Birleşmiş Milletler (BM) yetkilileri, İsrail‘in Suriye’ye yönelik saldırılarının, ülkedeki kırılgan siyasi geçiş sürecini tehdit ettiğine dair önemli uyarılarda bulundu.
BM Güvenlik Konseyi’nde (BMGK), Cezayir ve Somali’nin talebi üzerine İsrail‘in Suriye’ye yönelik saldırılarına ilişkin acil bir oturum düzenlendi.
Oturumda, BM Orta Doğu, Asya ve Pasifik’ten Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Khaled Khiari, İsrail’in 8 Aralık’tan bu yana Suriye genelinde yüzlerce hava saldırısı gerçekleştirdiğini belirtti.
Khiari, ayrıca İsrail ordusunun Golan’daki ayrıştırma bölgesinde birçok askeri mevzi inşa ettiğine dikkat çekti ve İsrailli yetkililerin, ülkenin “öngörülebilir gelecekte” Suriye’de kalma niyetinden bahsettiğini ifade etti.
“Suriye’nin Kırılgan Siyasi Geçiş Sürecini Tehdit Ediyor”
Khiari, “Bu gibi sahadaki fiili durumlar kolayca geri döndürülemez niteliktedir ve Suriye’nin kırılgan siyasi geçiş sürecini tehdit etmektedir.” uyarısında bulundu.
İsrail’in, Suriye’nin kendi güvenlik çıkarları için tehdit haline gelmesine izin vermeyeceğini ifade ettiğini hatırlatan Khiari, BMGK’nin 14 Mart’ta yayımladığı açıklamada, Suriye’nin egemenliği, bağımsızlığı, birliği ve toprak bütünlüğüne güçlü bağlılık vurgusu yapıldığını belirtti. Ayrıca, tüm devletlere bu ilkelere saygı göstermeleri ve Suriye’yi daha da istikrarsızlaştırabilecek eylemlerden kaçınmaları çağrısında bulunulduğunu ekledi.
Khiari, “BMGK’nin, Suriye’nin egemenliği ve toprak bütünlüğüne olan bağlılığı her geçen gün daha da büyük önem kazanmaktadır.” dedi.
Suriye’nin 14 yıllık ihtilafın ardından istikrar kazanma fırsatının desteklenmesi gerektiğini vurgulayan Khiari, “Bölgesel barış ve güvenliğin sağlanmasının tek yolu budur.” değerlendirmesinde bulundu.
Khiari, Suriye’nin bir yol ayrımında olduğunu ve kapsayıcı bir siyasi geçiş sürecine devam etme şansını hak ettiğini belirtti. Bu sürecin, Suriye halkına çatışmayı geride bırakma, ekonomisini yeniden canlandırma ve bölgesel istikrara katkıda bulunma fırsatı sunacağını ifade etti.
Kısa vadeli güvenlik hamlelerinin, iki komşu arasında barış anlaşması ihtimalini zayıflattığını ve uzun vadeli istikrarı da baltaladığını belirten Khiari, bu durumun tehlikelerine dikkat çekti.
– Ayrıştırma bölgesinde UNDOF Dışındaki Askeri Güçlere İzin Verilmemeli
BM Genel Sekreteri’nin Barış Operasyonlarından Sorumlu Yardımcısı Jean-Pierre Lacroix, İsrail ordusunun Suriye ile İsrail arasında 1974’te imzalanan “Kuvvetlerin Ayrıştırılması Anlaşması”nın Suriye tarafını kapsayan bölümünde 12 noktayı işgal ettiğini bildirdi.
Lacroix, İsrail’in ateşkes hattı boyunca hareket kısıtlayıcı engeller inşa etmeye devam ettiğini belirterek, “İsrail, birçok kez ateşkes hattını geçerek hava araçları uçurmuş, helikopterlerle ayrıştırma bölgesine girmiştir.” ifadesini kullandı.
Lacroix, İsrail’in ayrıştırma bölgesinde de BM’nin Golan Tepeleri’ndeki Ateşkes Gözlem Gücü (UNDOF) ile Golan Gözlem Grubu personeline yönelik bazı kısıtlamalar uygulamaya devam ettiğine dikkat çekti. Bölgedeki sivillerin hareketlerine yönelik kısıtlamaların sürdüğünü vurguladı.
Bazı bölgelerdeki sakinlerin, İsrail ordusunun faaliyetlerinden kaynaklanan kesintiler nedeniyle protesto düzenlediğini ve bazı sakinlerin de İsrail ordusunun köylerinden ayrılması talebiyle UNDOF’a başvurduğunu belirtti.
Lacroix, “Tüm tarafların, ayrıştırma ve sınırlama bölgelerinde izinsiz tüm varlıklara son vermek ve ateşkesi, Suriye Golanı’ndaki istikrarı zedeleyecek eylemlerden kaçınmak gibi 1974 Kuvvetlerin Ayrıştırılması Anlaşması kapsamındaki yükümlülüklerine bağlı kalmaları hayati önem taşımaktadır.” dedi.
Ayrıştırma bölgesinde UNDOF dışındaki hiçbir askeri gücün veya faaliyetin izin verilmemesi gerektiğini vurgulayan Lacroix, UNDOF’un görev alanı içinde hareket serbestisine sahip olmasının önemine işaret etti.
Lacroix, “UNDOF ile Golan Gözlem Grubu personelinin görevlerini yerine getirirken hareket özgürlüğü, güvenliği ve emniyeti en yüksek önceliğe sahiptir.” diye konuştu.
İsrail’in Suriye Topraklarındaki İşgalini Derinleştirmesi
İsrail ordusu, 1967’den bu yana işgal altında tuttuğu Golan Tepeleri’nde, buraya bitişik tampon bölgeyi 8 Aralık 2024’te işgal etmişti.
İsrail birlikleri, işgali tampon bölgenin de ilerisine taşıyarak başkent Şam’ın 20 kilometre yakınına ulaşmıştı.
İki ülke arasında 1974’te imzalanan Kuvvetlerin Ayrıştırılması Anlaşması ile Golan Tepeleri’ndeki tampon bölge ve silahtan arındırılmış bölgenin sınırları belirlenmişti.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Suriye’nin güneyindeki işgalin kalıcı olacağı mesajını vermiş ve Suriye’nin egemenliğine aykırı olarak güney bölgesinin silahsızlandırılması talebinde bulunmuştu.
