Bakır, 2023 yılı itibarıyla emtia piyasasında en fazla talep gören ürünlerden biri haline geldi.
ABD Başkanı Donald Trump’ın bakıra uygulamayı düşündüğü gümrük tarifeleri, bakır piyasasında yaşanan sıkışıklık ve arza yönelik endişeler, Çin’in ekonomisini desteklemek için attığı adımlar ve dolara olan talebin azalması, bakır fiyatlarının yükselişinde etkili olan başlıca unsurlar arasında yer alıyor.
Bakırın libre fiyatı, 5,33 dolara çıkarak 10 ay sonra yeni bir rekor kırdı. Geçtiğimiz yılın mayıs ayında bu fiyat 5,25 dolara kadar gerilemişti.
Donald Trump’ın geçen ay yaptığı Kongre konuşmasında bakır ithalatına %25 oranında gümrük vergisi uygulanabileceğini belirtmesi, bakır fiyatlarının yönü üzerinde önemli bir etki yarattı. Ayrıca, ABD’nin bakır ithalatına yönelik gümrük tarifelerinin birkaç hafta içinde yürürlüğe girmesi beklenirken, bu durum fiyatlardaki artışın hızlanmasına sebep oldu.
Çin pazarındaki sıkışıklık, bakır talebini artıran diğer bir faktör. Özellikle, ülkede şebeke altyapısı ve elektrikli araç üretimi gibi alanlarda yoğun faaliyetler, bakıra olan talebi artırıyor.
Londra Metal Borsası’ndaki bakır stoklarının önemli ölçüde azalması ve gümrük tarifleri tehdidi, bakırın ABD’ye taşınmasında zorluklara yol açarak Avrupa ve Asya’da arz kıtlığına neden oldu. Ayrıca, Çin’deki bakır izabe tesislerinde üretimin yavaşladığına dair haberler de bu arz endişelerini artırıyor.
İsviçre merkezli ham madde ticaret ve üretim şirketi Glencore‘un Filipinler’deki bakır eritme tesisindeki operasyonlarını durduracağı yönündeki haberler de fiyatların yukarı yönlü hareket etmesine neden oldu.
Bakır fiyatlarındaki artışı destekleyen bir diğer unsur ise Almanya’nın büyük askeri ve altyapı harcama planının onaylanmasıyla beklenen talep artışıdır. Bakırın libre fiyatı, şubat ayı sonuna göre %16’nın üzerinde, yıl sonuna göre ise %31’in üzerinde bir artış gösterdi.
Bakır Fiyatlarındaki Artışın Temel Sebepleri
Finansal Hizmetler Şirketi Capital.com Kıdemli Finansal Piyasalar Analisti Kyle Rodda, “Bakır fiyatlarında artışa neden olan temel unsurların iyi bir şekilde bir araya geldiği görülüyor. Trump’ın tarifeleri bakıra da darbe vurursa, bu durum ileride bakır piyasasında sıkılaştıracak bir arz şokuna yol açabilir” ifadelerini kullandı.
Çin’in büyümesindeki iyileşme ve ülkede enerji ile ulaşım sistemlerinin elektrifikasyonuna yönelik yapısal itici güçler, talep yönlü baskıları artırmaya devam ediyor. Bu durum, bakır fiyatlarındaki yükseliş trendini sağlam bir temele oturtuyor.
Capital Economics İklim ve Emtia Ekonomisti Hamad Hussain, “Bakır fiyatları, ABD’nin bakır ithalatına gümrük vergisi uygulanacağına dair korkular ve politika yapıcıların teşvik açıklamaları sonrası Çin ekonomisine yönelik artan iyimserlik nedeniyle son dönemlerde yükseliş gösteriyor” diye belirtti. Hussain, gümrük tarifeleri tehdidinin küresel piyasaları olumsuz etkilediğini ve ABD’deki bakır fiyatlarının uluslararası ölçütlere göre önemli ölçüde arttığını vurguladı. Ancak, Çin’in emlak sektöründeki yavaşlamanın fiyatları mevcut seviyelerden düşürebileceğini de ekledi.
