Sosyal Medyada Sigarayı Özendiren İçerikler İçin ‘Duman Dedektörü’ Uygulaması Geliştirildi
Halk Sağlığı Araştırmacısı Dr. Hüseyin Küçükali, 5 yıl önce İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa’da (İÜC) sigara ve diğer tütün ürünlerinin kullanımını teşvik eden sosyal medya içerikleri üzerine kapsamlı bir araştırma başlattı.
Yeşilay tarafından desteklenen bu çalışma çerçevesinde, sosyal medyada tütün kullanımını özendiren içeriklerin tespit edilmesi amacıyla yapay zeka destekli bir yazılım geliştirildi.
Dr. Küçükali, tütün şirketlerinin yıllık olarak ölen yüz binlerce müşterilerinin yerine yenilerini ikame etme çabasında olduklarını belirtti. Bu bağlamda, genç nesillere yönelik artan tütün ürünlerinin tanıtımına dikkat çekti.
Tütün Şirketleri Sosyal Medyayı Aktif Kullanıyor
Küçükali, tütün şirketlerinin gençlere ulaşmak için sosyal medyayı etkin bir şekilde kullandığını vurguladı. Geleneğin dışındaki sosyal medya platformlarının zararlı içeriklerin tespiti ve önlenmesi konusunda bazı zorluklar barındırdığını ifade etti. Geleneksel medyada yasalarla düzenlenmiş olan tütün ürünlerinin tanıtımı, sosyal medya üzerinde aynı şekilde kontrol edilemiyor.
Tütün şirketlerinin ‘influencer’ kişiler ve gerilla pazarlama teknikleriyle tütün ürünlerini tanıttıklarını belirten Küçükali, geliştirdikleri yapay zeka modelinin sosyal medyada tütün ürünlerini özendiren içerikleri otomatik olarak tespit edebileceğini ifade etti.
Çalışmalarına 2020 yılında başladıklarını ve günümüzde yaygın olarak kullanılan ‘Büyük Dil Modelleri’ yöntemlerini kullandıklarını anlattı. Sosyal medya içeriklerinin hızla yayılmasına dikkat çeken Küçükali, örneğin Facebook gibi eski platformların bile içeriklerin hedef kitleye ulaşmasını sadece 1 saat içinde sağladığını; daha yeni platformlarda ise bu sürenin 10 dakikaya kadar düştüğünü belirtti.
Bu yazılım, sosyal medyada zararlı içeriklerin izlenmesini ve raporlanmasını sağlamak amacıyla geliştirilmiş olup, zaman içindeki değişimleri takip etme imkanı sunacak.
‘Duman Dedektörü’ Uygulaması
Küçükali, bu yapay zeka destekli yazılımın sosyal medya için bir nevi ‘duman dedektörü’ işlevi göreceğini ifade etti. Yazılımın, farklı kurumlar tarafından çeşitli uygulamalara entegre edilmesi ve tütünü teşvik eden içeriklerin yanına uyarı eklenmesi mümkün olacak.
Küçükali, bu yazılımın kullanıcıların istekleri doğrultusunda, tütünle ilgili içerikleri görmek istemeyen bireyler için bir engelleme mekanizması sağlayabileceğini belirtti. Örneğin, kullanıcılar ayarlar üzerinden tütünle ilgili içerikleri tamamen engelleyebilir.
Araştırmalarına Utrecht Üniversitesi’nde devam eden Küçükali, yazılımın alkol, bahis, şekerli içecekler ve işlenmiş gıdalar gibi sağlığa zararlı ürünler için de genişletilmesi üzerine çalışmalar yaptıklarını sözlerine ekledi.
