İstanbul Ticaret Odası (İTO), tüketim alışkanlıklarının değişmesi ve yeni ürünlerin hayatımıza girmesi nedeniyle enflasyon hesaplama yöntemini güncelleme kararı aldı. Yeni İstanbul Tüketici Fiyat İndeksi, 1 Şubat 2025’ten itibaren resmen yürürlüğe girecek.
Yeni İndeksin Detayları
1995 yılı baz alınarak hazırlanan eski indekste 242 madde bulunurken, yeni 2023 bazlı indekste bu sayı 493’e çıkarıldı. Ana grup sayısı 8’den 12’ye yükseltilirken, fiyat derleme sayısı da 15 bin 725’ten 24 bin 500’e yükseldi. İTO, fiyat verilerini toplamak için geleneksel ‘yerinde veri toplama’ yöntemine ek olarak artık internet üzerinden de veri topluyor.
Bilim Kurulu ve Danışmanlık Hizmeti
Yeni indeksin hazırlanmasında, Bilgi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. M. Ege Yazgan başta olmak üzere alanında uzman akademisyenlerden oluşan bir Bilim Kurulu görev aldı. Ayrıca, tüketici davranışlarını analiz etmek için NielsenIQ Türkiye danışmanlık hizmeti sundu. Toplamda 2 bin 400 hanenin katıldığı tüketim araştırması yapıldı ve 586 binden fazla fiyat verisi toplandı.
Neden Yeni Bir İndeks Gerekiyordu?
İTO Başkanı Şekib Avdagiç, ’30 yıldır kullandığımız 1995 bazlı indeks artık yeterli olmamaya başladı’ dedi. Avdagiç, ‘Eskiden soba, video kaset çalar gibi ürünler vardı. Şimdi ise cep telefonu, internet ve dijital platformlar temel ihtiyaçlar arasına girdi. Bu değişimleri yansıtmak için yeni bir indeks hazırlamak zorunluydu’ açıklamasını yaptı.
Metodolojik ve Bilimsel Yaklaşım
Yeni indeks, EUROSTAT standartlarına uygun olarak hazırlandı. İTO, bu süreçte akademisyenler, bağımsız kuruluşlar ve kendi İstatistik Birimi’nin deneyimlerinden faydalandı. Avdagiç, ‘Bu indeks, metodolojik açıdan çağdaş ve bilimsel özelliklere sahip’ diyerek, yeni indeksin İstanbul ve ticaret dünyası için hayırlı olmasını diledi.
Geleceğe Yönelik Beklentiler
Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Ege Yazgan, yeni indeksin tüketici davranışlarını daha iyi yansıtacağını belirtti. Ayrıca, Bilkent Üniversitesi öğretim üyesi Hakan Kara, ‘Eskiye göre daha sağlıklı bir endeks olacağı kesin’ yorumunu yaptı. Kara, geçmişe dönük verilerin de açıklanmasını umduğunu ifade etti.
