İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) İklim Bilimi ve Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hüseyin Toros, İstanbul’un bugünden itibaren bir hafta boyunca Kuzey Afrika‘dan gelen çöl tozlarının etkisi altında kalacağını duyurdu.
Prof. Dr. Toros, bahar aylarının gelmesiyle birlikte Sahra Çölü, Kuzey Afrika ve zaman zaman Arap Yarımadası’ndan atmosfere karışan tozların hava akımlarıyla farklı bölgelere taşındığını belirtti. Bu durumun doğanın normal bir döngüsü olduğunu ifade eden Toros, özellikle ısınan çöl bölgelerinden havalanan tozların, rüzgar akımlarıyla Avrupa ve Türkiye’ye kadar ulaşabileceğini vurguladı.
Bu çöl tozlarının, hava kalitesinde değişikliklere yol açabileceğini belirten Toros, atmosferin renginde de belirgin bir değişim yaratabileceğini dile getirdi. İstanbul’un bugünden itibaren Kuzey Afrika’dan gelen çöl tozunun etkisi altına gireceğini belirten Toros, “Sayısal hava tahmin modellerine göre, İstanbul’da bir hafta boyunca çöl tozunun etkisi devam edecek. Çöl tozlarını araçların üzerinde ve yüzeylerde görebiliriz. Bu olaylar, bölgesel yağışlardan daha geniş alanlara yayılabilir. Şu anda çöl tozları Güney Avrupa ve Doğu Avrupa’yı kaplamış durumda. Aynı şekilde, Türkiye’nin büyük bir kısmında da etkili olacak” dedi.
Çöl Tozlarının Sağlık Üzerindeki Etkileri
Prof. Dr. Toros, çöl tozlarının insan sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerine de dikkat çekti. Bu tozların içeriğinde ince kum, kil ve mineral parçacıkları bulunduğunu kaydederek, “Bu parçacıklar atmosfere karışarak hava kalitesini düşürmektedir. Bu nedenle özellikle solunum yolu hastalıkları olan bireylerin dikkatli olması gerekiyor.” şeklinde konuştu.
Toros, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı‘nın hava kalitesi izleme istasyonlarının verilerine göre, PM10 ve PM2.5 seviyelerinde artış gözlemlendiğini belirtti. Çöl tozları, özellikle astım ve bronşit gibi solunum yolu hastalıkları olan bireylerde olumsuz etkilere yol açabilir. Yaşlılar ve kronik rahatsızlığı bulunan kişilerin, dışarıda uzun süre vakit geçirmemeleri ve gerekli önlemleri almaları gerekiyor. Yoğun çöl tozu dönemlerinde açık havada yapılacak aktivitelerin azaltılmasında fayda var. Özellikle spor yapanlar ve dış mekanda çalışanlar, bu süreçte hava kalitesine dikkat etmelidir. Çöl tozunun yoğun olduğu günlerde dış ortamda uzun süre kalınması, göz ve cilt tahrişine, solunum sıkıntılarına yol açabilir.” şeklinde uyarıda bulundu.
Çöl Tozlarının Tarımsal Faydaları
Prof. Dr. Toros, çöl tozlarının olumsuz etkilerinin yanı sıra doğaya faydalı yönleri de olduğunu belirterek, bu tozların özellikle bahar aylarında tarımsal ekosistemler için önemli bir besin kaynağı olduğunu ifade etti. Sahra Çölü‘nden gelen tozların fosfor ve demir gibi mineraller açısından zengin olduğunu anlatan Toros, bahar aylarında bitkilerin ihtiyaç duyduğu dönemde bu tozların doğal gübre görevi gördüğünü söyledi. Toprak üzerine çöken mineral yüklü tozların, bitkilerin besin ihtiyacını karşılamalarına yardımcı olduğunu kaydetti.
Fotoğraflar: İHA
