Donald Trump, 2016-2020 döneminde dünya gündemini belirleyen isimlerden biri olarak, günler içinde Beyaz Saray’a geri dönmeye hazırlanıyor ve bir dört yıl daha ABD Başkanı olarak görev yapacak.
2016 yılında ilk kez başkanlık koltuğuna oturduğunda, siyasi ya da askeri deneyimi olmayan ilk kişi olarak tarihe geçti. New Yorklu iş insanı ve eski televizyon yıldızı Trump, Beyaz Saray’daki dört yıllık görev süresinde hem Amerika’yı hem de dünyayı şaşırttı ve ülke tarihinde başka hiçbir başkana benzemediğini kanıtladı.
Donald Trump’ın 20 Ocak 2017’deki yemin töreninden
Trump, 2020 seçimlerini kaybettikten sonra, 2021 Ocak ayında Kongre baskınına yol açarak Amerika tarihinde halefinin yemin törenine katılmayan tek başkan olma unvanını elde etti. Cumhuriyetçiler, 335 milyonluk nüfusuyla ABD’de yeni bir aday bulamadan, Trump’ı yeniden aday gösterdi. Bu süreçte Joe Biden ile başlayan seçim yarışını kazanmayı başardı.
HÜKÜMLÜ İLK BAŞKAN
78 yaşındaki Trump, diğer başkanlardan farklı olarak, ‘sus payı’ davasında suçlu bulunarak beraat etmesine rağmen, ABD Başkanı olarak görev yapan ilk ‘hükümlü’ unvanını taşıyacak.
5 Kasım’dan bu yana 2025 yılının en çok merak edilen olayı, Trump’ın 20 Ocak’ta Beyaz Saray’da gerçekleşecek yemin töreni. İkinci Trump dönemiyle nelerin yaşanacağı hakkında neler bekleniyor?
SOSYAL MEDYA BOMBARDIMANI
Trump, sosyal medyayı etkili bir şekilde kullanan bir lider. Başkanlık döneminde Twitter’dan (şimdiki adıyla X) 26 binden fazla tweet attı. Seçimi kaybettikten sonra yaptığı paylaşımlar o kadar kışkırtıcı hale geldi ki, sonunda platform hesabını kapattı. Trump, bu süreçte kendi sosyal medya platformu “Truth Social”ı kurdu ve gelişmeleri burada paylaştı.
Seçim yarışına girmeden kısa bir süre önce X hesabı açıldı ve şu anda X platformunun sahibi Elon Musk, Trump’ın en yakın isimlerinden biri olarak dikkat çekiyor. Musk, Trump’ın seçim kampanyasına 130 milyon dolarlık bağış yapmıştı ve seçimlerin ardından servetini 84 milyar dolar artırdı. Bu iki ismin sosyal medyayı kullanma tarzı, ‘manipülatif’ ve ‘doğruluğundan şüphe edilen’ haberlerin yayılmasına zemin hazırlayabilir.
DÜZENSİZ GÖÇMENLERİ SINIR ETME PLANI
Trump’ın seçim kampanyasında en çok öne çıkan konu, düzensiz göçmenlerle mücadele oldu. 2016’da, ‘güney sınırına duvar yapacağını ve parasını Meksika’ya ödeteceğini’ söylemişti. Göreve başladığı günün ilk saatlerinde Meksika-ABD sınırını kapatma ve büyük bir sınır dışı etme operasyonu başlatma sözü verdi.
Düzensiz göçmenleri nasıl toplayacağı ya da bu planın nasıl finanse edileceği konusunda net bir açıklama yapmadı. Ayrıca, ilk başkanlığı sırasında başlatılan Meksika sınırındaki duvarın inşasını tamamlama sözünü verdi.
Biden-Harris yönetimi döneminde, ABD’nin Meksika ile güney sınırındaki geçiş sayısı rekor seviyelere ulaştı. Uzmanlar, Trump’ın vaat ettiği ölçekte sınır dışı etmelerin büyük yasal ve lojistik sorunlarla karşılaşabileceğini belirtiyor.
EKONOMİ VE VERGİLER
Trump, “gümrük vergisi” kelimesini sıkça kullanıyor. Seçim kampanyası sırasında yeni ticaret kısıtlamaları konusunda hızlıca harekete geçmeyi planlıyor.
Seçilen başkan, 3 trilyon dolar değerindeki ABD mal ithalatına genel olarak yüzde 10 ila 20 arasında gümrük vergisi ve Çin’den gelecek ürünlere yüzde 60 gümrük vergisi uygulayacağını açıkladı. Bu, ilk döneminde olduğu gibi, çelik ve alüminyum gibi ürünlere uyguladığı vergileri önemli ölçüde artıracak.
ABD’de yapılan anketler, ekonominin seçmenler için öncelikli bir konu olduğunu gösteriyor. Trump, Başkan Joe Biden döneminde yüksek seviyelere ulaşan enflasyonu sona erdireceğini taahhüt etti, ancak bir başkanın fiyatları doğrudan etkileme gücü sınırlıdır.
ÇEVRE POLİTİKALARI
Küresel ısınmaya inanmayan Trump, ilk başkanlık döneminde birçok çevre anlaşmasından çekildi ve Amerika’yı Paris İklim Anlaşması’ndan çekilen ilk ülke yaptı. Biden, göreve geldiği ilk gün Paris İklim Anlaşması’nı tekrar imzaladı.
ABD basınında, Trump’ın ekibinin yeniden anlaşmadan çekilme talimatı verdiği bildirildi. Bu, ABD’nin belirlenen karbon emisyonu azaltım yükümlülüklerini ortadan kaldıracak.
Trump, ABD’nin petrol ve gaz üretimini önceliklendirmek istediğini sıkça dile getirirken, Biden yönetiminin rüzgar enerjisini genişletme planlarını eleştirdi.
RUSYA-UKRAYNA-İSRAİL…
Trump, İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu’ya, başkanlığı kazanması durumunda Ocak ayına kadar Gazze’deki savaşı sona erdirmesi için baskı yaptı. Bu durum, İsrail-Hamas müzakerelerinde sona gelinmesinde etkili olduğu düşünülüyor.
Ancak Trump’ın Gazze ve Batı Şeria konusundaki görüşleri, Biden yönetiminin görüşlerinden oldukça farklı. Biden, İsrail birliklerinin Gazze’den ayrılmasını ve Netanyahu’nun iki devletli bir çözümü kabul etmesini desteklerken, Trump daha önce İsrail’in Filistinliler üzerinde daha fazla kontrol sahibi olmasını sağlayacak bir planı destekledi.
Trump’ın damadı Jared Kushner, Trump’ın ilk başkanlık döneminde Orta Doğu politikasına aktif olarak katıldı ve İbrahim Anlaşmaları’na aracılık etti. Kushner’in ikinci bir yönetimde aktif yer alacağına dair bir sinyal verilmedi.
Trump, Rusya-Ukrayna savaşının sona ermesini istediğini sıkça dile getiriyor ancak bu süreçte nasıl bir barış sağlanacağı konusunda net bir plan sunmadı. Savaş sırasında Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’i sorumlu tutarak, kazanması durumunda ülkeye yatırım yapmamakla tehdit etti.
KÜRTAJ YASAĞI YOK
Bazı destekçilerinin taleplerine rağmen, Trump, Kamala Harris ile başkanlık yarışında ulusal bir kürtaj yasağı getirmeyeceğini açıkladı.
2022’de, Trump’ın ilk başkanlığından sonra Yüksek Mahkeme, ülke çapındaki anayasal kürtaj hakkını iptal etti. Kürtaj konusu, Harris için önemli bir kampanya argümanı haline geldi ve birçok eyalette kürtaj haklarını korumak amacıyla önlemler alındı. Trump, eyaletlerin kendi kürtaj yasalarını belirlemede özgür olması gerektiğini ifade etti.
