Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Farabi Hastanesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Volkan Şahin, Asperger sendromu olan bireylerin sıkça yanlış anlaşıldığını ve sosyal çevreleri tarafından dışlanabildiğini vurguladı. Bu durumun önüne geçmek için toplumun bu konu hakkında bilinçlenmesinin önemine dikkat çekti.
Dr. Şahin, çocuklarda ortaya çıkan konuşma gecikmesi, sözel olmayan iletişim becerileri eksiklikleri ve ismin söylendiğinde bakmama ya da göz teması kuramama gibi belirtilerin genellikle otizm ile ilişkilendirildiğini belirtti. Ancak Asperger sendromu hakkında farkındalığın oldukça az olduğunu ifade etti.
1944 yılında Dr. Hans Asperger tarafından tanımlanan bazı bireylerde empati yoksunluğu, arkadaş edinmede zorluk ve belirli konulara aşırı ilgi gösterme gibi otizm belirtileri gözlemlendi. Dr. Asperger’in çalışmaları sonrasında ‘Asperger sendromu’ terimi kullanılmaya başlandı. Bu sendrom, Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı’nın dördüncü baskısında ayrı bir tanı kategorisi olarak tanıtılmış olmasına rağmen, sonraki baskılarda bu tanı kaldırıldı ve ‘otizm spektrum bozukluğu’ kavramı benimsendi.
Milyonlarca İnsanı Etkileyen Nörogelişimsel Bozukluk
Asperger sendromunun tanınmasının ve farkındalığın artmasının önemine değinen Dr. Şahin, bu bozukluğun dünya genelinde milyonlarca insanı etkileyen bir nörogelişimsel bozukluk olduğunu açıkladı. Asperger sendromu genellikle yüksek işlevli otizm olarak tanımlanır; bu bireyler genellikle yüksek zekaya sahip olabilirler, ancak sosyal ipuçlarını anlamada ve bireyler arası ilişkiler kurmada zorluk yaşayabilirler.
Ani Değişikliklerden Rahatsız Olabiliyorlar
Asperger sendromuna sahip bireyler, belirli konulara yoğun ilgi gösteren ve detaylara odaklanabilen kişiler olarak tanımlanabilir. Dr. Şahin, bu bireylerin sosyal etkileşimde bazı zorluklar yaşayabileceğini belirtirken, ani değişikliklerin de onları rahatsız edebileceğini ifade etti. Bu belirtiler kişiden kişiye değişiklik gösterebilir ve bazı bireyler, matematik, müzik veya teknoloji gibi alanlarda olağanüstü yetenekler sergileyebilir.
Asperger sendromu belirtileri olan çocuk ve ergenlerin çocuk psikiyatri uzmanı tarafından muayene edilmesinin önemine dikkat çeken Dr. Şahin, KTÜ Tıp Fakültesi Farabi Hastanesi’nde çok disiplinli bir çocuk ve ergen ruh sağlığı merkezinin bulunduğunu ve burada deneyimli uzmanların yer aldığını belirtti. Bu merkezde, uluslararası standartlara uygun değerlendirme yöntemleri uygulanmaktadır.
Sosyal Çevreleri Tarafından Dışlanabilirler
Dr. Şahin, toplumda Asperger sendromu olan bireylerin yanlış anlaşılabileceğini ve sosyal çevreleri tarafından dışlanabileceğini vurguladı. Toplumun bu konuda bilinçlenmesi, bu bireylerin daha rahat bir yaşam sürmesine yardımcı olabilir.
Bu bireyler için okullarda, iş yerlerinde ve toplumun farklı alanlarında Asperger sendromu hakkında bilgilendirici etkinlikler düzenlenebileceğini belirten Şahin, eğitimde ve iş hayatında bu bireylerin ihtiyaçlarına uygun düzenlemeler yapılabileceğini ifade etti. Ayrıca, Asperger sendromlu bireylerin ailelerine rehberlik sağlanarak psikososyal destek sunulmasının önemini vurguladı.
Sonuç olarak Dr. Şahin, Asperger sendromunun, dünyanın farklı bir şekilde algılanmasına neden olan bir nörogelişimsel bozukluk olduğunu belirterek, toplumsal farkındalığın artırılmasının bu bireylerin potansiyellerini en iyi şekilde kullanmalarına yardımcı olacağını söyledi. Farkındalık oluşturmak, empati göstermek ve destek sağlamak, daha kapsayıcı ve anlayışlı bir dünya inşa etmemizin anahtarıdır.
