Gıda sektöründeki hileli ürünlerin artışı, tüketicilerin güvenilir ve kaliteli gıdalara olan talebini her geçen gün daha da artırmaktadır. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın düzenli olarak yayımladığı taklit ve tağşiş listeleri, hangi ürünlerde hile yapıldığını gözler önüne sermektedir. Bu listelerde genellikle zeytinyağı, sucuk, tereyağı, bal ve baharat gibi ürünler öne çıkmaktadır. Ancak bazı gıdalar, yapıları gereği hileye daha az müsait oldukları için tüketiciler açısından daha güvenilir bir seçenek sunmaktadır.
Prof. Dr. Banu Kale
Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Banu Kale, hile yapılması daha zor olan bazı gıdalar hakkında önemli bilgiler paylaşıyor.
İşte güvenle tüketebileceğiniz meyveler:
1. Taze Sebze ve Meyveler
Doğrudan tarladan sofraya ulaşan taze sebze ve meyveler, genellikle hileye uğramaz. Bu ürünlerde hile yapmanın zorluğu, görünüm ve tat gibi kolayca fark edilebilecek özellikleri değiştirmeyi gerektirmesindendir. Sebze ve meyvelerde göz önünde bulundurulması gereken en önemli konu ise, zirai ilaç maruziyetinin minimalliğidir.
Meyveler
Tüm meyveler arasında, pestisit maruziyeti açısından daha az risk taşıyan 3 meyve dikkat çekmektedir.
*Avokado: Pestisit maruziyeti çok düşük.
Avokado, sağlıklı tekli doymamış yağlar (özellikle oleik asit), lif, folat, C, E, K ve B vitaminleri (özellikle B6) ile magnezyum, demir, çinko ve potasyum açısından zengin bir meyvedir. Kalın kabuğu sayesinde böceklerden ve hastalıklardan korunmaktadır.
*Yaban Mersini:
Yaban mersini, antosiyaninler, flavonoidler ve C vitamini gibi güçlü antioksidanlar içerir. Bu özellikleri sayesinde hücreleri serbest radikallerden koruyarak yaşlanma sürecini yavaşlatır. Aynı zamanda bilişsel fonksiyonları geliştirme, hafızayı güçlendirme ve bağışıklık sistemini destekleme gibi faydaları bulunmaktadır.
*Ayva:
Ayva, B ve C vitamini, potasyum, magnezyum, demir ve bakır gibi mineraller içerir. Bağışıklık sistemini güçlendirici etkisi ve yüksek lif içeriği ile sindirim sağlığına katkı sağlar.
2. Kabuklu Kuruyemişler
Ceviz, fındık ve badem gibi kabuklu kuruyemişler, doğal koruyucu kabukları sayesinde hileye karşı daha dirençli kabul edilmektedir. Kabukları çıkarılmamış bu ürünlerde içeriğe müdahale etmek oldukça zordur. Özellikle ceviz, zengin besin içeriği ile dikkat çekmektedir.
3. Tam Tahıllar
Kepekli pirinç, yulaf ve arpa gibi tam tahıllar, işlenmemiş halleriyle satıldıkları için hileye karşı daha korunaklıdır. İşlenmiş tahıllara katkı maddeleri eklenebilirken, tam tahıllarda bu tür müdahalelerin daha az olduğu belirtilmektedir.
4. Tek Bileşenli Baklagiller
Mercimek, nohut ve fasulye gibi tek bileşenli baklagiller, karışım gerektirmedikleri için hile yapılması zor ürünler olarak değerlendirilmektedir. Bu ürünlerin saflığı, tüketiciler tarafından kolaylıkla değerlendirilebilir.
5. Ev Yapımı Turşu
Katkısız ev turşusu, bağırsak sağlığı açısından önemli olan probiyotikler içermektedir. Ancak, tuz içeriğinin düşük tutulması ve tüketiminin sınırlandırılması gerekmektedir.
6. Tohum ve Çekirdekler
Kabuklu ay çekirdeği, kabak çekirdeği ve üzüm çekirdeği, doğal halleriyle tüketildikleri için katkı maddesi eklenmesi mümkün değildir. İşlenmedikleri sürece güvenli bir tüketim sunarlar.
7. Doğal Kaynak Suları
Şişelenmiş sulara katkı eklenmesi mümkün olsa da, doğal kaynağından içilen su işleme uğramadığı için hileye karşı dayanıklıdır.
Tüketiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Elma, çilek, üzüm, kiraz, şeftali ve armut gibi meyveler, değerli besin içeriği barındırmalarına rağmen yoğun zirai ilaç maruziyeti nedeniyle dikkatli tüketilmelidir.
Hamburger, nugget’lar ve dondurulmuş hazır pizzalar gibi ultra işlenmiş gıdalar, sağlıksız yağlar ve katkı maddeleri içerdiği için tüketiminde dikkat edilmelidir.
Tüketicilere 4 Altın Öneri
Gıda hilelerinden korunmak için bilinçli tüketici olmak büyük önem taşımaktadır. İşte, güvenli gıda tüketimi için 4 değerli öneri:
1) Güvenilir markaları tercih edin: Bilinen ve güvenilir markaların ürünlerini satın almak, hileli gıda riskini azaltır.
2) Etiketleri okuyun: Ürün etiketlerindeki içerik bilgilerini dikkatlice incelemek gerekmektedir.
3) Yerel üreticileri destekleyin: Yerel pazarlardan alışveriş yapmak, daha güvenilir ürünlere ulaşmanıza yardımcı olur.
4) Organik ve sertifikalı ürünleri seçin: Organik ürünler, daha sıkı denetimlerden geçtiği için hile riskini azaltmaktadır.
