ABD Başkanı Donald Trump, 170 milyon Amerikalı tarafından yoğun bir şekilde kullanılan kısa video uygulaması TikTok’un Çinli ana şirketi ByteDance ile yapılacak olan satış anlaşmasının, 5 Nisan Cumartesi gününden önce tamamlanacağını duyurdu. TikTok’un ABD’deki bu kritik aşaması, 2024 yılında ulusal güvenlik endişeleriyle kabul edilen bir yasayla başladı. Bu yasa, ByteDance’in TikTok’u satmasını zorunlu kılarken, uygulamanın ABD’de yasaklanması tehdidiyle karşı karşıya kalmasına neden oldu. Trump, Ocak ayında göreve gelir gelmez bu sürece müdahale ederek son tarihi 5 Nisan olarak belirledi. Pazar gecesi Air Force One‘da gazetecilere konuşan Trump, “Pek çok potansiyel alıcı var. TikTok’a inanılmaz bir ilgi gösteriliyor ve ben TikTok’un devam etmesini istiyorum” dedi. Bu açıklama, TikTok’un ABD’deki geleceğini şekillendirecek sürecin son aşamasına gelindiğinin göstergesi olarak değerlendiriliyor. Washington, ByteDance’in TikTok üzerindeki sahipliğinin Çin hükümetine bağımlılık yarattığı ve Pekin’in uygulamayı Amerikan vatandaşlarının verilerini toplamak ve nüfuz operasyonları için kullanabileceği endişesini taşıyor.
Sürecin Perde Arkası
TikTok’un ABD’deki geleceği, 2024 yılında Amerikan Kongresi’nde geniş bir destekle kabul edilen bir yasayla belirsizliğe sürüklendi. Ulusal güvenlik kaygıları doğrultusunda hazırlanan bu yasa, ByteDance’e TikTok’u 19 Ocak 2025’e kadar elden çıkarma zorunluluğu getirdi. Ancak Trump, Ocak ayında göreve gelir gelmez bu süreyi 5 Nisan’a kadar uzattı. Daha önce anlaşma sağlanamazsa son tarihi esnetebileceğini belirten Trump’ın son açıklamaları, sürecin hızlandığını ve bir çözüme çok yaklaştıklarını gösteriyor. Reuters’in Cuma günkü haberine göre, özel sermaye devi Blackstone, TikTok’un ABD operasyonlarına küçük bir azınlık yatırımı yapmayı planlıyor. Blackstone’un, ByteDance’in mevcut Çinli olmayan hissedarları Susquehanna International Group ve General Atlantic ile bir araya gelerek yeni sermaye ile TikTok’un ABD işini satın alma yarışında öne geçtiği ifade ediliyor.
Çin’in Rolü ve Ticaret Kartı
Trump, geçen hafta yaptığı açıklamada, Çin’in bu anlaşmada belirleyici bir rol oynayacağını ve Pekin’in onayının şart olduğunu vurguladı. Çin’e bir teşvik olarak, “Belki tarifelerde ufak bir indirim yaparım ya da başka bir şey öneririm” diyerek ticaret politikalarını masaya sürebileceğini ima etti. Bu durum, Trump’ın daha önce de TikTok görüşmelerinde tarifeleri bir baskı aracı olarak kullandığını hatırlatıyor. Nitekim 20 Ocak’ta göreve başladığında, Pekin anlaşmayı onaylamazsa Çin’e ek tarifeler getirebileceği uyarısında bulunmuştu. Çin ise, şu ana kadar satışa temkinli yaklaşsa da, sürecin nasıl sonuçlanacağı merakla bekleniyor.
Beyaz Saray’ın Olağanüstü Dahiliyeti
TikTok’un satış süreci, Beyaz Saray’ın benzeri görülmemiş bir şekilde devreye girmesiyle dikkat çekiyor. Başkan Yardımcısı JD Vance, 5 Nisan’a kadar TikTok’un sahipliğiyle ilgili genel bir anlaşmanın sağlanmasını beklediğini ifade etti. Beyaz Saray, bu yakından takip edilen görüşmelerde adeta bir yatırım bankası gibi rol üstlenerek süreci yönlendirmeye çalışıyor. ABD nüfusunun neredeyse yarısının kullandığı uygulamanın geleceği, hem teknoloji hem de siyaset dünyasında büyük yankı uyandırıyor.
*Haberde kullanılan görsel Reuters tarafından servis edilmiştir
