çalışanlar, diğer çalışanlar gibi bir yıl boyunca çalıştıktan sonra izin hakkı elde ederler.
Part time çalışanlar, hak ettikleri yıllık izinleri, kısmi süreli iş günlerinde çalışmadıkları sürelerde kullanabilirler. İşveren, kullanılmayan yıllık izin ücretini, iş akdinin sona erdiği tarihte ödemek zorundadır.
Kıdem Tazminatı Hakları
Kısmi süreli çalışanlar, kıdem tazminatı açısından tam süreli çalışanlarla eşit haklara sahiptir. Aynı işverene ait iş yerlerinde bir yıl boyunca part time çalışan işçiler, kıdem tazminatına hak kazanır. Eğer part time çalışanın iş sözleşmesi işveren tarafından haklı bir gerekçe olmadan feshedilirse veya işçi haklı bir nedenle feshederse, kıdem tazminatı ödenmesi gerekmektedir.
Kıdem tazminatı tutarı, işçinin bir ayda aldığı ücret üzerinden hesaplanır. Örneğin, bir işçi ayda 15 gün çalışarak 4 yıl kısmi süreli çalışmışsa, 60 günlük ücret tutarında kıdem tazminatına hak kazanır.
Part time çalışanların sosyal sigortalarının yaptırılması zorunludur. Eğer iş sözleşmesi saat ücreti karşılığı yapılmışsa, kısmi süreli çalışanların ay içinde çalıştığı toplam süre 7,5 saate bölünerek o ayki prim gün sayısı hesaplanır. Ayrıca, 7,5 saatin altındaki çalışmalar 1 güne tamamlanır.
Deniz İş Kanunu ve Basın İş Kanunu’na tabi kısmi süreli çalışmalarda ise, ay içinde çalışılan toplam süre 8 saate bölünerek prim gün sayısı belirlenir; 8 saatin altındaki çalışmalar da 1 güne tamamlanır.
Emeklilik İçin Eksik Günlerin Primini Kendileri Ödeyebilirler
Part time işlerde çalışan bireyler, isteğe bağlı sigorta yoluyla eksik günlerinin primini kendileri ödeyerek emeklilik için gerekli olan o ayki prim günlerini 30 güne tamamlayabilirler. İsteğe bağlı sigorta başvurusu, e-Devlet üzerinden gerçekleştirilebilir.