Teknoloji devi Apple, ABD Başkanı Donald Trump’ın açıkladığı yeni gümrük tarifelerinden en çok etkilenen firmalardan biri oldu. Bu durum, şirketin hisselerinde yüzde 9.2 düşüşe neden oldu.
Küresel piyasalarda yaşanan resesyon korkusu ile birlikte Apple, tedarik zinciri sorunları nedeniyle en sert düşüşü yaşayan büyük firmalar arasında yer aldı. Şirketin, başta Çin olmak üzere Asya’da birçok üretim tesisi ve anlaşması bulunuyor. Yeni tarifelerin artan maliyetler nedeniyle Apple’ı fiyat artışına zorlayacağı yönünde endişeler mevcut.
Morgan Stanley analisti Erik Woodring, konuyla ilgili yaptığı değerlendirmede, “Apple, tedarik zincirini çeşitlendirmek amacıyla Vietnam, Hindistan ve Tayland gibi pazarlara yöneldi. Ancak bu ülkelere de benzer gümrük tarifeleri uygulanıyor. Yani kaçış yok. Apple, bu tarifelerin maliyetini dengelemek için ABD’deki ürün fiyatlarını yüzde 17-18 oranında artırmak zorunda kalabilir” ifadelerini kullandı.
Woodring’in tahmini ise en düşük zam senaryosu olarak kabul ediliyor.
Rosenblatt Securities analistleri, iPhone maliyetlerinin yüzde 43 yükselebileceğini ve Apple’ın bu maliyet artışının ne kadarını tüketiciye yansıtacağına karar vermesi gerektiğini belirtiyor. Apple’ın hesaplamalarına göre, Apple Watch maliyetleri de yüzde 43, iPad maliyetleri yüzde 42, Mac ve AirPods maliyetleri ise yüzde 39 artış gösterecek.
Apple, son olarak 1 TB kapasiteli iPhone Pro Max’in Türkiye satış fiyatını 131.999 lira olarak belirledi. ABD’de ise bu modelin fiyatı 1.599 dolar.
YENİ ZAM GELDİ
Morgan Stanley analistinin yüzde 17‘lik zam tahminini en düşük senaryo, Rosenblatt analistlerinin yüzde 43‘lük artış tahminini ise en yüksek senaryo olarak kabul ettiğimizde, Türk tüketiciler için önemli bir zammın kapıda olduğu görülüyor. Türkiye’de iPhone fiyatlarına, ABD satış fiyatına %1 kültür bakanlığı payı, %12 TRT bandrol ücreti, %50 ÖTV ve %20 KDV ekleniyor. Ayrıca, döviz kurlarındaki dalgalanmalar nedeniyle de ek zamlar gelebiliyor. Bu durumun son örneği geçtiğimiz günlerde gelen yüzde 10‘luk zammı gösteriyor.
Tüm bu faktörleri göz önünde bulundurduğumuzda, ABD’de yüzde 17 zam yapıldığı senaryoda en pahalı iPhone olan 1 TB iPhone 16 Max’in fiyatı 131.999 lira‘dan 154.437 lira‘ya yükselebilir. Eğer yüzde 43‘lük zam senaryosu gerçekleşirse, Türkiye’deki satış fiyatı 188.758 lira seviyesine ulaşacak.
1 TB iPhone 16 Pro Max’in fiyatında yaşanabilecek değişim:
Şu anda en ucuz iPhone 16e modeli 49.999 lira‘dan satılmakta. ABD’deki yüzde 17 zamda bu telefonun fiyatı 58.499 lira olacak. Apple, eğer yüzde 43 maliyet artışını tamamen tüketiciye yansıtırsa, en ucuz iPhone’un fiyatı 71.499 lira olarak belirlenecek.
128 GB iPhone 16e’nin fiyatında yaşanabilecek değişim:
ÇİN’E YÜZDE 54 TARİFE
Apple, son yıllarda tedarik zincirini Vietnam, Malezya ve Hindistan gibi ülkelerle çeşitlendirmiş olsa da, iPhone üretimindeki en önemli ortağı Çinli Foxconn olmaya devam ediyor. Trump, daha önceki yüzde 20‘lik ek verginin üzerine Çin’e yüzde 34‘lük yeni bir tarifeyi duyurdu. Böylece, Çin’e uygulanan toplam tarife %54 seviyesine ulaştı.
FARKLI ÜLKELERDEN PARÇALAR ÇİN’DE BİR ARAYA GELİYOR
Bir iPhone üretimi sırasında özel parçalar ve işlemciler ABD’den, ekran panelleri, yonga setleri ve bellek Japonya, Kore ve Tayvan’dan, jiroskop Avrupa’dan ve nadir toprak mineralleri ise Moğolistan’dan temin ediliyor. Farklı ülkelerden sağlanan bu parçalar, Çin’de bir araya getiriliyor. Dolayısıyla Trump’ın tarifelerinin nihai maliyet artışına yol açacağı ve Apple’ın bu artışların ne kadarını tüketiciye yansıtacağı, önümüzdeki haftalar ve aylarda netleşecek.
