Uzman Klinik Psikolog Ayşe Şahin, çocukların okula uyum sürecinde karşılaştıkları ayrılık anksiyetesi ve güvenli bağlanma sorunları hakkında önemli bilgiler paylaştı. Okula yeni başlayan çocukların bu süreçte zorluklar yaşayabileceğine dikkat çeken Şahin, “Oyun grubuna veya ilkokula başladıklarında ebeveynlerinden ayrılma sürecinde yoğun duygusal tepkiler yaşanabilir.” dedi. Bazı çocukların ebeveynlerinden ayrılırken ağlama krizleri geçirdiğini belirten Şahin, “Adeta ebeveyne yapışık bir halde kalıyorlar.” Bu durumun mide bulantısı, karın ağrısı, titreme ve terleme gibi fizyolojik belirtilerle birlikte yaşanması halinde, okul fobisi veya ayrılık anksiyetesi söz konusu olabileceğini ifade etti.
Güvenli Bağlanma Sorunu
Güvenli bağlanma sorunu yaşayan çocukların probleminin okulu sevmemekle ilgili olmadığını vurgulayan Şahin, “Çocuk, ebeveyninin başına kötü bir şey geleceği veya ebeveynini kaybetme korkusu taşıyor olabilir. Bu dönemde çocuklardan gizli bir şekilde ayrılmak veya onlara yanlış bilgiler vererek uzaklaşmak son derece yanlıştır. Bu durum, çocukların endişelerini artıracaktır.” dedi. Çocuğa okula gitmesi gerektiği ve belirli bir saatte ebeveyninin onu alacağı bilgisinin verilmesi gerektiğini belirten Şahin, ebeveynlerin kararlı bir tutum sergilemesi gerektiğini ifade etti.
“Ebeveynler bazen aşırı koruyucu bir tutum sergileyebilir. Örneğin, çocuklarının üzülmemesi için birkaç günlüğüne okuldan alabilirler. Fizyolojik semptomlar nedeniyle doktora gidip raporlar alabilir ve okula başlama sürecini erteleyebilirler. Ancak bu tür tutumlar, problemi kalıcı hale getirir.” diyen Şahin, aile düzeninden kaynaklanan sorunların da göz önünde bulundurulması gerektiğini vurguladı. Geç saatlerde yatmak veya evde huzursuz bir ortamın bulunması durumunda çocukların okula uyum sürecinde zorluk yaşayabileceğini belirtti.
Ağlama Krizlerine Dikkat
Güvenli bağlanmanın nasıl anlaşılabileceğine değinen Şahin, “Çevrelerine güvensiz hisseden ve çevrelerini kontrol altına almak isteyen çocuklar, ebeveynden ayrılma anı geldiğinde ciddi duygusal tepkiler gösterebilirler.” dedi. Okula veya oyun grubuna başlama sürecinde duygusal tepkilerin ortaya çıkabileceğini belirten Şahin, “Çocuk ağlama krizleri ile kendini sakinleştirmekte zorlanıyorsa, sizin sakinleştirme çabalarınıza yeterince yanıt vermiyorsa güvenli bağlanma problemi olabileceğinden söz edebiliriz. Eğer böyle bir kriz süreci gözlemlerseniz mutlaka uzman desteği almak önemlidir.” önerisinde bulundu.
Güvenli bağlanan çocukların çevreleriyle daha rahat ilişki kurabildiğini belirten Şahin, “Bu çocuklar, yabancılarla veya tanıdıkları aile bireyleriyle daha kolay iletişim kurabilirler. Kendilerini daha rahat ifade edebilirler.” dedi.
Terapi Desteği Alınabilir
Güvenli ilişkilerde olumlu duygular hissettiklerini vurgulayan Şahin, sözlerini şu şekilde tamamladı:
“Öfke, agresyon ve şiddetli davranış sorunları sık görülmez. Çocuk, ebeveyninden ayrıldığında huzursuzluk veya ağlama tepkisi verse de bu durum güvenli bağlanma işareti olmayabilir. Güvenli bağlanan çocuklar da ebeveynlerinden ayrıldıklarında huzursuzluk tepkisi gösterebilirler. Burada önemli olan tepkinin şiddetidir. Ebeveynine tekrar kavuşma anında bile çocuk sakinleşemiyorsa, burada güvenli bağlanma ile ilgili bir problemden bahsedebiliriz. Güvenli bağlanmanın en kritik yaş dönemi 0-3 yaş ve 0-5 yaş erken çocukluk dönemidir. Bu dönemde atılan temeller, bireyin yetişkinlik hayatındaki kişiliğini ve sosyal ilişkilerini şekillendirecektir. Ancak güvensiz bağlanan kişiler, yetişkinlik döneminde bu problemleri çözebilirler. Yeni ilişki deneyimleri ile güvenli bağlanma tekrar sağlanabilir. Terapi desteği, güvenli bağlanmanın sağlanması için düşünülmesi gereken yöntemlerden biridir.”
