Tethys Trans-Eurasian Gateway Platformu‘nun kurucusu ve Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Leyla Keser Berber, Tethys Trans-Eurasian Gateway Investment’ın IRMA‘yı zorunlu hale getirmesi hakkında önemli açıklamalarda bulundu. Berber, IRMA’nın neden bu denli kritik bir standart haline geldiğini ve madencilik sektöründeki önemini vurguladı.
– Tethys Trans-Eurasian Gateway Investment Platform’un temel misyonu nedir?
Prof. Dr. Leyla Keser Berber: Tethys, kritik hammaddeler, enerji geçişi altyapıları ve sürdürülebilir madencilik ekosistemlerini küresel kurumsal yatırım sermayesi ile entegre eden öncü bir yatırım platformudur. Misyonumuz, Avrupa, Orta Asya ve Kafkasya’nın enerji geçişi için gerekli olan temel hammadde arz güvenliğini sağlarken bölgesel ekonomik kalkınmayı, adil kaynak yönetimini ve uluslararası iş birliklerini desteklemektir.
Tethys, geleneksel madencilik fonlarından farklı olarak sadece ham madde çıkarımına odaklanan bir yatırım fonu değildir; madencilikten işleme, yeşil sanayi entegrasyonuna ve karbon-nötr lojistik altyapısına kadar tüm ekosistemi kapsayan bir finans ve yatırım stratejisi sunmaktadır.
Tethys’in özgünlüğü, yatırımın finansal getiri kadar sosyal ve çevresel sürdürülebilirlik ilkelerine dayandırılmasından kaynaklanıyor. Artık yatırımlar yalnızca kârlılık üzerinden değerlendirilmiyor; çevresel ve sosyal etkiler de göz önüne alınıyor.
– Avrasya ve Orta Asya, enerji geçişi açısından neden kritik bir bölge?
Prof. Dr. Leyla Keser Berber: Enerji geçişi küresel ekonomik döngüleri yeniden şekillendirirken, Avrasya ve Orta Asya’nın rolü kritik hammaddeler ve stratejik sanayi yatırımları açısından hayati önem taşımaktadır.
Tethys Trans-Eurasian Gateway Investment, IRMA’yı zorunlu kılan ilk ve tek yatırım platformudur.
Madencilik sektörü, enerji geçişinin merkezinde yer alırken, geçmişteki kontrolsüz madencilik uygulamaları hâlâ birçok bölgede sürmektedir. Tethys, Avrasya ve Orta Asya’da IRMA (Initiative for Responsible Mining Assurance) standartlarını zorunlu kılan ilk ve tek yatırım platformu olarak yeni bir dönemin kapılarını aralamaktadır.
IRMA: Madencilik Yatırımlarında Yeni Standart
Küresel yatırım dünyasında ESG odaklı finansman mekanizmalarının önemi artarken, IRMA gibi bağımsız ve üçüncü taraf onaylı madencilik standartları, uluslararası yatırımcılar için kritik bir kriter haline gelmiştir. Tethys, IRMA’nın madencilik sektöründe sadece bir sertifikasyon değil, aynı zamanda yeni bir yatırım zorunluluğu haline geldiğini öngörmektedir.
IRMA’nın Finansal ve Yatırım Perspektifinde Getirdiği Değişiklikler:
✔ Yeşil Finansman ve ESG Uyumlu Yatırımların Ön Koşulu → 2030’a kadar ESG temelli yatırım fonlarının toplam global yatırım hacminin %80’ini oluşturması beklenmektedir. IRMA’sız projelerin bu fonlara erişimi mümkün olmayacaktır.
✔ Uluslararası Tedarik Zincirlerine Dahil Olma Şartı → ABD, AB ve Japonya gibi büyük pazarlarda madencilik ürünlerine uygulanan sürdürülebilirlik standartları IRMA sertifikasyonu ile birebir örtüşmektedir.
✔ Küresel Otomotiv, Elektronik ve Yenilenebilir Enerji Devlerinin Tedarikçi Tercihleri → Tesla, Volkswagen, Apple ve Microsoft gibi dev şirketler, IRMA standartlarını sağlayamayan tedarikçilerle çalışmayı durdurma sürecine girmiştir.
✔ Yatırım Riskini Minimize Eden Denetim Mekanizması → Bağımsız denetim mekanizmaları sayesinde, yatırımcılar için risk analizi daha güvenilir hale gelmektedir.
Tethys’in IRMA odaklı modeli, yatırımcılar açısından önemli avantajlar sunmaktadır:
✔ Küresel Finansmana Açık Kapılar – IRMA sertifikalı projeler, IFC, EBRD, Dünya Bankası ve büyük özel fonlar tarafından yatırım için önceliklidir.
✔ Daha Yüksek Değerleme ve Pazar Gücü – ESG uyumlu projeler, piyasa değerlemelerinde %20-30 daha yüksek primle değerlendiriliyor.
✔ Düşük Regülasyon Riski – Regülasyonlara tam uyumlu olan projeler, gelecekte operasyonel belirsizlik ve yasaklarla karşılaşmadan faaliyet gösterebilecek.
IRMA sertifikasyonu olmayan madencilik projeleri, küresel ekonomide geçerliliğini kaybetmeye mahkum.
Dünya değişti. ESG ve sürdürülebilirlik artık bir “opsiyon” değil, bir yatırımın %80’ini belirleyen temel bir zorunluluk.
– Çifte Önemlilik İlkesi artık yatırımcılar için neden zorunlu hale geldi?
Prof. Dr. Leyla Keser Berber: Çifte Önemlilik İlkesi (Double Materiality Principle), yatırım dünyasında temel ve vazgeçilmez bir kriter haline gelmiştir. Eskiden yatırımlar yalnızca finansal riskler üzerinden değerlendirilirken, artık çevresel ve sosyal etkilerin de dikkate alınması gerekmektedir.
– Tethys’in geliştirdiği “Sürdürülebilir Sermaye Tasarımı” kavramı nedir?
Prof. Dr. Leyla Keser Berber: Tethys, “Sürdürülebilir Sermaye Tasarımı” (Sustainable Capital Architecture – SCA) adını verdiği özgün bir yatırım metodolojisi geliştirmiştir. Bu model, sermayenin yatırımın tüm aşamalarında finansal, çevresel ve sosyal entegrasyonunu zorunlu hale getiren bir finans tasarım stratejisidir.
Sonuç olarak, Tethys’in IRMA odaklı yaklaşımı, madencilik sektöründe sürdürülebilirlik ve sosyal adaletle uyumlu bir dönüşüm sağlamak için kritik bir adım olarak öne çıkmaktadır.
