YouTube, kurulduğu günden bu yana dünya genelinde milyarlarca kullanıcıya ulaşarak dijital içerik tüketiminde devrim yarattı. Bu platform, kullanıcıların video içerikleri yükleyip paylaşabildiği, çeşitli kategorilerdeki videoları izleyebildiği ve etkileşimde bulunabildiği bir mecra haline geldi. Ancak, YouTube’un 20 yıllık yolculuğu boyunca, platformun iç işleyişine dair birçok bilinmeyen ve göz ardı edilen istatistik ortaya çıkıyor. İki farklı araştırma, YouTube’un genel yapısı, kullanıcı etkileşimleri ve gizli istatistikleri hakkında çarpıcı veriler sunarak, platformun geleceği hakkında önemli ipuçları sağlıyor. İçerik üreticilerinin reklam gelirleri için verdikleri savaş da bu gizemin bir parçası haline geliyor.
Habertürk Teknoloji Editörü Cem Özenen’in haberine göre, dünyanın en büyük video paylaşım platformu YouTube, 20. yaşını kutlarken, araştırmacılar tarafından geliştirilen sıra dışı bir yöntemle sır perdesi aralanıyor. Massachusetts Amherst Üniversitesi’nden Ethan Zuckerman liderliğinde yürütülen bir çalışma, YouTube’un derinliklerinde yatan ve Google tarafından gizlenen gerçekleri ortaya koydu. “Sarhoş arama” (drunk dialing) olarak adlandırılan bu yöntem, rastgele oluşturulan video URL’lerini tarayarak platformun bilinmeyen yüzünü açığa vurdu: milyarlarca izlenmeyen, unutulmuş video. Bu keşif, YouTube’un 2,5 milyar aylık kullanıcısına sunduğu parlak vitrinin ardında, devasa bir “dijital hayalet kasaba”nın varlığını gözler önüne seriyor. Bu çalışma, aynı zamanda internet devlerinin veri şeffaflığı konusundaki suskunluğunu sorguluyor. Peki, YouTube’un bu gizli dünyası ne anlama geliyor ve neden Google bu istatistikleri paylaşmaktan kaçınıyor? İşte detaylar…
YouTube’un Temel Özellikleri ve Kullanıcı Davranışları
YouTube’un temel özellikleri ve kullanıcı davranışları üzerine yapılan ilk araştırma, platformun izlenme, yorum, beğeni, abone ve kategori dağılımları gibi temel sorulara yanıtlar sağlıyor. Rastgele bir video örneklemesi kullanılarak yapılan bu çalışma, YouTube’un genel yapısı hakkında temel bilgiler sunuyor. Popüler kategoriler arasında müzik, eğlence ve eğitim içerikleri öne çıkarken, beğeni ve yorum sayıları izlenme oranlarına paralel olarak değişim gösteriyor.
“Sarhoş Arama” Yöntemiyle Platformun Derinliklerine İniş
Araştırmacılar, YouTube’un her videosuna atanan 11 karakterlik benzersiz kimlik kodlarını kullanarak ilginç bir deney başlattı. Zuckerman’ın ekibi, bir tarayıcı programı geliştirdi ve bu program tıpkı yanlış numaraları arayan bir “sarhoş” veya bir çocuk gibi, rastgele URL’ler üreterek platformda gerçek videoları bulmaya çalıştı. İlk çalışmada 10.016 videoya ulaşmak için tam 18 trilyon potansiyel URL denendi; her gerçek video için yaklaşık 1,87 milyar başarısız tahmin yapıldı. Bu, YouTube’un 18,6 kentilyon (10^18) olası kimlik kombinasyonuna sahip devasa bir alan olduğunu gösteriyor. Bulgular, platformda milyarlarca videonun izlenmediğini, hatta varlığının bile fark edilmediğini ortaya koydu.
Ethan Zuckerman ve UMass Amherst’teki Dijital Kamu Altyapısı Girişimi (IDPI) araştırmacıları tarafından yapılan araştırma, YouTube’un gizli istatistiklerini ortaya çıkaran yeni bir araştırma yöntemini anlatıyor. Bu yöntem, YouTube’un temel metriklerini derlemek için rastgele URL’ler oluşturarak videoları örnekliyor ve platformun boyutu, içeriği, konuşulan diller gibi temel sorulara yanıtlar sağlıyor. Araştırmanın bulgularına göre, YouTube’da toplam 14.8 milyar video bulunuyor ve bu videoların büyük bir kısmı amatör içeriklerden oluşuyor. Ayrıca, platformda en çok konuşulan dil İngilizce olsa da, diğer dillerin de önemli bir yer tuttuğu belirtiliyor.
Google’ın Sessizliği ve Şeffaflık Tartışmaları
YouTube’un sahibi Google, platformun toplam izlenme süreleri veya video sayıları gibi temel istatistikler konusunda ketum davranıyor. Şubat 2025’te yapılan bir açıklamada, yalnızca TV üzerinden YouTube izleyenlerin günlük 1 milyar saatlik izlenme süresine ulaştığı belirtilmiş, ancak genel rakamlar bir sır olarak kalmıştı. Tahminler, YouTube’un aylık 2,5 milyar kullanıcıya sahip olduğunu ve mobil uygulama kullanıcılarının ortalama 29 saat video izlediğini gösteriyor. Eğer bu oran tüm kullanıcılara uygulanabilirse, insanlık her ay YouTube’da 8,3 milyon yıllık video içeriği tüketiyor demektir. Ancak milyarlarca izlenmeyen video, bu devasa tüketim tablosunun yalnızca bir yanını temsil ediyor. Araştırmacılar, Google’ın bu verileri gizlemesinin, platformun algoritmalarının etkinliği ve içerik yönetimi konusundaki soru işaretlerini örtbas etme çabası olabileceğini öne sürüyor.
Dijital Hayalet Kasaba
TechSpot’un “YouTube’un hayalet kasabası” olarak nitelendirdiği bu alan, milyarlarca videonun sessizce beklediği bir dijital mezarlık gibi. Araştırmalar, YouTube’a her dakika 500 saatten fazla yeni içeriğin yüklendiğini gösteriyor; ancak bu içeriklerin büyük bir kısmı, algoritmalar tarafından öne çıkarılmadığı için izlenmeden kayboluyor. Zuckerman, bu durumu şöyle özetliyor: YouTube’da bir videonun izlenmesi için önce bulunması gerekiyor, ama çoğu video asla bulunamıyor.
Bu gerçek, içerik üreticileri için acı bir tabloyu da ortaya koyuyor. Emekle hazırlanan milyonlarca video, dijital bir uçurumda yankılanmadan yok olup gidiyor. Peki, bu durum YouTube’un algoritma odaklı dünyasının bir başarısızlığı mı, yoksa bilinçli bir tasarımın sonucu mu?
Dijital Kazanç Savaşı!
YouTube, milyonlarca insan için bir gelir kapısı haline geldi. 2023 verilerine göre, YouTube’un Partner Programı kapsamında içerik üreticilerine ödediği reklam geliri 70 milyar doları aşmış durumda. Ancak bu pastadan pay alabilmek, sanıldığı kadar kolay değil. Platformun algoritmaları, izlenme sayıları, abone etkileşimleri ve videoların “reklam dostu” olup olmadığı gibi karmaşık bir dizi kritere göre gelir dağıtıyor. Araştırmalar, içerik üreticilerinin yalnızca %3’ünün ayda 10 bin doların üzerinde kazandığını, geri kalan büyük çoğunluğun ise çok düşük gelirlerle yetindiğini gösteriyor. Milyarlarca izlenmeyen videonun varlığı, bu rekabetin ne kadar acımasız olduğunu ortaya koyuyor. Üreticiler, dikkat çekmek için clickbait başlıklar, çarpıcı thumbnail’ler ve trendlere uygun içerikler üretmek zorunda kalıyor. Ancak tüm bu çabalar, algoritmanın gölgesinde kaybolan videolarla sonuçlanabiliyor.
Reklam Gelirlerinin Arka Planı
YouTube’un gelir modeli, büyük ölçüde reklamlara dayanıyor. 2024’te platformun reklam gelirlerinin 40 milyar doları geçtiği tahmin ediliyor. Bu rakam, Google’ın ana şirketi Alphabet’in toplam gelirinin önemli bir kısmını oluşturuyor ancak bu devasa gelir, eşit bir şekilde paylaşılmıyor. Büyük kanallar ve popüler içerik üreticileri pastadan aslan payını alırken, küçük üreticiler çoğu zaman algoritmanın insafına bırakılıyor. İzlenmeyen videoların varlığı, reklamverenler için de bir soru işareti yaratıyor: Ödedikleri paralar gerçekten hedef kitleye ulaşıyor mu? Araştırmacılar, Google’ın bu konuda şeffaf olmamasının, hem içerik üreticilerini hem de reklamverenleri etkilediğini savunuyor.
İnternetin Geleceği ve Etik Sorular
Bu keşif, yalnızca YouTube’un değil, tüm dijital ekosistemin işleyişine dair önemli soruları gündeme getiriyor. Platformlar, kullanıcıların dikkatini çekmek için optimize edilmiş algoritmalarla çalışırken, izlenmeyen içerikler neden bu kadar büyük bir yer kaplıyor? Google’ın şeffaf olmaması, veri gizliliği ve platformların toplumsal etkileri üzerine yeni tartışmaları ateşliyor. Ayrıca, milyarlarca videonun barındırılması için harcanan enerji ve altyapı maliyeti, çevresel sürdürülebilirlik açısından da endişe yaratıyor. Araştırmacılar, bu verilerin daha iyi analiz edilmesiyle, internetin hem kullanıcılar hem de üreticiler için daha adil bir alan haline gelebileceğini savunuyor.
Dijital Dünyanın Karmaşık Yapısı Sorgulanıyor
Sonuç olarak gerçekleştirilen araştırmalar, YouTube’un genel yapısı ve kullanıcı etkileşimleri hakkında çarpıcı veriler sunarak, platformun gelecekteki gelişimi için önemli ipuçları sağlıyor. YouTube’un sürekli büyüyen kullanıcı tabanı ve artan içerik çeşitliliği, platformun evriminin devam edeceğini gösteriyor. Gelecekte, profesyonel ve amatör içeriklerin daha dengeli bir dağılıma sahip olması ve kullanıcı etkileşimlerinin artması bekleniyor.
Özellikle, platformun 20. yılında, “sarhoş arama” yöntemiyle ortaya çıkan bu bulgular, platformun parlak yüzünün ardındaki gizli gerçekleri gün ışığına çıkardı. Milyarlarca izlenmeyen video, Google’ın sessizliği ve algoritmaların gölgesinde kalan içerik üreticileri, dijital dünyanın karmaşık yapısını bir kez daha sorgulatıyor. İnternet devlerinin şeffaflık konusundaki tutumu değişmedikçe, YouTube’un hayalet kasabası büyümeye devam edecek gibi görünüyor. Bu keşif, teknolojinin sınırlarını zorlayan araştırmacıların cesaretiyle, hepimize dijital çağın bilinmeyenlerine dair bir ayna tutuyor.
