Bazı şiirler, ilk okunduğunda anlamaktan çok hissetmeye yönlendirir okuyucusunu. Kelimeler alışılmış kalıpların dışına çıkar, imgeler bilindik sınırları aşar ve anlamın çizgileri silikleşir. Bu tür bir şiir anlayışı, Türk edebiyatında 1950’lerin ortalarında doğan ve hızla etkisini gösteren İkinci Yeni akımıyla özdeşleşmiştir. İkinci Yeni şairleri ve eserleri hakkında merak edilenleri bir araya getirdik.
İkinci Yeni Şiir Nedir?
İkinci Yeni, Türk edebiyatının en sıra dışı ve deneysel şiir akımlarından biri olarak 1950’li yıllarda ortaya çıkmış ve klasik şiir anlayışına meydan okuyan bir hareket olmuştur. Geleneksel şiir kurallarını yıkan, anlatımda sıradanlıktan uzaklaşan ve kelimelerle adeta bir oyun oynayan bu akım, modern şiir anlayışının en önemli temsilcilerinden biri olarak kabul edilmektedir.
Garip Akımı’nın halk tarafından benimsenen yalın ve mizahi üslubuna bir tepki olarak doğan İkinci Yeni, bilinçli bir şekilde anlaşılması zor bir dil kullanarak şiiri, sıradan okuyucunun erişemeyeceği bir noktaya taşımayı hedeflemiştir. Türk şiirinde köklü bir dönüşümün kapısını aralayan bu hareket, özellikle sürrealizm, dadaizm ve varoluşçuluk gibi Batı akımlarından etkilenerek gelişmiştir.
İkinci Yeni Şiirinin Özellikleri
Önemli Temsilciler ve Eserleri
İkinci Yeni akımı, Türk şiirinde devrim niteliğinde bir dönüşüm yaratan önemli şairlerle anılmaktadır. İşte bu akımın önde gelen isimleri ve edebiyata kazandırdıkları unutulmaz eserlerden bazıları:
- Cemal Süreya: Lirik ve erotik temaları işlediği şiirleriyle tanınan Süreya, İkinci Yeni’nin en önemli temsilcilerindendir.
Örnek Şiir:
“Gökyüzünü omuzlarından koparıp yere atan”
“Bir akşamüstü hatırlarsan beni,”
“Bir çocuğun camdan bakışı gibi hatırla.” - Turgut Uyar: En derin anlam katmanlarına sahip şiirleriyle bilinir.
Örnek Şiir:
“Göğe bakalım”
“Bir bulut geçti”
“Sen göğe bakarken.” - Edip Cansever: Bilinç akışı tekniğiyle yazdığı şiirleri ve tiyatral anlatımıyla dikkat çeker.
Örnek Şiir:
“Mendilimde kan sesleri”
“Küçük bir kâğıt gibiyim”
“Daha çabuk yırtılacak.” - Ece Ayhan: En deneysel ve sert şiirlere imza atan bir isimdir.
Örnek Şiir:
“Meçhul Öğrenci Anıtı”
“Ve kimse anlamasın diye de”
“Tersine çevrilmiş bir dünya.” - Sezai Karakoç: Mistisizm ve metafizik kavramlarını İkinci Yeni anlayışıyla harmanlayan bir şairdir.
Örnek Şiir:
“Mona Roza”
“Siyah güller, ak güller.”
İkinci Yeni Şairlerini Hatırlama Yöntemi
İkinci Yeni şairlerini akılda tutmanın eğlenceli bir yolu var! “ECE SÜT İç” kodlaması, özellikle öğrenciler için faydalı bir hafıza tekniğidir. Bu yöntemi kullanarak İkinci Yeni’nin önemli temsilcilerini kolayca aklınızda tutabilirsiniz:
- E: Edip Cansever
- C: Cemal Süreya
- E: Ece Ayhan
- S: Sezai Karakoç
- Ü: Ülkü Tamer
- T: Turgut Uyar
