Batı Akdeniz İhracatçılar Birliği (BAİB) Başkanı Ümit Mirza Çavuşoğlu, ihracat ürünleri olan sebze ve meyvelerde zirai ilaç kalıntılarına yönelik özel istek analiz fiyatlarının 3-4 kat arttığını belirterek, bu durumun pestisit kalıntı sorununu da derinleştireceğini ifade etti.
Çavuşoğlu, 2024 yılı Ağustos ayında yayımlanan yeni yönetmeliğin 1 Şubat 2025 tarihinde yürürlüğe gireceğini hatırlattı.
Yönetmelikte özel istek analizlerinin fiyatlarının bakanlık tarafından belirleneceğinin belirtildiğini aktaran Çavuşoğlu, “2024 yılında özel istek analiz fiyatları 700 TL ile 1300 TL arasında iken, şimdi 3600 TL artı KDV’ye çıkmıştır. Yaptığımız görüşmelerde bu fiyatların uygun olmadığını ve ihracatta ciddi kayıplara yol açacağını dile getirdik” dedi.
Çavuşoğlu, “Bu analizler, ihracatçıların yurt dışında herhangi bir sorunla karşılaşmamak amacıyla yaptıkları analizlerdir. Ancak bu fiyatların ülkemizdeki kalıntı sorununu artırabileceğini vurguladık. Ne kadar fazla analiz yapılırsa, sonuçların olumlu olacağına inanıyoruz” şeklinde konuştu.
“HALA BİR YOL ALMIŞ DEĞİLİZ”
Kalıntı sorununa dair Avrupa Birliği’nden gelen geri dönüşlerde önemli iyileşmeler olduğuna dikkat çeken Çavuşoğlu, “Son 3 yılda binde 2 seviyelerinden binde 1 seviyesine düşüş, ciddi bir başarıdır. Özel istek analizlerinin bu süreçteki rolü büyüktür. Ancak hala yeterli bir mesafe kat edebilmiş değiliz. Geçen hafta Tarım Bakanlığı ile yaptığımız görüşmede, yönetmelikteki ilgili maddenin kaldırılacağı ifade edildi. Bu konuda yazılarımızı yeniden oluşturduk ve yanıt bekliyoruz. İnşallah istediğimiz gibi serbest bırakılır; çünkü serbest piyasaya müdahale edilmemesi gerektiğine inanıyoruz” dedi.
BİLDİRİM SAYISI 137’YE DÜŞTÜ
İlaç kalıntısına ilişkin yaşanan sorunların bazılarınca Bulgaristan kaynaklı olduğunu belirten Çavuşoğlu, “2023 yılında 157 bildirim almışken, 2024’te bu sayı 137‘ye düştü. Yaklaşık 4-5 yıl önce bu rakam 300’ün üzerindeydi. Yıllar içinde önemli bir başarı elde ettik. Özel istek analizleri sayesinde denetleme içindeki dönüşler oldukça azaldı. Bildirimlerin %50’sinin Bulgaristan’daki siyasi gelişmelerden kaynaklandığını düşünüyoruz” diye konuştu.
“BU TİP ÜRÜNLER İÇ PİYASAYA SÜRÜLMÜYOR”
Çavuşoğlu, kalıntı nedeniyle iade edilen sebze ve meyvelerin iç piyasaya sürüldüğü iddialarını ise şu şekilde değerlendirdi:
“Tüm ürünler kalıntılı olarak geri gönderiliyor. Edirne’de yapılan işlemler sonucunda beklenen kadar kalıntı çıkmadığını gözlemliyoruz. Geri dönen ürünler sıkı bir ithalat rejimine tabi tutuluyor ve TIR’ların içindeki kalıntı bildirilmeyen ürünler bile analize tabi tutuluyor. Eğer herhangi bir kalıntı tespit edilirse, ürün imha ediliyor veya limitlerde olan ülkelere ihracat için izin veriliyor. Kesinlikle belirtmeliyim ki, bu tür ürünler iç piyasaya sürülmemektedir. Piyasada bu ürünleri ayırt etmek oldukça kolaydır; ambalajları ve işlenme şekilleri oldukça farklıdır. Bu konuda müsterih olunmasını istiyoruz; bu tür ürünlerin yurt içine girmediğinden eminiz.”
