Maliye, POS cihazları üzerinden gerçekleştirilen usulsüzlükler ve vergi kaçakları ile mücadele etmek için sıkı tedbirler alıyor. Son dönemde Katma Değer Vergisi (KDV) oranlarında yapılan değişikliklerin ardından, işletmelerin tahsil ettikleri KDV ile beyan ettikleri KDV arasındaki tutarsızlıklar dikkat çekti. Bu durumun önüne geçmek için çeşitli önlemler devreye alındı.
Örneğin; bazı işletmeler, %10 olarak tahsil ettikleri KDV’yi %1 olarak beyan ederek aradaki farkla haksız kazanç sağlıyordu. Yapılan denetimler sonucunda bu işletmelere büyük cezalar kesildi.
Kayıt dışı ve vergi kaçaklarına yönelik bir diğer önlem ise Vergi Usul Kanunu çerçevesinde fiş veya fatura almayan müşterilerin sorumlu tutulması oldu. Nihai tüketiciler, fiş ya da fatura düzenlenmemesi durumunda bunu 5 gün içinde idareye bildirmezse 5 bin TL özel usulsüzlük cezasıyla karşılaşabiliyor.
Fiş veya fatura düzenlemeyen mükelleflere uygulanan ceza ise tekrarı halinde 100 bin TL’ye kadar çıkabiliyor.
Bayi POS’larda Vergi Kaçağı
Vergi kaçağının önemli kaynaklarından birinin Bayi POS Tahsilat Sistemi olduğu belirtiliyor. Türkiye’de sanal POS hizmeti sunan 21 banka, bu sistem aracılığıyla tek ekrandan entegrasyon imkanı sağlıyor. İşletmeler, bu sistemle bayilerinden, tüketicilerinden ve abonelerinden internet üzerinden tek çekim veya taksitli ödeme alabiliyor.
Bayi kanalı üzerinden işlem yapan şirketler, bayilerinden ve onların alt bayilerinden tahsilat yapabiliyor. Bu sistem sayesinde bayiler, kendi işyerlerinde yaptıkları satışların tahsilatını merkezi şirketin sanal POS’ları üzerinden gerçekleştirebiliyor. Böylece yüksek komisyon ödemeden satış yapma imkanı buluyorlar.
Müşterilere, SMS veya e-mail ile link gönderilerek, linki tıklamaları ve kart bilgilerini girmeleri isteniyor. Bayi POS Tahsilat Sistemi’nde TL’nin yanı sıra Dolar, Euro gibi dövizlerle de tahsilat yapılabiliyor.
Gelir İdaresi Başkanlığı, daha önce POS makinelerinin usulsüz kullanımı ile ilgili mükelleflere uyarılarda bulunmuştu. Bankalardan alınan verilere göre, kredi kartı ile satış yapan üye işyerlerinin satış tutarları, mükelleflerin beyanları ile karşılaştırılarak uyumsuzluk tespit edilen mükelleflere aylık olarak denetim uygulanıyor.
Yapılan vergi incelemelerinde, mükelleflerin kredi kartı ile yaptığı satışlara ait KDV beyannamelerinde 45 numaralı alanın boş bırakıldığı tespit ediliyor. Bu durum, ilgili hâsılatın sadece matrah bildirimi tablosunda yer almasına sebep oluyor.
Vergi Kaçağı Sorunu Büyüyor
Sıkı denetimlere rağmen, bu alanda ciddi bir vergi kaçağı sorunu yaşanıyor. Örneğin; yurt dışından ithal ürün satan bir bayi, müşterilerine sattığı ürünün bedelini doğrudan ithal ettiği firmanın POS cihazından tahsil ediyor. Bu tahsilat, doğrudan ithalatçı firmanın hesabına yatıyor ve Türkiye’deki işletmenin borcundan mahsup ediliyor.
İlgili işletme, bu satış işlemi için fatura veya fiş düzenlemiyor. Bu durum devletin vergi kaybı yaşamasına sebep olurken, aynı zamanda fatura kesen rakip işletmelere karşı fiyat avantajı sağlıyor. Bu da rekabeti olumsuz etkiliyor.
