Son günlerde Kocaeli ve İstanbul’da menenjit nedeniyle yaşanan iki çocuk ölümü, ailelerde büyük bir endişeye yol açtı. Vakalarda artış yaşandığına dair açıklamalar sonrası alarma geçen ailelere, Türk Pediatri Kurumu Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Haluk Çokuğraş, “Paniğe gerek yok” dedi.
Aileler Panikte
Prof. Dr. Çokuğraş, “Evet, maalesef iki kaybın olduğu bildirildi ve bu durum gerçekten üzücü. Ancak menenjitte büyük bir artış yok. Son 5-6 ayda (kendi haberleşme gruplarımızdaki bilgiye dayanarak) 20-25 civarında meningokok menenjiti vakası olduğu söyleniyor. Sağlık Bakanlığı’nda daha kesin bilgiler vardır ama onlara erişimimiz yok,” açıklamasında bulundu.
“Bu çok yüksek bir rakam mı? Her yıl bu dönemlerde benzer sayıda meningokok vakası oluyor. Belki bu yıl biraz daha fazla olabilir ama bir salgın algısı oluşturmak doğru değil. Annelerin ve babaların panik yaptığını biliyorum. Ancak belirtebileceğimiz bir salgın durumu yok, bazı yerlerde meningokok vakalarında artış olduğu söylenebilir,” dedi.
7-8 İlde Meningit Vakası Var
Meningokok vakalarının Kocaeli, Sakarya, İstanbul, İzmir, Antalya, Eskişehir ve Düzce gibi illerde görüldüğünü belirten Prof. Dr. Çokuğraş, “Ancak bunlar her zaman olan vakalar, çok büyük bir artış yok,” şeklinde konuştu.
Son 10-15 Yılda Vakalar Azaldı
Çokuğraş, meningokok menenjitin korkulan bir hastalık olduğunu vurgulayarak, “Asistanlık dönemimizde günde 5-6 vakaya meningokok menenjit tanısı koyardık, tedavi ederdik. Bazı hastalar kaybedilirdi. Ancak son 10-15 yılda menenjit vakaları ülkemizde büyük ölçüde azalmıştır,” dedi.
Meningokok menenjitte beyni saran zarların iltihaplanması durumu söz konusudur. Menenjit yapan üç grup bakteri ve virüs bulunmaktadır. Bunlardan biri olan pnömokok (zatürre) mikrobu, zatürre aşısı ile korunmaktadır. Diğer bir grup, haemophilus influenza mikrobu ise rutin aşılama programında bulunmaktadır. Ancak meningiokok aşısı henüz aşılama programında yer almadığını belirtti.
Menenjit Belirtileri: Yüksek Ateş, Kusma ve Baş Ağrısı
Çokuğraş, yüksek ateş, kusma ve baş ağrısı üçlüsüyle giden bir hastalık olduğunu ifade ederek, “Bazen çocuklar havale geçirebilir. Tedavi edilmediği takdirde ciddi nörolojik hasarlar bırakabilir ya da ölümcül olabilir. Özellikle yenidoğan döneminde geçirilen menenjit, körlük, sağırlık ve felç gibi sonuçlar doğurabilir. Yüksek ateşi ve baş ağrısı olan çocukların, mümkün olan en kısa sürede doktora götürülmesi gerekir,” dedi.
Menenjit Ne Zaman Ölümcül?
Menenjitin tedaviye geç başlanıldığında ölümcül olabileceğine dikkat çeken Çokuğraş, risk faktörlerini şöyle sıraladı: “Çocuğun yaşı çok önemlidir. Yenidoğan dönemindeyse, 3-4 haftalıksa ölümcül seyredebilir. Çocuğun maruz kaldığı mikrobun cinsi de kritik öneme sahiptir. Son zamanlarda rastlanan meningokok mikrop türü, hızlı ilerleyerek ölüme neden olabilir. Çocuk gözünüzün önünde dakikalar içinde kötüleşebilir. Bu yüzden hızlı müdahale şarttır. Çocuğun bağışıklık sistemi de önemli. Bağışıklık sistemini etkileyen başka hastalıklar veya ilaçlar, durumu ağırlaştırabilir.”
Menenjit Nasıl Bulaşıyor?
Prof. Dr. Haluk Çokuğraş, meningokok, pnömokok ve haemophilus influenza gibi hastalıkların solunum yoluyla bulaştığını belirtti. Damlacık enfeksiyonu ve yakın temasla bulaşabilen bu hastalıkların, nadiren komşuluk yoluyla da geçebileceğini vurguladı. “Bir orta kulak iltihabı ya da sinüzit durumunda mikrop, beyine ulaşabilir ama bu durum sık rastlanmaz,” dedi.
Paniğe Gerek Yok
Ailelerde bulaşıcılıkla ilgili endişeler olduğunu ifade eden Çokuğraş, “Çocuğunuzun okulunda menenjitten şüphelenilen bir durum varsa, bunu abartmaya gerek yok. Buradan bulaşma riski yok. Ancak çocuğunuzun yanındaki arkadaşında hastalık varsa, temas yoluyla bulaşma riski olabilir. Çocuk 5-6 saat hasta çocuğun yanında kalırsa, bulaşma olasılığı vardır. Ancak yan sınıftan bir bulaşma durumu söz konusu olamaz. Okullarda bu gibi durumlarda panik yapmaya gerek yok,” dedi.
Hastayla Yakın Temas Söz Konusuysa…
Menenjit hastasıyla yakın temas halinde koruyucu tedavilerin yapıldığını belirten Çokuğraş, “Hasta çocukla aynı sırada oturan bir öğrenci veya evdeki kardeşine karşı koruyucu antibiyotikler kullanılıyor. İki gün süren bir tedavi bile yeterli. Bu tamamen koruyucu bir uygulamadır,” diye konuştu.
Menenjit Nasıl Tedavi Edilir?
Prof. Dr. Haluk Çokuğraş, menenjitin hastanede yatarak tedavi edildiğini söyledi. “Damar yoluyla kullanılan ilaçlar, mikrobun cinsine, çocuğun yaşına ve hastanın durumuna göre değişiyor. Tedavi genellikle bir hafta sürer, bazı mikroplarda daha uzun süre tedavi gerekebilir. Yenidoğan menenjiti durumunda tedavi süresi üç haftaya kadar çıkabilir,” dedi.
Meningokok Aşısı Rutin Aşılama Programında Olmalı
Meningokok aşısının mevcut olduğunu ancak rutin aşılama programında yer almadığını belirten Prof. Dr. Çokuğraş, Sağlık Bakanlığı’na çağrıda bulundu: “Meningokok ve rotavirüs aşılarının, mümkünse rutin aşılama programına dahil edilmesi gerekiyor. Bu son derece önemlidir.”
Ailelere Aşı Çağrısı
Ailelere, çocuklarını meningokok aşısı yaptırmaları çağrısında bulunan Çokuğraş, “Aşı maliyetli bir aşıdır ve devletin bunun üstlenmesi gerekiyor. Türkiye’de mevcut olan meningokok aşısı, beş tür mikrobun dördüne karşı koruma sağlar. Her iki aşı için de çocukların aşılarını zamanında yaptırmaları önemlidir,” diyerek sözlerini tamamladı.
