2023’te Emekçilerin Zorlu Yılı: Ücret Artışları ve Gelecek Beklentileri
**2023 yılında kamu işçileri** için önemli bir dönüm noktası yaşandı; **toplu iş sözleşmesi** ile en düşük işçi ücreti brüt **15.000 TL**’ye yükseltilerek, tüm ücretlere **%45** oranında zam yapıldı. Bu değişiklik sonrası en düşük işçi ücreti **21.750 TL** seviyesine ulaştı. Ayrıca, işçi ücretlerine birinci yılın ikinci altı ayında **%15**, ikinci yılda ise her altı ayda **%10** oranında zam yapılması kararlaştırıldı.
**Kamu işçilerine** yapılan bu yüksek oranlı zammın ardından, **memur maaşlarına** da 2023 yılı temmuz ayında ek olarak **8.077 TL** seyyanen zam yapıldı. İmzalanan toplu sözleşmeye göre, memur maaşları 2024’te ilk altı ay için **%15**, ikinci altı ay için **%10**, 2025’te ise ilk altı ay için **%6**, ikinci altı ay için **%5** oranında artırılacak. Enflasyonun toplu sözleşme zammını aşması durumunda, aradaki fark da maaşlara yansıtılacak.
Yapılan zamlar başlangıçta **memur ve işçiler** tarafından olumlu karşılandı; ancak yüksek enflasyon, işçilerin aldığı toplu iş sözleşmesi zamlarını hızla eritti. 2023’te ortalama ücretlerde yaşanan **%66,75** artışa karşılık, enflasyon oranı **%64,77** olarak gerçekleşti. 2024’te ise işçi ücretlerindeki zamlar, enflasyonun altında kaldı ve bu nedenle fark enflasyona tamamlandı. Sonuç olarak, 2024’te işçilerin aldıkları zamlar enflasyon ile eşit seviyeye geldi.
Memur maaşlarında 2023’te yapılan seyyanen zam bir refah artışı sağlasa da, 2024’teki toplu sözleşme zamları enflasyonun altında kaldığı için toplam zamlar enflasyon oranıyla aynı düzeyde kaldı.
2025 yılı için enflasyon oranı **%21** olarak öngörülüyor. Eğer bu hedef tutarsa, toplu sözleşme ile belirlenen 2025 yılı memur maaş zamlarının da enflasyonun altında kalacağı şimdiden görülüyor.
PAZARLIK MARATONU KAMU İŞÇİLERİ İLE BAŞLAYACAK
2025 yılında toplu iş sözleşmesi maratonu, yaklaşık **700 bin kamu işçisi** ile başlayacak. Kamu işçilerinin bir kısmının toplu iş sözleşmesi süresi ocak ayında sona ererken, diğerlerinin sözleşmeleri şubat ve mart aylarında bitecek.
Kamu işçilerinin toplu iş sözleşmelerinin farklı dönemlerde başlaması nedeniyle, geçen yıl yüksek enflasyon nedeniyle zam oranları arasında önemli farklılıklar oluştu. Ocak ayında sözleşmesi başlayan işçilere temmuzda **%24,73** oranında zam yapılırken, şubatta başlayanlar için ağustos ayında **%20,67**, martta başlayanlar için ise eylül ayında **%20,40** oranında zammın gerçekleştiği görüldü. Bu durum, aralarında **4 puandan fazla** bir fark oluşturdu.
Ocak ayında sözleşmesi başlayan işçiler, o ay **%19,65** oranında zam aldı. Eğer enflasyon ocak ve şubat aylarında düşmeye devam ederse, diğer kamu işçilerinin ücret artışı daha az olacak.
Sözleşmeleri farklı tarihlerde başlayan işçilerin zam oranları arasındaki farkın ortadan kaldırılması amacıyla, 2025 yılında yapılacak toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde **2027** yılında tüm işçilerin sözleşmelerinin aynı ayda başlayacak şekilde düzenlenmesi bekleniyor. Bu bağlamda, ocak ayında başlayan sözleşmelerin **24 ay** yerine **26 ay**, şubat ayında başlayanların ise **24 ay** yerine **25 ay** olarak imzalanması düşünülüyor. Böylece, **2027 yılı mart ayından itibaren** tüm yeni sözleşmeler aynı tarihte başlayacak.
2027 yılı ocak ayında tüm sözleşmelerin başlaması durumunda, bu kez mart ayında başlayan sözleşmelerin **24 ay** yerine **22 ay**, şubat ayında başlayanların ise **24 ay** yerine **23 ay** olarak imzalanması gerekecek.
İşçi sendikaları, uzun bir aradan sonra 2024 yılında sık sık bir araya gelerek güç birliği oluşturdu. Temmuz ayından itibaren Türkiye’nin dört bir yanında mitingler, seminerler ve toplantılar düzenlendi. **TÜRK – İŞ** Genel Başkanı **Ergün Atalay**, **HAK – İŞ** Genel Başkanı **Mahmut Arslan** ve **DİSK** Genel Başkanı **Arzu Çerkezoğlu**, hükümete ve siyasi partilere taleplerini birlikte ilettiler. Bu üç sendikanın oluşturduğu güç birliği, 2025 yılında yapılacak kamu işçileri toplu iş sözleşmesi görüşmelerinde işçilerin elini güçlendirecek ve pazarlıkların daha zorlu geçmesine yol açacak.
MEMURLARIN TOPLU SÖZLEŞMELERİ AĞUSTOS AYINDA
Memurların **2026 – 2027** yıllarını kapsayan toplu sözleşme görüşmeleri ise ağustos ayında yapılacak. Toplu sözleşme görüşmelerinde tüm hizmet kollarında **MEMUR – SEN** üyesi sendikalar yetkili olsa da, **KAMU-SEN** ve **KESK** üyesi sendikalar da baskı oluşturuyor.
Önceki yıllardan farklı olarak bu yıl **MEMUR – SEN** üyesi bazı sendikaların seslerini daha fazla yükseltmesi bekleniyor. Bu konuda, geçen yıl verilen ilk işaretler dikkat çekiyor. MEMUR – SEN Genel Başkan Yardımcısı ve **Enerji Bir – Sen** Genel Başkanı **Hacı Bayram Tonbul**, **Büro Memur Sen** Genel Başkanı **Yusuf Yazgan** ve **Ulaştırma Memur – Sen** Genel Başkanı **Kenan Çalışkan**, temmuz ayında **Bolu’dan Ankara’ya** 9 günlük yürüyüş gerçekleştirdi. Bu üç sendikanın tavrının, ağustos ayındaki toplu sözleşme görüşmelerine de yansıması bekleniyor.
ÖZEL SEKTÖRÜN EN BÜYÜK TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ
Metal iş kolunda **Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası (MESS)** ile **TÜRK – İŞ**’e bağlı **TÜRK – METAL**, **HAK – İŞ**’e bağlı **ÖZÇELİK – İŞ** ve **DİSK**’e bağlı **Birleşik Metal İş Sendikası** arasındaki grup toplu iş sözleşmesi görüşmeleri, **2025 sonbaharında** başlayacak. Yapılacak toplu iş sözleşmesi, **300 bini aşkın işçi**yi kapsaması bakımından Türkiye’de özel sektördeki en büyük ücret pazarlığı olarak görülüyor. Otomotiv başta olmak üzere Türkiye’nin en büyük sanayi kuruluşlarının yer aldığı iş kolundaki toplu iş sözleşmesi görüşmeleri, ihracat açısından da büyük bir önem taşıyor. Bir yandan işçilerin alım gücündeki azalma, diğer yandan dünyada otomotiv sektöründe yaşanan daralma nedeniyle, MESS grup toplu iş sözleşmelerinin oldukça zorlu geçmesi bekleniyor.
