Emtia piyasalarında, geçtiğimiz hafta ABD Başkanı Donald Trump‘ın gümrük vergisi politikalarına dair endişeler ve dünya genelindeki jeopolitik belirsizlikler nedeniyle karışık bir seyir gözlemlendi.
Başkan Trump, ekonomi ekibine, ABD’den ithalata gümrük vergisi uygulayan ülkeler için tarifeler getirilmesi konusunda bir plan hazırlama talimatı verdi. Ticarette adaleti sağlama amacıyla karşılıklı tarifelerin uygulanacağını belirten Trump, Katma Değer Vergisinin (KDV) de bir tarife olarak değerlendirileceğini ifade etti.
ABD Ticaret Bakanı adayı Howard Lutnick, karşılıklı tarifeler üzerine çalışmalarını 1 Nisan’a kadar tamamlamayı planladıklarını ve her ülkeyi tek tek inceleyeceklerini açıkladı. ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell, enflasyon hedefine yakın olduklarını ancak henüz bu hedefe ulaşmadıklarını belirtti.
Dünya genelinde devam eden jeopolitik belirsizlikler ve Trump’ın yeni gümrük tarifeleri, altın fiyatlarını rekor seviyelere taşımaya devam ediyor. Son gelişmelerle birlikte, 7 haftadır artış gösteren altının ons fiyatı, geçtiğimiz hafta 2,942.74 dolarla rekor kırdı.
Kurumsal düzeyde, Toronto merkezli madencilik firması Barrick Gold, Mali hükümetinin altın sevkiyatlarına yeniden izin vermesi durumunda kapalı durumdaki Loulo-Gounkoto madeninde operasyonlarına devam edeceğini duyurdu.
Bu gelişmelerle birlikte ons bazında fiyatlar, geçen hafta altında %0.9, gümüşte %1 ve platinde %0.1 artarken, paladyumda %0.3 azalma kaydedildi.
ABD Tarife Muafiyet Talepleri
Baz metaller, Çin’den gelen ekonomiyi destekleyici açıklamalara rağmen tarife endişeleri ile birlikte bakır hariç negatif bir seyir izledi. Çin Merkez Bankası (PBoC), dış zorluklarla karşı karşıya kalan ekonomiyi desteklemek için uygun zamanda para politikasında değişiklik yapmayı planladığını açıkladı.
PBoC, yeterli likidite sağlama ve fiyatlarda makul bir toparlanmayı teşvik etme taahhüdünde bulundu. Geçtiğimiz hafta birçok ülke, tarifelerin yayılması sonrasında ABD’den muafiyet talep etti. Avustralya Ticaret Bakanı Don Farrell, ABD’nin onayı ile ülkesinin ABD’ye alüminyum tedarikini artırdığını belirtti.
Japonya Sanayi Bakanı Yoji Muto, ülkesinin ABD’den çelik ve alüminyum tarifelerinden muaf tutulmasını talep etti. Geçtiğimiz hafta baz metallerde fiyatlar, libre bazında bakırda %1.1 artarken, alüminyumda %1, nikelde %0.4, çinkoda %0.1 ve kurşunda %0.8 azaldı.
Petrol Fiyatlarındaki Arz Endişeleri
Petrol fiyatları, Rusya ile Ukrayna arasında olası bir barış anlaşmasının Moskova’ya yönelik yaptırımları kaldırabileceği endişeleri ile düşerken, Rusya’nın petrol üretiminin OPEC+ kotasının altında kalması nedeniyle artan arz endişeleri bu düşüşü sınırladı.
Trump ve Hindistan Başbakanı Narendra Modi arasındaki görüşmelerin ardından, Hindistan ve ABD, ticari anlaşmazlıklarını çözmek için görüşmelere başlama konusunda anlaştı. Yeni Delhi, ABD’den daha fazla petrol, gaz ve askeri teçhizat satın almayı taahhüt etti.
Doğal gaz fiyatlarında da pozitif bir seyir izlenirken, Avrupa’daki gaz depolama tesislerinin doluluk oranı yarıdan daha az seviyeye düştü. Almanya’da, yer altı gaz depolarını desteklemek amacıyla planlanan sübvansiyonlu gaz ihaleleri gerçekleşmedi.
Ukrayna’nın Naftogaz ve Enerji Bakanı German Galushchenko, Rusya’nın Poltava bölgesine düzenlediği saldırıda doğal gaz üretim tesislerinin zarar gördüğünü duyurdu. Geçtiğimiz hafta 77 dolara kadar yükselen Brent petrolün varil fiyatı, haftayı %0.2 değer kaybıyla 74.4 dolardan tamamladı.
Tarım İhracatındaki Artış Beklentisi
Tarım emtialarında, USDA’nın WASDE raporu ve Trump’ın yaptırım tehditleri, talebi artırabileceği endişeleriyle Chicago Ticaret Borsası’nda fiyatlamaları etkiledi. Raporda, Çin’in buğday ithalatının 2.5 milyon ton düşerek 8 milyon tona gerilemesi beklendiği ifade edildi.
Mısır fiyatlarının, Arjantin ve Brezilya’daki olumsuz hava koşullarının üretimi etkilemesi nedeniyle yükseldiği bildirildi. Arjantin ve Paraguay’da sıcak ve kurak hava koşulları nedeniyle soya fasulyesi üretim tahminleri düşerken, Brezilya’nın rekor seviyedeki 169 milyon tonluk üretim beklentisinin korunduğu belirtildi.
Geçtiğimiz yıl ABD ile 123.5 milyar dolarlık rekor ticaret fazlası veren Vietnam, Trump’ın karşılıklı tarifeler uygulayacağını açıklamasının ardından ABD’den daha fazla tarım ürünü ithal etmeye hazır olduğunu duyurdu.
Bu gelişmelerle, Chicago Ticaret Borsası’nda buğday fiyatları %5.3, soya fasulyesi %0.4 ve mısır %4.4 artarken, pirinç %2.8 azaldı. Kahve fiyatları yükselmeye devam ederken, küresel kahve arzındaki daralma fiyatları rekor seviyelere çıkardı. Şeker fiyatlarında ise Tayland’ın şeker üretiminin artışı fiyatlar üzerinde baskı yarattı.
Sonuç olarak, ABD’de faaliyet gösteren emtia borsası Intercontinental Exchange‘de libre bazında fiyatlar, şekerde %2.7 azalırken, pamukta %3.6 ve kahvede %2.7 artış gösterdi. Kakaonun ton başına fiyatı da haftayı %2.1 artışla tamamladı.
