Emekliler, artan ekonomik zorluklar nedeniyle sık sık bankalardan kredi almak zorunda kalıyor. Bazı emekliler, bir kredi bitmeden yeni bir kredi alarak yaşamlarını sürdürmeye çalışıyor. Bankalar, kredi alan emeklilerden her ay emekli aylığından kesinti yapılması için muvafakatname talep ediyor.
SORULARINIZ İÇİN: [email protected]
İcra ve İflas Kanunu‘na göre, bazı malların haczi yasaklanmıştır. Maaşlar, emekli aylıkları ve sigorta gelirleri kısmen haczedilebilir. Haczedilecek miktar ise bu gelirlerin dörtte birinden az olamaz.
5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu gereği, emekli, dul ve yetim aylıkları, borçlunun rızası olmadan SGK’ya olan prim borçları veya nafaka dışında haczedilemez.
DAVA SÜREÇLERİ ARTIYOR
Kredi borçları nedeniyle zor durumda kalan emekliler, yukarıda bahsedilen yasal düzenlemelerden faydalanarak verdikleri taahhütnameyi iptal etmek için dava açıyorlar.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun (Esas No: 2023 / 52, Karar No: 2024 / 29) bir kararına göre, 2014 yılında 2.250 TL tutarında tüketici kredisi çeken bir emekli, aylığından her ay 207 TL kesinti yapılması için taahhütname vermiştir. Bu kredinin ardından 2015 yılında 10.500 TL tutarında ikinci bir kredi almış ve bu kredi için de 375 TL aylık taksit belirlenmiştir.
İkinci kredinin taksit ödemeleri devam ederken, emekli vatandaş 13.700 TL daha kredi kullanmış ve aylık 485 TL taksit ödemeye başlamıştır. 2016 yılında boşanması nedeniyle emekli aylığından nafaka kesintisi yapılmaya başlanınca, emeklinin eline geçen aylık miktar yarıya düşmüştür. Bu durumda, emekli dava açarak aylığındaki kesintilerin kaldırılmasını ve hesaptan kesilen paranın iadesini talep etmiştir.
Banka, davacının kredi kullanırken emekli maaşından kesinti yapılmasına muvafakat verdiğini belirterek talebin reddedilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, emeklinin taksitlerin maaşından ödenmesini kabul etmesini dürüstlük kuralıyla bağdaşmadığı gerekçesiyle talebi reddetmiştir. Ancak istinaf mahkemesi, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu tarafından verilmiş kararların mevcut olduğunu ve bu muvafakatnamenin geçersiz sayılabileceğini belirterek yerel mahkemenin kararını bozmuştur. Yargıtay 3. Hukuk Dairesi ise yerel mahkeme kararının doğru olduğuna hükmetmiş, ancak istinaf mahkemesi kararıyla dosya Yargıtay Hukuk Genel Kuruluna gitmiştir.
EMEKLİLERİN KREDİ KULLANIMINI ETKİLEYEN KARARLAR
Genel Kurul kararında, emekli aylığının haczedilemeyeceği ve buna aykırı yapılan anlaşmaların geçersiz sayılacağı vurgulanmıştır. Ancak bu durum, borçlunun rızasıyla borcunu ödememesi halinde geçerlidir. Kişinin kendi rızasıyla borcunu ödeyebilmesi gerektiği belirtilmiştir. Aksi takdirde, emeklilerin bankalardan kredi alması güçleşecektir.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, Yargıtay 3. Hukuk Dairesinin kararının doğru olduğunu belirterek istinaf mahkemesinin kararını bozmuştur. Sonuç olarak, muvafakat vermiş emeklilerin aylıklarından kredi borcu için kesinti yapılması Yargıtay tarafından kabul edilmektedir. Ancak muvafakatını çekenler, hem mahkeme masraflarıyla hem de yüksek faiz yükleriyle karşılaşabilirler.
