Prof. Dr. **T. Gül Şendil**, çocuğunun her adımını kontrol eden ebeveynler için ortaya çıkan **helikopter ebeveynlik** kavramını ve bu yaklaşımın çocukların gelişimi üzerindeki etkilerini mercek altına aldı.
Helikopter ebeveynlik, çocuğunun her hareketini denetleyen ve ona neredeyse hiç nefes alma alanı tanımayan anne babaları tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Şendil, ebeveynlerin genellikle bunu ‘en iyisini yapmak’ amacına yönelik yaptıklarını belirtirken, araştırmaların bu tür bir yaklaşımın çocukların ruh sağlığından kariyer seçimlerine kadar birçok alanda ciddi sorunlara neden olduğunu ortaya koyduğunu vurguladı.
Helikopter ebeveynliğin, çocuklarda **kaygı** ve **depresyon** riskini artırdığına dair çok sayıda çalışma bulunduğunu dile getiren Şendil, “Aşırı kontrol, çocuklarda **özgüven eksikliği** ve duygusal strese yol açıyor. Bir araştırmaya göre bu tür ebeveynlik, çocuklarda ‘mükemmeliyetçi’ bir yapı oluşturuyor. Sonuç olarak çocuklar, kendilerini sürekli baskı altında hissediyor ve yeterince iyi olmadıklarını düşünüyorlar. Bazı ebeveynler, çocuklarının eğitim hayatına o kadar müdahale ediyor ki bu durum, çocuğun ders çalışma isteğini olumsuz etkiliyor. Çocuklar, ders çalışmayı bir ‘zevk’ değil, sadece anne babasını memnun etmek için yapılan bir görev olarak görüyor ve bu da uzun vadede akademik başarıyı düşürüyor” şeklinde uyarıda bulundu.
Kariyer Seçimlerinde Kararsızlık
Şendil, çocukların kariyer seçimlerinde daha kararsız hale geldiklerini ve hata yapma korkusuyla yeni fırsatlara açık olamadıklarını ifade etti. “Aşırı müdahaleci ebeveynlerin çocukları, arkadaşlık ve romantik ilişkilerde kendilerini yeterince başarılı hissetmiyor. Kendi kararlarını almakta zorlandıkları için sosyal çevrelerinde bağımsız bireyler gibi hareket edemiyorlar. Bu durum, uzun vadede ilişki problemlerine yol açabiliyor” dedi.
Riskli Davranışlar ve Bağımsızlık
Şendil, ebeveynlerin çocuklarını koruma çabalarının aslında onların **bağımsızlık** geliştirme fırsatını da ellerinden aldığını belirtti. “Bu durum, bazı çocuklarda riskli davranışların ortaya çıkmasına neden olabiliyor. Örneğin, bir araştırmada aşırı kontrol edilen gençlerin daha fazla alkol kullandığı tespit edilmiştir. Bu gençler, bağımsızlıklarını kanıtlamak adına farklı yollara başvurabiliyorlar” şeklinde konuştu.
Bağımsızlık ve Deneyimle Öğrenme
Helikopter ebeveynler için en önemli tavsiyenin, çocuklarının bağımsızlıklarını teşvik etmek ve karar verme süreçlerinde onlara daha fazla alan tanımak olduğunu belirten Şendil, “Çocukların hata yapmasına izin vermek, onların gelişimi için kritik öneme sahip. Unutmayın, çocukların yanında olmak elbette önemli, ancak bu, onları sıkı bir şekilde kontrol etmek anlamına gelmiyor. Daha çok, onları desteklemek ve gerektiğinde rehberlik etmek şeklinde olmalı. Çocukların kendi ayakları üzerinde durmalarına fırsat verildiğinde, hem daha sağlıklı bireyler yetişir hem de ebeveynler gereksiz bir yıpranmadan korunmuş olur” ifadelerini kullandı.
Sonuç olarak, helikopter ebeveynliğin niyet olarak olumlu görünse de uzun vadede çocukların hem ruhsal hem de sosyal gelişimi için ciddi riskler taşıdığına dikkat çeken Şendil, “Belki de en iyisi, biraz geri çekilip çocukların hayatı kendi yollarıyla öğrenmesine izin vermektir. Çünkü hayat, **deneyimlerden öğrenildiğinde** daha anlamlıdır” dedi.
