Dünya genelinde açıklanan makroekonomik veriler ve Donald Trump’ın bugün başkanlık görevini devralacak olması, küresel ticaretteki olası değişimleri gözler önüne seriyor. Özellikle Orta Doğu’daki jeopolitik risklerin azalması, petrol fiyatlarında bir miktar gevşemeye yol açtı.
Hafta boyunca yatırımcıların dikkatini çeken ABD’deki Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), Aralık 2024’te aylık bazda %0,4, yıllık bazda ise %2,9 oranında artış gösterdi.
Bu gelişmeler ışığında, dolar endeksi geçen hafta 110,2 ile Kasım 2022’den bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. Ancak bu seviyeden gerileyerek 109,7’de dengelendi.
Uluslararası Para Fonu (IMF) da Dünya Ekonomik Görünüm Raporunu güncelleyerek, küresel büyümenin 2025 ve 2026 yıllarında %3,3 olacağını öngördü. Bu oran, tarihsel ortalama olan %3,7’nin altında kalacak.
Çin’de açıklanan veriler, ülke ekonomisinin geçen yıl %5 ile beklentileri aşarak büyüdüğünü gösterdi. Ayrıca, bölgenin sanayi üretimi Aralık ayında yıllık bazda %6,2 artış kaydetti. Ülkenin Aralık ayındaki yıllık perakende satışları ise %3,7 ile tahminleri geride bıraktı.
Orta Doğu’da Jeopolitik Riskler Azaldı
Orta Doğu’da İsrail ile Filistin arasında yapılan ateşkes anlaşması, piyasalardaki risk algısını olumlu yönde etkiledi. Analistler, değerli metallerin fiyatında tahvil getirilerinin de etkili olduğunu belirterek, ABD’de gerileyen tahvil faizlerinin altının ons fiyatındaki artışı desteklediğini vurguladı.
Geçen hafta altında fiyatlar %0,4, paladyumda %0,6 artarken, platinde %2,7, gümüşte ise %0,1 azaldı. Baz metallerde ise Çin’deki ekonomik hareketliliğin artacağına dair veriler, talep artışı beklentilerini güçlendirerek fiyatların yukarı yönlü hareketine destek oldu.
Şili’de devlet destekli Bakır Komisyonu Cochilco, 2024 yılında dünyanın en büyük bakır üreticisi olan ülkenin toplam üretiminin %23,6’sını karşılayacağını ve bu oranın 2034’te %27,3’e yükseleceğini açıkladı.
Geçen hafta Şili’de bakır madeni işletmecisi Antofagasta, 2024 yılı için bakır üretiminin %1 artışla 664 bin metrik tona ulaşacağını, ancak bu rakamın beklentilerin altında kaldığını bildirdi. Endonezyalı maden şirketi Vale Indonesia, Bahodopi bölgesinde nikel cevheri çıkarmak için Mart ayında Petrosea ile 1 milyar dolarlık bir sözleşme imzalayacağını duyurdu.
Petrol Fiyatları Ekim 2024’ten Bu Yana En Yüksek Seviyesini Gördü
Geçen hafta petrol fiyatlarının yükselişinde, ABD’nin Rus petrol üreticilerine yönelik aldığı yeni yaptırımlar etkili oldu. Bu yaptırımlar, küresel arz endişelerini artırarak petrol fiyatlarını Ekim 2024’ten bu yana en yüksek seviyeye çıkardı. Ancak piyasa oyuncularının kar satışlarına yönelmesi ve Orta Doğu’daki ateşkes haberleri, fiyatların dengelenmesine neden oldu.
OPEC’in ham petrol üretiminin arttığını gösteren veriler de fiyatlar üzerinde etkili oldu. Ayrıca OPEC, bu yıl için küresel petrol talebine yönelik artış tahminini sabit tutarak, talepte büyük çapta bir artış beklemediğini belirtti.
OPEC’in yayımladığı aylık petrol piyasası raporuna göre, grubun ham petrol üretimi geçen yıl Aralık ayında önceki aya göre günlük 26 bin varil artarak 26 milyon 741 bin varile ulaştı. Artan üretim, ilerleyen dönemde petrol piyasasında arz sorunu yaşanmayacağını işaret ederek fiyatları baskıladı.
Doğalgaz piyasasında ise Rusya ve Ukrayna arasındaki jeopolitik riskler etkisini sürdürmeye devam ediyor. Rusya Savunma Bakanlığı, Ukrayna’nın enerji altyapısına yönelik saldırılar düzenlendiğini bildirdi.
Polonya LPG Derneği, Polonya’nın Rus sıvılaştırılmış petrol gazı (LPG) ithalatını %80 oranında azaltacağını duyurdu. Bu durum, Moskova’ya uygulanan yaptırımlardan kaynaklandığı ifade edildi. Güney Kore Sanayi Bakanı Ahn Duk-geun, enerji kaynaklarını çeşitlendirmek amacıyla ABD’den daha fazla petrol ve gaz ithal etmeyi düşündüklerini belirtti.
Bu açıklamalar, Trump’ın ABD’ye yapılan küresel ithalatlara %10 gümrük vergisi uygulama tehdidi ile Avrupa Birliği’ni daha fazla ABD petrol ve gazı ithal etmeye zorlayabileceği sinyalleriyle geldi.
Bu gelişmelerle birlikte Brent petrolün varil fiyatı haftayı %1 artışla kapatırken, New York Ticaret Borsası’ndaki doğal gaz fiyatı ise %1,8 azalışla tamamlandı.
Alıcılar Alternatif Tedarikçilere Yöneldi
Trump’ın ikinci döneminde artması beklenen ticaret savaşları, dünyanın en büyük tarım ürünü ithalatçısı olan Çin’deki ticari akışı etkiledi. Alıcılar, stoklarını artırmaya ve alternatif tedarikçiler aramaya yöneldi. Çinli soya fasulyesi işleyicileri, rekabetçi fiyatlar nedeniyle ABD yerine Brezilya’dan yapılan sevkiyatları tercih etmeye başladı.
ABD’li çiftçiler, Tarım Bakanlığının 2024 hasat tahminlerini düşürmesinin ardından mısır ve soya fasulyesi vadeli işlemlerindeki artışla ürün satışlarını artırdı. Fransız şeker üreticisi Ouvre ise teknik ve mali sorunlar nedeniyle fabrikasını kapatma kararı aldığını açıkladı. Fransa, Avrupa Birliği’nin en büyük şeker üreticisi olmasına rağmen kötü hava koşulları ve hastalıklar nedeniyle bazı çiftçilerin pancar ekmekten vazgeçmesine neden oldu.
Geçen hafta Chicago Ticaret Borsası’nda kile başına fiyatlar buğdayda %1,6, mısırda %2,9, soya fasulyesinde %1 ve pirinçte %2,4 artış gösterdi.
Hindistan, mevcut sezonda 1 milyon metrik ton şeker ihracatına izin vermeye hazırlanıyor. Ayrıca, Fildişi Sahili’nde kakao kaçakçılığıyla mücadele eden yetkililerin, bazıları görevden alındı.
ABD’deki emtia borsasında ise şekerde %4,2, pamukta %0,4 düşüş, kahvede %1,4 artış yaşandı. Kakaonun ton başına fiyatı ise %5,7 artışla haftayı kapattı.
