Yapay Zeka Politikaları Derneği (AIPA) Başkanı Zafer Küçükşabanoğlu, TBMM Yapay Zeka Araştırma Komisyonundaki sunumlarında dikkat çekici açıklamalarda bulundu.
Küçükşabanoğlu, Türkiye’nin dünyadaki ilk 10 ekonomi arasına girme hedefini, teknoloji girişimciliği ile hızlandırmaya kararlı olduklarını belirtti. Amacı, yeni bir girişimcilik kültürü oluşturmak, desteklemek ve yaygınlaştırmak olarak ifade etti. Yapay zeka alanındaki projeleri teşvik ederek, lisans ve lisansüstü seviyede eğitim gören bireylere gerekli kriterler çerçevesinde maddi ve manevi destek sağladıklarını da vurguladı.
Yapay zeka ekonomisinin 2030 yılına kadar yaklaşık 15,7 trilyon dolarlık bir ekonomik hacim oluşturacağını belirten Küçükşabanoğlu, bu süreçte yapay zekanın dünya genelinde 85 milyon istihdam kaybına yol açarken, 97 milyon yeni istihdam sağlayacağını aktardı.
Küçükşabanoğlu, Oxford Insights’ın 2024 yılı “Yapay Zekaya Hazırlık Endeksi”nde 188 ülke arasında Türkiye’nin 53. sırada, IMF tarafından hazırlanan “Ülkelerin Yapay Zekaya Hazır Olma Endeksi”nde ise 50. sırada yer aldığını bildirdi.
AIPA olarak yaptıkları araştırmaların sonuçlarını paylaşan Küçükşabanoğlu, toplumun yapay zekayı doğru anlamadığını ifade etti. Katılımcıların %22,6’sının yapay zeka hakkında ‘bir fikri olmadığını’ belirtirken, %21,1’inin ‘Hollywood etkisi’ yaşadığı görüldü. Hollywood filmlerindeki yapay zeka imajının, zihinlerde dünyayı ele geçirme ve zarar verme korkusu yarattığına dikkat çekti. Yapay zekadan korkma oranı %21,9 olarak belirlendi ve korkunun başlıca nedeni ise %13,9 ile istihdam oldu.
Yapay Zeka Teknolojilerinin Etkileri
Araştırmaya katılanların %47’si yapay zeka teknolojilerinin olumlu, %27,9’u olumsuz, %25,1’i ise kararsız olduklarını ifade etti. Olumlu etkilerinin iki ana alanda yoğunlaştığını belirten Küçükşabanoğlu, Youtube, Instagram ve Tiktok gibi platformların kullanıcıların daha fazla zaman geçirmesini sağlamak için kişiselleştirilmiş içerik öneri algoritmaları kullandığını vurguladı. Ayrıca, sosyal medya ve web haberlerinde dil bariyerinin ortadan kalkarak global bilgilere daha kolay erişim sağlandığını da ekledi. Ancak olumsuz etkilerin başında sahte haberlerin ve yanlış bilgilerin yayılması gelmekte, bu durum özellikle dezenformasyon ve manipülasyon konularında ciddi endişelere yol açmaktadır.
İstihdam Durumu ve Güvenlik Riskleri
Küçükşabanoğlu, yapay zeka yatırımları yapan işletmelerin bu teknolojileri geliştirmek için nitelikli personel ihtiyacını vurguladı. 2023’te yapay zeka kullanan işletmelerin istihdam değişimlerini analiz ettiklerinde; %65,5’inin istihdamında değişiklik olmadığını, %25,9’unun istihdamının arttığını ve %8,6’sının azaldığını gözlemlediklerini ifade etti. Bu durum, toplam istihdam dengesinin şu an için bozulmadığını gösteriyor. Ancak, profesyonellerin yapay zeka yetkinlikleri kazanması gerektiğinin altını çizdi.
Bireysel yapay zeka kullanımı ile ilgili de konuşan Küçükşabanoğlu, bu durumun ‘gölge yapay zeka’ olarak tanımlandığını belirtti. Türkiye’nin işletme ekosisteminde yapay zeka kullanma oranının %25 seviyesinde olduğunu söyledi. Ancak bu durumun ciddi regülasyon ve güvenlik riskleri barındırdığına dikkat çekti.
Küçükşabanoğlu, yapay zeka sistemlerinin hayatın vazgeçilmez bir parçası haline geldiğini, birçok kritik alanda kullanıldığını belirtti. Ancak bu yaygın kullanımın beraberinde büyük güvenlik risklerini de getirdiğini ifade etti. Yapay zeka alanındaki saldırıların başlıklarını ise ‘model hırsızlığı’, ‘veri çıkarım’, ‘gizli tetikleyiciler’ ve ‘çift amaçlı sorgular’ olarak sıraladı.
Yapay zeka konusunda önerilerde bulunan Küçükşabanoğlu, yeni bir orkestra görevi üstlenecek kurum kurulması, sektörde öncü olunması, politikaların geliştirilmesi ve toplumsal farkındalığın artırılması gerektiğini vurguladı.
Küçükşabanoğlu, “Toplumsal farkındalığı artırmazsak yapay zekada gömleğin düğmelerini yanlış iliklemiş oluruz” diyerek eğitim sisteminin güncellenmesinin önemine dikkat çekti. Ayrıca, yapay zeka üniversitesi kurulmasının gerekliliğini vurguladı ve Türkiye’nin yapay zeka ekosisteminde ilk 20’ye gireceğine inandığını ifade etti.
