Kolon kanseri, dünya genelinde her yıl yaklaşık iki milyon, Türkiye’de ise yaklaşık 20 bin kişiyi etkileyen ciddi bir sağlık sorunu olarak öne çıkıyor. Bu kanser türü, en yaygın görülen kanserler arasında üçüncü sırada yer alırken, kansere bağlı ölümler arasında da ikinci sıraya yükseliyor. Kolon kanserinin tehlikesi, genellikle ileri evreye kadar belirti vermeden sinsice ilerlemesinden kaynaklanıyor. Gastroenteroloji Uzmanı Prof. Dr. Arzu Tiftikçi, kolon kanserinin düzenli kolonoskopi taraması ile önlenebileceğini belirtiyor. Tiftikçi, “Kolon kanserinin en yaygın nedeni olan poliplerin tümörleşme süreci on yıldan fazla sürebilir. Bu nedenle kolonoskopi ile polipler henüz tümöre dönüşmeden yakalanabilir. Kolonoskopi sırasında, kanser riski taşıyan polipler çıkarılarak tümör gelişimi önlenebilir. Hiçbir yakınması olmasa bile herkesin 50 yaşında, yeni kılavuzlara göre 45 yaşında kolonoskopi yaptırması önerilmektedir. Ailede kolon kanseri öyküsü varsa, 40 yaşında kolonoskopi yapılması gerekmektedir.” dedi.
AİLEDE VARSA RİSK 4 KAT ARTABİLİYOR
Ailede kolon kanseri öyküsü, kolon kanseri için önemli bir risk faktörü olarak öne çıkıyor. Birinci derece akrabalarda kolon kanseri öyküsü, hastalık riskini artırıyor. İsveç’te yapılan bir çalışmaya göre; annede veya babada kolon kanseri öyküsü, kişinin kolon kanseri riskini 2 kat artırıyor. Eğer anne veya babada tanı yaşı 60 yaşından küçükse, bu risk 3 katına çıkıyor. Ayrıca, anne ve babasında kolon kanseri öyküsü bulunan 30-39 yaş aralığındaki kişilerde bu riskin yaşıtlarına göre 4 kat artabildiği belirtiliyor.
BU BELİRTİLERİ GÖZ ARDI ETMEYİN
Kolon kanseri genellikle başlangıç evresinde belirti vermeyebilir. Prof. Dr. Tiftikçi, kolon kanserinin en yaygın belirtilerini şu şekilde sıralıyor:
- Daha sık veya daha az tuvalete gitme
- Kabızlık veya ishal
- Devamlı dışkının var olduğu hissi
- Ani dışkılama hissiyatı
- Ağrılı dışkılama
- Dışkıyı tam boşaltamama hissi
- Dışkıda taze kan görülmesi veya makattan kan gelmesi
- Karında ani şişkinlik, gaz ve ağrı
- Halsizlik, bulantı ve açıklanamayan kilo kaybı
- Kansızlık
KANSER OLUŞUMU KOLONOSKOPİYLE ÖNLENEBİLİYOR
Kolon kanseri önlenebilir bir kanser türü olarak öne çıkıyor. Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenen tarama stratejisinde, 50-70 yaş arasındaki tüm kişilerin taranması hedefleniyor. Dışkıda gizli kan bakılması ve pozitif sonuç alınması durumunda kolonoskopi yapılması öneriliyor. Prof. Dr. Tiftikçi, “Ailesinde kolon kanseri öyküsü olanların tarama programlarına 40 yaşında başlamaları gerekmektedir. Tarama sonucunda polip tespit edilmemişse bir sonraki kolonoskopi 10 yıl sonra, düşük riskli adenomlar varsa 5 yılda bir, yüksek riskli adenomlar için ise 3 yılda bir yapılmalıdır.” diye ekliyor.
ERKEN EVREDE POLİPEKTOMİ YETERLİ GELİYOR
Kolon kanseri erken evrede tespit edildiğinde, modern tedavi yöntemleri sayesinde tamamen iyileşme sağlanabiliyor. Hastalığın evresi belirlendikten sonra tedavi yaklaşımları belirleniyor. Erken evrelerde tedavinin amacı, hastalığı tamamen iyileştirmek, ilerlemiş olgularda ise tümörün büyümesini durdurmak. Tiftikçi, polipektomi yönteminin, polip sapına kadar ilerlememiş tümörlerde yeterli olduğunu belirtiyor. İleri evrelerde ise cerrahi müdahale ve sonrasında kemoterapi veya radyoterapi tedavisi uygulanıyor.
