ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell, eski Başkan Donald Trump döneminde göreve başlamış olsa da, son zamanlarda ikili arasında Fed politikaları nedeniyle ciddi bir gerilim yaşanıyor.
Powell, 2018 yılında Trump tarafından Fed başkanlığına atanmış ve 2022 yılında eski Başkan Joe Biden tarafından yeniden göreve getirilmiştir. Ancak Trump’ın Powell hakkındaki eleştirileri 2018 yılına kadar uzanmakta ve genellikle Fed’in faiz oranlarını düşürmemesiyle ilgilidir.
ABD Başkanı, sık sık faiz indirimleri konusunda Fed’e baskı yaparken, dün yaptığı açıklamayla bu gerilimi yeni bir boyuta taşıdı. Avrupa Merkez Bankası (ECB) faiz oranlarını 7. kez düşürürken, Trump, Powell’ın bu konuda ‘çok geç kaldığını’ belirtti ve Fed Başkanı’nı “her zaman geç kalmak ve hatalı olmakla” suçladı.
Trump, Powell’ın dünkü açıklamalarını “tümüyle rezalet” olarak nitelendirirken, ABD’nin tarifelerle “zenginleştiğini” ve birçok ürünün fiyatlarının düştüğünü savundu. Daha sonra, “Powell’ın işine bir an önce son verilmeli” dedi ve seviyeyi yükselterek, “Eğer görevden ayrılmasını istersem, ayrılır. İşini yaptığını sanmıyorum. Her zaman çok geç kalıyor, biraz yavaş ve ondan memnun değilim. Eğer gitmesini istersem, inanın bana hemen gider” ifadelerini kullandı.
Trump’ın Powell’ı Görevden Alma İhtimali
Trump’ın Powell’ı görevden alma çabası gerçekten mümkün mü? Bir başkanın, Fed Başkanı’nı görevden alması yasal olarak mümkün mü?
Uzun Süreli Planlar ve Alternatifler
Wall Street Journal’ın edindiği bilgilere göre, Trump aylardır Powell’ı görevden alma planları yapıyor. Ancak gelecek yıl sona erecek görev süresinden önce onu görevden alıp almayacağına dair kesin bir karar vermedi.
Kaynaklar, Trump’ın Florida’daki Mar-a-Lago malikanesinde yaptığı toplantılarda, 2006-2011 yılları arasında Fed Yönetim Kurulu’nda görev yapmış Kevin Warsh ile görüşerek Powell’ın yerine onu düşündüğünü belirtti. Ancak Warsh, Powell’ın kovulmasına karşı çıkarak, bir Fed başkanının görev süresinin tamamlanmasına izin verilmesi gerektiğini savunuyor. Trump, Mart ayına kadar bu konudaki görüşmelerini sürdürdü.
Piyasalar Üzerindeki Etkiler
Trump’ın Powell’ı görevden alma girişimleri, olayın Yüksek Mahkeme’ye taşınmasına neden olabilir. Analistlere göre, Powell’ın halefini bulmaya yönelik çabalar, Fed başkanının aslında politika anlaşmazlığı nedeniyle görevden alındığını gösterebilir ve bu durum finans piyasalarını sarsabilir.
Öte yandan, Trump’ın “Görevden alabilirim” açıklamaları, Yüksek Mahkeme’nin ülkedeki iki bağımsız kurum üzerindeki bir temyiz başvurusunu değerlendirirken geldi. Trump’ın federal çalışanlar için önemli olan MSPB ile birlikte iki bağımsız kurumdaki üst düzey yetkilileri görevden alması, Fed’de bir revizyon için kapıları aralayabilir.
Danışmanlar Arasındaki Farklı Görüşler
Trump’ın danışmanları, başkanın bu konuda ne kadar ileri gitmesi gerektiği konusunda hemfikir değil. Beyaz Saray’da, Hazine Bakanı Scott Bessent, Powell’ı değiştirmek isteyen danışmanlara karşı, bunun yüksek maliyetine karşın çok az fayda sağlayacağını savunuyor.
Bessent, Fed’in para politikasındaki bağımsızlığının “ABD’nin asla taviz vermemesi gereken bir mücevher kutusu” olduğunu belirtiyor. Ayrıca, Beyaz Saray’ın Powell’ın görev süresinin sona ermesinden yaklaşık altı ay önce bu sonbaharda Fed başkanlığı adaylarıyla görüşmeye başlayacağını ifade etti.
Geçtiğimiz yıl Warsh ile görüşen bazı kişiler, Warsh’ın Powell’ın görev süresi sona erdiğinde Fed başkanlığına neredeyse doğrudan teklif edildiği izlenimini verdiğini aktardı. Diğer danışmanlar ise Powell’a daha doğrudan meydan okumak için yollar arıyor.
Hukukçular, Başkan Franklin Roosevelt’in Federal Ticaret Komisyonu’ndaki bir üyesini görevden alma yetkisine sahip olmadığına yönelik Yüksek Mahkeme kararının, Fed’in bağımsızlığını destekleyen önemli bir engel oluşturduğunu belirtiyor. Bazı Beyaz Saray yetkilileri, Powell’a ilişkin başkanın sonraki adımlarını değerlendirirken, Yüksek Mahkeme’nin “Humphrey’nin Vasiyeti” olarak bilinen davayı bozup bozmayacağını merakla bekliyor. Trump, eğer kararını uygularsa sadece Powell’ı değil, Biden yönetiminin diğer atamalarını da görevden alabilir.
* Haberin görseli Associated Press’ten servis edilmiştir.
