Türk bilim adamı Norveç'teki deniz kestanelerinin istilasını filme aldı
"Kutup Bilimleri Projesi"nde 100 kadından biri seçilen Türk bilim insanı, İskandinavya'nın kuzeyindeki Lofoten Adaları'nı çevreleyen sularda deniz kestanelerinin verdiği zarara dikkat çekti.
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMU) Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekan Yardımcısı Profesör Ebru Caymaz, Okyanus Vakfı ve Antarktika Bilimsel Araştırma Komitesi tarafından düzenlenen programa katılarak Norveç, Svalbard, Grönland, İzlanda ve Karayipler'de çalışmalar yürüttü. 2013'ten bu yana Arktik bölge.
Caymaz, Kuzey Kutup Dairesi içinde yer alan Lofoten Adaları'nda 15 gün kaldığı süre boyunca, küresel ısınmadan etkilenen yosun ormanlarında deniz kestanelerinin etkisini belgelemek ve dalış yapmak için özel izin aldı.
Caymaz'ın gözlemleri, ısınan sular nedeniyle deniz kestanelerinin boyutlarının arttığını, bu durumun yosun bitkisinin yapraklarında ciddi oranda tahribata yol açtığını ve gövdelerinde sadece dalların kaldığını ortaya çıkardı.
Caymaz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "2013'ten bu yana Arktik faaliyetlere katılıyorum, 2015'ten bu yana ise özellikle ekstrem çalışmalara odaklanıyorum."
"Araştırmamın önemi, iklim değişikliği nedeniyle Kuzey Kutbu'nda meydana gelen ekolojik değişikliklere ve bu kırılgan ekosistemlerdeki koruma çabalarının önemine ışık tutuyor" dedi.
Lofoten Adaları'nın 68'inci kuzey enleminde yer aldığını belirten Caymaz, şöyle konuştu: "Normalde kış döneminde burada dalış yapılmıyor. Ziyaretim sezon dışındaydı ancak daha önce oradaki yetkililerle görüşüp izin almıştım. Soğuk iklim dalıcısı olduğum için kış döneminde o bölgede dalış yapmak istedim."
Caymaz, dalıştaki amacının diğer ekstrem aktivitelerde olduğu gibi halkın dikkatini çekmek ve iklim değişikliğinin olumsuz etkilerinin günlük yaşam ve genel olarak bölge üzerindeki etkilerinden ve olası sonuçlarından bahsetmek olduğunu belirtti.
Grönland'daki Baykal Gölü'nde buz altı dalışlarından farklı bir durumla karşılaştığını belirten Caymaz, "Lofoten Adaları'nın yosun ormanlarında su sıcaklıklarının artması nedeniyle şaşırtıcı sayıda deniz kestanesi ile karşılaştım. Bu deniz kestaneleri Yosun yataklarında ciddi hasara neden oldu. İklim değişikliğinin olumsuz etkilerine bizzat şahit oldum ve kameramla belgeledim. Buna ilk elden tanık olmak ve deneyimlemek benim için gerçekten dehşet vericiydi. Bu kadar ciddi bir olumsuz etki beklemiyordum. Benim için acı vericiydi. Artan su sıcaklıkları nedeniyle deniz kestanelerinin çoğalmasını, su ve oksijen döngüsünün sürdürülmesinde çok önemli bir rol oynayan su altı yağmur ormanları olarak adlandırılan yosun ormanlarını etkilediğini görüyoruz."
Caymaz, Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli'nin küresel ısınmadaki artışı 2 derecede tutmayı hedeflediğini ancak her yıl yapılan ölçümlerde bu durumun daha da kötüleştiğini vurguladı.
Artan karbon emisyonları karşısında Dünya'nın kendini yenileme kapasitesinden bahseden Caymaz, "Genelde Dünya diyoruz ama aslında asıl tartıştığımız şey hidrosfer. Hidrosferdeki, yani bu döngüdeki aksaklıklar, sistemin işleyişini aksatıyor. Uyum sağlama kapasitesi Hidrosferdeki bu dengesizliklerin aynı zamanda dünyamızın iklimi üzerinde de son derece olumsuz bir etkisi var."
Caymaz, yerli halklarla çalışmanın yanı sıra doğal afetler ve iklim değişikliği nedeniyle korunmaya ihtiyaç duyan iklim mültecileri üzerine de çalışmalar yürüttüğünü belirtti.
Bu olumsuz etkiler nedeniyle önümüzdeki 20-30 yıl içinde iklim mültecilerinin sayısının artacağına ilişkin öngörülerin altını çizen Caymaz, "Bu afet yönetiminin kapsamına giriyor. Dolayısıyla iklim değişikliğini etkin bir şekilde yeni nesil bir felaket olarak etiketliyoruz. Öyle görünüyor ki bundan 30 yıl sonra da bu konuyu bu şekilde ele alacağız."
Önce somut adımların atılması gerektiğini kaydeden Caymaz, "Burada aslında küresel bir durumdan bahsediyoruz. Dünyanın her yerinde karbon emisyonunu azaltacak yeşil enerji gibi birçok yöntem var. Bu çok boyutlu ve çok katmanlı bir süreç. Bu da çok ciddi, önemli bir yönetim sürecini gerektiriyor” dedi.
Caymaz, bu konuda tüm devlet kurumlarının ve ülkelerin el birliğiyle çalışması gerektiğini vurgulayarak, "Alınacak temel tedbirler ortada, bunların tabanda hayata geçirilmesi çok önemli. Toplumsal tepki."
