Türkiye tarihine “postmodern darbe” olarak damga vuran 28 Şubat 1997’deki Milli Güvenlik Kurulu (MGK) toplantısının üzerinden tam 28 yıl geçti.
Geleneksel askeri müdahale anlayışının aksine, bu süreç daha çok medya, bürokrasi ve ekonomik baskılarla şekillendi. 28 Şubat sürecinde, toplumun belirli kesimlerine yönelik baskılar oluşturularak, kılık kıyafet, yaşam ve düşünce özgürlüğü gibi konularda müdahale yapıldı.
Dönemin tartışmalı uygulamaları arasında yer alan başörtüsü yasağı gibi zorluklar, davalar, eylemler, protestolar ve direnişler Anadolu Ajansı’nın arşivlerinde kaydedildi.
AA’nın 15 Mart 1998 tarihli haberine göre, İstanbul Üniversitesi (İÜ) Rektörlüğü, eğitim yılı sonuna kadar başörtüsü ve sakal yasağını erteledi. Bu karar, Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’nde düzenlenen bir gösteriyle protesto edildi. Gösteride, “Kışla değil, üniversite istiyoruz” ve “Rektör kışlana geri dön” yazılı pankartlar açan grup, “Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım” mısralarının yer aldığı yelekler giydi.
Başörtülü Öğrencilerin Mücadelesi
Dönemin İÜ Rektörü Prof. Dr. Kemal Alemdaroğlu, 9 Mayıs 1998 tarihli açıklamasında, kılık kıyafet konusunun “Türkiye Cumhuriyeti’nin tüm üniversitelerinde kapanan bir konu olduğunu” belirtti. Alemdaroğlu, “Üniversitelerde kılık, kıyafet serbestisi yoktur. Hiç kimse üniversitede başörtüsüyle eğitime devam edemez” ifadelerini kullandı.
Manisa İmam Hatip ve Anadolu İmam Hatip Lisesi’nde başörtüsüyle derse giren 112 kız öğrenci, 8 Mart 1999 tarihinde 1 ve 3 gün süreyle okuldan uzaklaştırıldı. Ayrıca, Atatürk Üniversitesi’ne bağlı Ağrı Eğitim Fakültesi’nde okuyan 27 öğrenci de kılık-kıyafet yönetmeliğine uymadıkları gerekçesiyle 1 ay fakülteden uzaklaştırıldı.
Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi’nde, kılık kıyafet yönetmeliğine uymadıkları gerekçesiyle başörtülü öğrencilerin okuldan alınmaması amacıyla yaptıkları oturma eylemi, 13 Ekim 1999 tarihli haberde yer aldı. Öğrenciler, eylemin medyada çarpıtıldığını ileri sürerek gazete yaktılar.
Yüksek Mahkeme Kararları ve Sonuçları
Danıştay, bir üniversite öğrencisinin başörtüsüyle okula alınmamasını hukuka aykırı bulmadı. 8 Aralık 1999 tarihli haberde, Danıştay’ın, “Yükseköğrenim düzeninin sağlanmasına aykırılık teşkil eden eylemlerin demokratik bir hak olduğu savunulamaz” şeklindeki kararı kaydedildi. Ayrıca, Yargıtay 4. Hukuk Dairesi’nin, başörtüsünün yükseköğretim kurumlarında serbest sayılan kıyafet kapsamında düşünülemeyeceğine ilişkin kararı da dikkat çekti.
