Washington Post (WP) gazetesinin son haberine göre, ABD Başkanı Donald Trump, ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı’nın (USAID) tüm dış yardımlarını durdurma ve çalışanlarını işten çıkarma kararı aldı. Ancak bu kararın, Orta Doğu ve Afrika’daki etkilerini inceleyen raporların Beyaz Saray’dan gelecek olası “misilleme” korkusu nedeniyle yayımlanamadığı bildirildi.
WP’nin elde ettiği belgeler ve yaptığı röportajlara göre, USAID’in faaliyetlerini denetleyen yetkililer, Trump’ın durdurduğu yardımların Orta Doğu ve Afrika’daki etkileri üzerine iki önemli rapor hazırladı.
Bu raporlarda, yardımların durdurulması ve USAID çalışanlarının işten çıkarılmasının yaratacağı yeni maliyetler, artan güvenlik tehlikeleri, yağmacılık ve hastalık riskleri detaylı bir şekilde belgelenmiş durumda.
Öte yandan, iki hafta önce yayımlanması planlanan raporların, Beyaz Saray’dan gelebilecek tepkiler nedeniyle yayımlanmadığı ifade ediliyor. İsmailini açıklamak istemeyen bir çalışan, “Trump yönetimini eleştiren raporları yayımlamaktan bu kadar korkuyorlarsa, istifa etmelidirler.” şeklinde bir değerlendirme yaptı.
Gazze’deki Ateşkes Tehlikede
Hazırlanan raporda, USAID’in yardımlarının kesilmesinin İsrail‘in saldırıları altındaki Gazze Şeridi‘ne etkileri de değerlendirildi. Raporda, durdurulan yardımların, Hamas ile İsrail arasında 19 Ocak’ta yürürlüğe giren ateşkes ve esir takası anlaşmasını tehlikeye attığı vurgulandı.
Mali değeri 300 milyon doları aşan insani yardımların risk altında olduğu belirtilen raporda, USAID çalışanlarının idari izne çıkarılması sebebiyle bölgede faaliyet gösteren yardım kuruluşlarındaki iş gücünün azaldığı ifade edildi.
Gazze’ye ilişkin rapor, elde edilen verilerin incelenmesi amacıyla ABD Kongresi ile paylaşılmadı.
Afrika’nın Güneyindeki Ülkeler Risk Altında
Raporda, Afrika‘nın güneyinde, özellikle Güney Sudan ve Senegal gibi açlık ve sefaletin yüksek olduğu ülkelerde yardımların durdurulmasının yol açtığı riskler de değerlendirildi.
Güney Sudan’da, USAID’in HIV ilaçlarını temin ettiği 16 bin kişinin yardımların durması halinde hayatını kaybedeceği belirtilirken, USAID’in bölgeden çekilmesi durumunda Batı Afrika ve Sahel Bölgesi’nde terörizm, düzensiz göç ve uyuşturucu kaçakçılığında artış riski olduğuna dikkat çekildi.
Raporda, Trump ve kıdemli danışmanı Elon Musk‘ın Ajansı hedef alan söylemlerinin ardından Afrika’nın güneyindeki ülkelerde bulunan USAID çalışanlarının şiddete maruz kalma olasılığına da vurgu yapıldı.
USAID ile İlgili Tartışmalar
ABD Başkanı Donald Trump, 20 Ocak’ta başkanlık görevine başlamasının derhal ardından dış yardımlara yönelik bir kararname imzalamıştı. Bu kararnamede ABD’nin, dış kalkınma yardımı programlarından sorumlu tüm bakanlık ve kurumların dış ülkelere yapacakları ödemeleri keseceği ve programın ABD dış politikasıyla uyumunun değerlendirilmesi için 90 günlük bir inceleme sürecinin başlatılacağı kaydedilmişti.
ABD Dışişleri Bakanlığı ise 27 Ocak’ta Bakanlık ve USAID tarafından finanse edilen tüm dış yardımların durdurulduğunu açıklamıştı. DOGE‘nin başındaki Elon Musk, USAID yöneticileri ile yaşadığı sorun nedeniyle çalışanların “idari izne çıkarıldığını” duyurmuştu. Ajansın sosyal medya hesapları da kapatılmıştı.
Sonuç olarak, Washington Bölge Mahkemesi Yargıcı Amir Ali, USAID tarafından finanse edilen tüm dış yardım programlarına yönelik fonların geçici olarak yeniden başlatılmasına karar vermişti.
