Türk bilim insanları, Antarktika'da yaptıkları çalışmalarda kurallara bağlı kalarak, küresel iklim değişikliğinin sonuçlarından önemli ölçüde etkilenen Güney Kutbu canlılarının koruyucusu haline geldi, böylece Beyaz Kıta ve okyanuslarına bağlı yaşamın korunması sağlandı.
Cumhurbaşkanlığı himayelerinde ve TÜBİTAK MAM Kutup Araştırma Enstitüsü koordinasyonunda gönderilen 8. Ulusal Antarktika Bilim Seferi'ne katılan araştırmacılar, çalışmalarını çevredeki ekosistemi olumsuz etkilerden koruyacak şekilde gerçekleştirdiler. ve minimum ayak izi bırakın.
İklim değişikliğinden en çok etkilenen bölgelerden biri olan Antarktika geniş bir ekosisteme ev sahipliği yapıyor. Bu ekosistem, kıtayı çevreleyen okyanuslarda yaşayan balinalar gibi büyük deniz memelilerinin yanı sıra kıtanın sembolü olan altı tür fok ve beş tür penguen gibi çeşitli canlılara ev sahipliği yapıyor.
Antarktika'da pek çok deniz kuşu türü de gözlemlenmekte olup, su ekosistemlerinde çok sayıda mikro ve makro organizmanın yaşadığı bilinmektedir.
Sefer, 1961 yılında 56 ülke tarafından onaylanan Antarktika Antlaşması Sistemi kapsamında oluşturulan kurallara ve 2017 yılında kabul edilen Antarktika Antlaşması Çevre Koruma Protokolü'nde belirtilen şartlara uygun olarak gerçekleştirildi.
Katılımcılar, gezi öncesi kendilerine verilen eğitimin ardından saha çalışması sırasında çevreyi ve yaban hayatını korumaya yönelik önlemler aldı. Ayrıca, sefer sırasında bu tedbirlerin uygulanmasını denetlemek üzere bir çevre görevlisi görevlendirildi.
8. Ulusal Antarktika Bilim Seferi'nin çevre sorumlusu Aybike Gül Karaoğlu, AA muhabirine, hassas bir ekosisteme sahip olan Antarktika'da çevresel etkinin minimum düzeyde tutulması gerektiğini söyledi. Tüm katılımcılara sahaya çıkmadan önce kıyafetlerinin, bilimsel ekipmanlarının ve her türlü saha ekipmanının dezenfekte edilmesi gerektiği konusunda bilgi verildiğini vurguladı.
Antarktika'daki liken ve yosunların da aralarında bulunduğu bitki örtüsünün kırılgan doğasına dikkat çeken Karaoğlu, katılımcıların üzerlerine basmadan yürümelerinin önemine değindi.
"Hayvanlardan, üreme alanlarından ve yuvalarından en az 10 metre uzakta, onları rahatsız etmeden yürümek gerekiyor. Yaklaşıldığında saldırganlaştıkları için bölgelerini korumak gerekiyor. Hayvanları rahatsız etmemek çok önemli. Bunların dışında da yürüyüş yapılması gerekiyor. Ölü hayvanlarla temas yok. Özellikle kuş gribinin yüksek patojeniteye sahip olduğu günümüzde, hastalığın o bölgeye ve hayvanlara yayılmasını önlemek için hayvanlarla güvenli bir mesafeyi korumak şarttır."
Karaoğlu, Antarktika'da 6 fok türünün bulunduğunu ancak Horseshoe Adası'nda bu türlerden yalnızca 4'üne rastladıklarını belirtti.
"En sık görülen fok türleri Weddell fokları, yengeç yiyen foklar, kürklü foklar ve daha sonra leopar foklarıdır. Yengeç yiyen foklar, krilleri filtrelemek için kullanılan nadir bir diş yapısına sahiptirler. Aslında yengeç yemezler; krille beslenirler. ve leopar foklarıyla rekabet edin."
Karaoğlu, At Nalı Adası'nda leopar foklarına nadiren rastlansa da keşif sırasında bir tanesiyle karşılaştıklarını belirtti.
"Leopar foklar, Antarktika'nın deniz ekosisteminde bulunan besinlerin çoğuyla beslenirler. Çok keskin köpek dişleri vardır ve erkek bireyler dişilere göre daha zayıf ancak daha uzundur. Keşif sırasında gördüğümüz leopar fokunun erkek olduğu belirlendi. "
Karaoğlu, Horseshoe Adası'nda Weddell foklarını sık sık gördüklerini belirtti.
"Weddell foklarının karınları beyazdır ve yaklaşık 400-500 kilogram (881-1102 pound) ağırlığındadırlar. Yaklaşık 3 metre (neredeyse 10 fit) uzunluğundadırlar. Su altında nefeslerini yaklaşık 45 dakika tutabilirler ve mükemmel yüzücülerdir. "
Dünya çapında 17 penguen türünden ikisi olan Adelie ve İmparator penguenlerine sıklıkla rastlandığını belirtti.
"Gento ve çene kayışı türleri Antarktika'nın alt bölgelerinde bulunur."
Ayrıca Horseshoe Adası'nda Adelie penguenlerini sık sık gördüklerini söyledi.
"Adelie penguenleri, İmparator penguenlerine göre çok daha küçüktür. En uzun penguen türü 122 santimetreyle İmparator penguenleridir, en küçükleri ise Adelie penguenleridir. Adelie penguenleri 46-71 santimetre uzunluğunda ve 3,5-6 kilogram ağırlığındadır. Krill ile beslenirler. Balıkçıdırlar ve mükemmel yüzücülerdir, yaklaşık 175 metreye kadar dalabilirler” diye konuştu.
Karaoğlu, krilin Antarktika'da kuşlar, balıklar, balinalar ve penguenler dahil hemen hemen tüm canlıların birincil besin kaynağı olduğunu belirtti. Bazı çalışmalara göre yılda yaklaşık 250 ton kril tüketiliyor.
