OSD’den Hurda Teşviki Talebi: Türkiye Otomotiv Sektöründeki Gelişmeler ve Beklentiler
**Türkiye otomotiv sektörü**, 2024’ü tarihinin en yüksek pazar büyüklüğü ile geride bırakırken, yerli otomotiv sanayisi toplam üretiminde yüzde 7’lik bir kayıp yaşadı. Araç satışlarındaki rekor seviyeye rağmen, otomotiv ihracatı ise bir önceki yıl ile benzer seviyelerde kaldı.
Otomotiv sektöründeki bu gelişmelere dair açıklamalarda bulunan **Otomotiv Sanayii Derneği (OSD)** Yönetim Kurulu Başkanı **Cengiz Eroldu**, dikkat çeken mesajlar verdi. Eroldu, yerli sanayi kuruluşlarının kapasite kullanım oranları ile pazardaki ithal araç payının artışının sanayi için tehdit oluşturduğunu vurguladı.
Kapasite Kullanım Oranları Düşüşte
Eroldu, “2024 yılını toplam kapasite kullanım oranı olarak maalesef yüzde 70 ile kapatıyoruz. Avrupa’da talep azalması söz konusu. Otobüs-midibüs grubunda da kapasite kullanım oranımız yüzde 54’ten yüzde 52’ye düştü. Traktörlerde ise iç piyasa kaynaklı olarak yüzde 75’ten yüzde 61’e geriledi. Kapasite kullanımı, maliyet rekabetçiliğini olumsuz etkiliyor. Bu zorlu yıllarda kapasite kullanım oranının yükselmesini önemli buluyoruz, ancak mevcut trendimiz aşağı yönlü” dedi.
Yerli Araç Satışlarındaki Düşüş
Eroldu, Türkiye’nin otomotiv üretimindeki düşüşün, yerli araç satışlarındaki azalmadan kaynaklandığını belirterek, “Üretimimiz yüzde 7 düşerken, ihracatımız ise geçen yıl ile paralel gitti. Yerlilik oranının toplam pazarda yüzde 31’e, otomobilde yüzde 30’a, hafif ticari araçlarda ise yüzde 27’ye gerilediğini görüyoruz” ifadelerini kullandı.
İstihdamda Azalma
İthal araç payındaki artışın dış ticaret dengesine etkisine de değinen Eroldu, “11’inci ay sonuçları itibariyle 500 milyon dolarlık fazlalık yaratabildik. Ancak iç pazarda ithalatın geçmiş yıllara göre 10-15 puan arttığını görmekteyiz. 2023 yılında otomobilde 6.6 milyar dolarlık dış ticaret açığı verdik; 2024’te ise bu rakam 4.2 milyar dolara geriledi” dedi.
OSD Başkanı, sektördeki istihdamın da azaldığını belirtti: “2023 yılında 60 bin olan doğrudan istihdam rakamlarımız, 2024 yılında 59 bin 474 olarak gerçekleşti. Yüzde 2’lik bir azalma söz konusu. Artan işgücü maliyetleri, şirketlerin verimlilik çalışmalarını artırmasına neden oluyor. Bu durum, istihdamda azalmaya yol açıyor ve önümüzdeki yıllarda devam edebilir.”
Pazarın Büyümesi ve Kayıt Dışı Ekonomi
2024 yılında Türkiye otomotiv pazarında üst üste ikinci kez rekor kırıldığını kaydeden Eroldu, “Otomobil ve hafif ticari araç satışları yüzde 5 oranında artarak toplam pazar 1 milyon 238 bin 509 adet olarak gerçekleşti. Pazarın büyümesinin arkasında kayıt dışı ekonomi ve yüksek faiz ortamı etkili oldu” dedi.
Türkiye’nin Hedefi: Üçüncülük
Eroldu, Türkiye’nin otomotiv üretimindeki hedefinin Avrupa’da Fransa’yı geçerek üçüncü büyük otomotiv üreticisi olmak olduğunu belirtti. Türkiye, 2024’ün 11 aylık verilerine göre, otomotiv üretiminde 4’üncü sırada yer almakta.
Hurda Teşvikleri Talebi
Öte yandan, hurda teşviki konusu, yaşlı araç sahiplerinin yeni otomobil satın alma bekleyişi haline geldi. Eroldu, “Hurda teşviklerini uzun vadeli ve sürdürülebilir bir şekilde planlamalıyız. Türkiye’de otomotiv parkının emisyonunun yüzde 95’ini, parkın yarısı oluşturuyor. Uzun soluklu bir hurda teşviki ile emisyonu yüksek araçların azaltılması gerekiyor. Bu konuda hükümetle de görüşmelerimiz devam ediyor” ifadelerini kullandı.
