Yerli İmkanlarla Geliştirilen Akıllı Kanser İlaçları: Umut Veren Gelişmeler
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı‘na bağlı İBG’nin müdür yardımcısı Prof. Dr. Mehmet İnan ve araştırmacı Dr. Sibel Kalyoncu Uzunlar, kanser tedavisinde kullanılan yüksek maliyetli ilaçların yerli olarak geliştirilmesi amacıyla 2021 yılında önemli bir çalışma başlattı.
İnan ve Kalyoncu’nun dört yıllık titiz çalışmaları sonucunda, akıllı kanser ilaçlarında kullanılan etkili moleküller elde edildi.
Yerli ilaç bileşeni, laboratuvar ve hayvan deneylerinde kayda değer başarılar gösterdi. Hedef aldığı kanser hücrelerinin çoğalmasını durduran bu molekül, hücre büyümesini yavaşlatarak normal hücrelerin daha az zarar görmesini sağladı.
İlerleyen süreçte insan üzerinde denemeleri başlayacak olan bu etkin madde moleküllerinin hayvansal ve laboratuvar ortamındaki olumlu sonuçları, Uluslararası Biyokimya ve Moleküler Biyoloji Birliği adına yayınlanan Biyoteknoloji ve Uygulamalı Biyokimya Dergisi‘nde yayımlandı.
“Piyasadaki İlaçlar Kadar Etkin”
Prof. Dr. İnan, piyasada mevcut olan akıllı kanser ilaçlarıyla aynı özellik ve etkileri taşıyan molekülleri ilaç endüstrisine hazırladıklarını belirtti.
Kanser ilaçlarındaki moleküllerin muazzam bir değere sahip olduğunu vurgulayan İnan, “Bazı moleküllerin piyasa değeri 5-10 milyar dolar. Ne yazık ki Türkiye’de bunların hiçbirini üretmiyoruz ve tamamen ithal ediyoruz. Piyasada 100’ün üzerinde kanser molekülü nasıl geliştirildiyse, biz de İBG’de yerli olarak geliştiriyoruz. Orijinal molekülün patent başvurusunu yaptık ve sanayi ortaklarımız da mevcut. Molekülün 5 yıl içinde piyasaya çıkmasını bekliyoruz” ifadelerini kullandı.
İnan, yerli moleküllerin fare üzerindeki deneylerde piyasadaki ilaçlar kadar etkili olduğunu gösterdiklerini belirterek, “Moleküllerin karlı olması için verimliliğimizi artırmamız gerekiyor. Bu çalışmaları gelecek yıl içerisinde tamamlamayı ve ilaç sanayisine sunmayı planlıyoruz. Kanserli hücrelerin çok farklı tipleri bulunuyor. Vücudumuzda kanserli hücreleri bağışıklık sistemimizin yok etmesi gerekiyor. Ancak bazı kanserli hücreler bu süreçten kaçabiliyor. Amacımız, molekülle bu kaçış mekanizmasını durdurmak. Çalışmalarımız umut veriyor” dedi.
Dr. Sibel Kalyoncu Uzunlar ise geliştirdikleri biyobenzer ve orijinal molekülün protein bazlı olduğunu açıkladı.
Kanser hastalarının, ilaçlarını yurt dışından yüksek fiyatlarla temin ettiğine dikkat çeken Uzunlar, “Biz bu ilaçların moleküllerini İBG’de ürettik ve ilk denemelerini yaptık. İlk denemelerde eczaneden aldığımız ilacın etkisiyle kendi ürettiğimiz ilacın etkisi eşit. 15 kez analizi gerçekleştirildi ve hepsinin uyumlu sonuçlar verdi” dedi.
