İstanbul kıyılarında denizanası popülasyonunda aşırı artış görülüyor

Yakın zamanda yapılan bir araştırma, küresel ısınmaya atfedilen bir eğilim olan İstanbul kıyıları ve Marmara Denizi'ndeki denizanası popülasyonlarında önemli bir artış olduğunu ortaya çıkardı. Bu artış, deniz ekosistemleri ve yerel topluluklar için potansiyel zorluklar yaratırken aynı zamanda balıkçılığı, turizmi ve deniz ortamlarının genel sağlığını da etkiliyor.

İstanbul Üniversitesi (İÜ) Su Bilimleri Fakültesi ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından başlatılan "Marmara Denizi'nde Denizanası Artışının Nedenleri ve Sonuçları" başlıklı proje kapsamında, "R/V Yunus-S." Gemisi ile Marmara Denizi

Dalgıçlar tarafından Marmara Denizi'nde su altı gözlemleri yapıldı ve bazı örnekler alındı. Ayrıca farklı derinliklerden denizanası örnekleri alınarak incelendi.

İÜ Su Bilimleri Fakültesi Dekanı Melek İşinibilir Okyar, AA muhabirine, tüm dünyada olduğu gibi Türkiye denizlerinde de son yıllarda denizanalarında ciddi bir artış yaşandığını söyledi.

Denizanasının ekosistemi kendi yararlarına istila edebileceğini belirterek, "Bu yaratıklar 500 milyon yıldır Dünya'da yaşıyor ve sayılarını ve çeşitliliğini artırıyor." Dedi.

Okyar, Marmara Denizi'nin çeşitli nedenlerden dolayı ciddi insan baskısıyla karşı karşıya olduğunu ve bu durumun denizanası çoğalması için uygun koşullar yarattığını vurguladı.

Denizanasının kirli sularda gelişip çoğaldığını, sıcak havalarda üreme kapasitelerinin arttığını, iklim değişikliği nedeniyle küresel olarak gözlemlenen bir olgu olduğunu belirtti. Kış olmasına rağmen Marmara Denizi'nde su sıcaklığı 20 santigrat derece civarında kaydedildi.

Okyar, projenin ilk etabını Doğu Marmara'da başlattıklarını vurguladı. Şöyle açıkladı: "Denizanaları aşırı çoğaldığında, sonunda ölürler ve ayrışırlar, bu da su kalitesinde düşüşe ve ekosistemin dengesinin bozulmasına yol açar."

Drone kullanılarak yapılan çalışmalarda denizanasının geniş alanlara yayıldığını ortaya çıkardığının altını çizdi. "Ayrıca dalış gezileri yaparak toplanma alanlarını tespit ettik. Denizanalarının, su yüzeyinde ara sıra görülmesine rağmen en çok 5-10 metre arasındaki derinliklerde bulunduğunu tespit ettik. Bu denizanalarının aslında bu derinliklerde ciddi bir popülasyonu var. Projenin ikinci aşamasında ise tüplü dalışlar yaparak yaşam evrelerini inceledik. Ekosistemdeki mevsimsel üreme döngülerini izlemeyi amaçlıyoruz. İklim değişikliği, birçok yeni istilacı denizanası türünün Marmara Denizi'ne akınına neden oluyor."

Ekosistemdeki çeşitli baskılar nedeniyle denizanasıyla beslenen canlıların sayısının azalmasının, üzerlerindeki avcı baskısının ortadan kalkmasına ve sayılarının artmasına neden olduğuna dikkat çeken Okyar, "Denizanası artışı artık her mevsim yaşanıyor ve son yıllarda aşırı derecede arttı. Son 20-30 yıldır deniz sularında sıcaklıklar artıyor."

Marmara Denizi'nin mevcut sistemiyle taşınan denizanalarının özellikle İzmit Körfezi'nin doğu havzasında birikerek bölge için ciddi sorun oluşturduğunu belirtti.

Deniz ekosistemine zarar veren bu canlıların Uzak Doğu'da gıda olarak tüketildiğine değinen Okyar, denizanasından ekonomiye fayda sağlayacak ürünler elde etmek için çalıştıklarını sözlerine ekledi.