Son yıllarda hızla büyüyen ve kendi endüstrisini oluşturan diyet kültürü, hayatlarımızı tahmin ettiğimizden daha derin bir şekilde etkiliyor. “Fazla kilolarımdan kurtulup daha sağlıklı biri olmalıyım” düşüncesiyle başlanan diyet süreçlerinde, kaygı ve yeme bozukluğu sorunlarıyla sıkça karşılaşılabiliyor.
Gün içerisinde saate ve ölçüye bağlı kalarak beslenmeye çalışanlar, genellikle sevdikleri yiyeceklerden uzak durmak zorunda hissediyorlar. Açlık hissetmelerine rağmen, duygusal nedenlerle yeme isteği duyabiliyorlar. Bu durum, diyet kültürünün bu insanları kazanmak adına geliştirdiği farklı diyet türleriyle daha da karmaşık bir hale geliyor.
Beslenme alışkanlıkları üzerine yapılan son çalışmalarda sıkça karşımıza çıkan bir kavram var: Sezgisel beslenme. Sezgisel beslenme, bir diyet türü olmaktan ziyade, vücudun sinyallerini dinleyerek en doğru beslenme yöntemini bulmayı hedefleyen bir öğreti. Diyet kültürünün katı kurallarla yönettiği fiziksel ve duygusal açlık kavramları, sezgisel beslenmede ayrışıyor.
Sezgisel beslenme, duygusal açlıkla başa çıkmayı öğretirken, sadece fiziksel açlık hissettiğinizde beslenmeyi önermektedir. Bu yaklaşımın özünü kavrayabilmek için benimsemeniz gereken bazı temel prensipler bulunmaktadır. Eğer diyetten uzaklaşıp sezgisel beslenmeye geçiş yapmak istiyorsanız, bu prensiplere dikkat etmelisiniz.
Sezgisel Beslenmenin Temel Prensipleri
Diyet düşüncesinden arın: Beslenme alışkanlıklarınızı “şu an diyetteyim, yiyemem”, “bunların kalorisi yüksek” veya “bu saatte bunları yersem kilo alırım” gibi düşüncelerden kurtarın. Metabolizma, uygulanan her diyete göre kendini programlar; bu nedenle düşük kalorili beslenmek uzun vadede ideal kilonuza ulaşmanızı sağlamayabilir. Sezgisel beslenme, diyette olma düşüncesini reddeder ve vücudunuzun sesine kulak vermenizi önerir. Gerçekten aç mısınız, yoksa bu besini duygusal olarak mı yemek istiyorsunuz? Bu soruların üzerinde düşünmek önemlidir.
Açlığınızı tanıyın ve saygı gösterin: Acıktığınızda bunu fark etmek, vücudunuzun açlık sinyallerine duyarlı olmanızı sağlar. Açlık, vücudunuzun enerjiye ihtiyaç duyduğunu gösterir. Uzun süre aç kalmak, aşırı yeme riskini artırır; bu yüzden açlık sinyallerine cevap vermelisiniz.
Besinlerle barışın: Yiyecekleri “kötü” veya “yasak” olarak tanımladığınızda, bu yiyeceklere karşı daha fazla özlem duyarsınız. Besinlere vücudunuzun ihtiyaç duyduğu oranda yaklaşmak, aşırı yeme isteğini azaltır.
Bedeninizin diyet polisi olmayın: Yiyecekleri “zararlı” veya “kötü” olarak etiketlemek, bu besinleri yemekten alıkoymaz ama yediğinizde suçluluk hissi oluşturabilir. Bu kaygı, ruh halinizi olumsuz etkileyebilir. Bedeniniz bazen tatlı istediğinde, kendinize kızmamalısınız.
Tokluğun farkında olun: Yemek yerken kendinizi dinlemeyi unutmayın. Tabağınızdaki her şeyi bitirmek için kendinizi zorlamayın; doyduğunuzu hissettiğinizde durmayı öğrenin. İstediğiniz an istediğiniz yiyecekleri yiyebilirsiniz, bu yüzden öğünlerinizi son öğününüz gibi düşünmeyin.
Yemekten keyif alın: Yediğiniz yemekten tatmin olmayı öğrenmek, besinlerle ilişkinizi düzenler. Sevmediğiniz bir yiyecekle doymak yerine, sizi mutlu edecek besinlerle doymayı hedefleyin.
Duygusal yemeyi tanıyın: Vücudunuz yeterince besin aldığında doyar. Duygusal açlıklar genellikle stres, kaygı veya mutsuzluktan kaynaklanır. Bu durumları fark edip durdurmak önemlidir.
Bedeninize saygı gösterin: Bedeninizi sevmemek ve onu cezalandırmak, yemek yeme isteğinizi artırabilir. Bedeninizin her haline saygı duymanız ve değişebileceğini kabul etmeniz gerektiğini unutmayın.
Hareket etmenin önemini kavrayın: Spor yapmak ve hareketli bir yaşam sürmek, beden ve ruh sağlığınız için son derece faydalıdır. Egzersiz, bir yükümlülük değil, bedeninizin ihtiyaç duyduğu bir eylem olarak görülmelidir.
Sağlıklı olmayı önceliklendirin: Mükemmel bir vücuda sahip olma düşüncesi yerine, sağlıklı olmayı hedefleyin. Egzersiz, beslenme ve mutluluk, vücudunuzun ihtiyaç duyduğu unsurlardır. Yediğiniz besinlere odaklanın ve sağlıklı hissetmeye önem verin.
